T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 03.07.2015 / 347
Konu : 2013/11 Sayılı Genelge
Bilindiği üzere, 11/9/2014 tarihli
ve 29335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6552 sayılı "İş
Kanunu île Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun" ile
23/4/2015 tarihli ve 29335 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 6645 sayılı "îş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu i/e Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanım "la 5510 sayılı Kanunun bazı
maddeleri değiştirilmiş, bazı maddelerine eklemeler yapılmıştır.
Bu Genelge ile yeni mevzuata ve
güncellenen mevzuata ilişkin olarak 22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı
Genelgede yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
A- GENELGENİN BİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1-
"Kanunun 4 üncü Maddesinin
Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan
Sigortalılar" başlıklı birinci bölüme "1.2"
bölümünden sonra gelmek üzere "1.2.1-
657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) veya (C) fıkrasına tabi olup 4688 sayılı
Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu
Sözleşme Kanununa göre sendika, konfederasyonlar ile şube
başkanlıklarına seçilenler" alt
başlığı açıklamaları ile birlikte eklenmiştir.
"1.2.1- 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) veya (C)
fıkrasına tabi olup 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre sendika, konfederasyonlar ile şube başkanlıklarına
seçilenler
657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli olarak
çalıştırılan personel ile (C) fıkrası kapsamında bir yıldan az süreli veya
mevsimlik olarak çalıştırılan geçici personel Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadır. Bu kapsamdaki
kişiler işçi sayıl madik! arından, işçi sendikalarına üye olamamakta
dolayısıyla haklarında 6356 sayılı Kanun hükümleri uygulanmamaktadır.
Devlet Personel Başkanlığının,
1/7/2011 tarihli ve 12661 sayılı ve 23/7/2012 tarihli ve 12638 sayılı görüşleri
ile 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası veya (C) fıkrasına tabi
olanlar 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesi kapsamında kamu görevlileri
sendikalarına üye olabilmekte, sendika, konfederasyonlar ile şube
başkanlıklarına seçilebilmekte, bu sürelerde aylıksız izinli sayılmaktadırlar.
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendine tabi olup 657 sayılı Kanunun
4 üncü maddesinin (B) veya (C) fıkrası kapsamındaki sigortalılardan 4688 sayılı
Kanunun 18 inci maddesine göre kamu görevlilerine ait sendika ve
konfederasyonlar ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına
seçilenlerin bu sürede iş akitleri askıya alındığından, kamu
idaresince askıya alınan sürede aylık prim ve hizmet belgesinin "41- Kamu
idaresinde iş akdi askıda olanlar " belge türü ile genel sağlık sigortası
primi ödenecek, kamu sendikası tarafından da sigortalı için işe giriş bildirgesi verildikten sonra "24" numaralı belge türü ile
bildirim yapılacaktır. "
2-
"Kanunun 4 üncü Maddesinin
Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar" başlıklı
birinci bölüme "1.16" alt
başlığından sonra gelmek üzere "7.77- Ev
_____________________________________________________________________________________ 1/20
hizmetlerinde çalışanlar", "7.75-
Özel sağlık hizmeti sunucularında görev
yapan hekimler" ve "7.79- Anonim
şirket/erin kurucu ortaklarının sigortalılığı" alt
başlıkları açıklamaları ile birlikte eklenmiştir.
"1.17-
Ev hizmetlerinde çalışanlar
Ev hizmetlerinde çalışanlar
hakkında 1/4/2015 tarihli ve 29313 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Ev
Hizmetlerinde 5510 Sayılı Kanunun Ek 9 uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı
Çalıştırılması Hakkında Tebliğ" ve 27/4/2015 tarihli ve 2233021 sayılı Genel Yazıda belirtilen esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
1.18-
Özel sağlık hizmeti sunucularında görev yapan hekimler
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı
San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 12 nci maddesi gereğince, Kurumumuzla
branş bazında sözleşme yapılan özel sağlık kurum ve
kuruluşları ile vakıf üniversiteleri yalnızca sözleşme yaptıkları branşlarda,
mesleğini serbest olarak icra edenler, hizmet bedeli hasta tarafından
karşılanmak ve Kurumumuzdan talep edilmemek kaydıyla, sağlık kuruluşlarında hastaların teşhis ve tedavisini yapabilmektedirler.
Kanuna 6645 sayılı Kanunla eklenen
ve 23/4/2015 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ek 10 uncu maddede; Kurumla
sözleşmeli özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından Kuruma bildirilen
hekimlerden Kurumca belirlenen yüzdelik oran içerisinde
kalan ve sözleşme kapsamı branşlarda fiilen hizmet sunan sağlık hizmet sunucusu
bünyesindeki hekimlerle sınırlı olmak üzere,
a)
İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma
izni almak suretiyle ve 1219 sayılı Kanuna aykırı olmayacak
şekilde sözleşme ile çalıştırmış oldukları hekimlerden aynı zamanda fatura
karşılığı hizmet alımı yaparak,
b)
Bir iş sözleşmesine tabi olmamakla
birlikte, İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma izni almak suretiyle ve 1219
sayılı Kanuna aykırı olmayacak şekilde hekimlerden
fatura karşılığı hizmet alımı yaparak,
genel sağlık sigortası kapsamındaki
kişilere vermiş oldukları sağlık hizmetlerini Kurumca belirlenmiş usul ve
esaslara uygun olarak fatura etmeleri halinde, verilmiş olan sağlık hizmetlerinin bedeli Kurum tarafından karşılanacağı,
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan
kişiler, özel hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve
kuruluşları bünyesinde hizmet vermeleri hâlinde
sözleşmelerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça bu Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılacağı,
Ancak,
bu maddenin yayımı tarihinden önce 4 üncü maddenin birinci fıkı-asının (a)
bendi kapsamında sigortalı olarak çalışılan sürelere ilişkin hakların saklı
olduğu hususları düzenlenmiştir.
Buna göre, özel sağlık hizmeti
sunucularında görev yapan hekimlerin sigortalılığı aşağıda belirtilen esaslara
göre belirlenecektir.
a) Şirket
ortağı olan veya mesleğini serbest olarak icra eden
hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişiler, özel hukuk
kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşları
bünyesinde hizmet vermeleri halinde, hizmet alım sözleşmelerinde aksine bir hüküm bulunmadığı sürece Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan
kişilerin, özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından 4
üncü
____________________________________________________________________________________ 2/20
maddenin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında bildirimlerinin yapılması halinde, özel sağlık hizmet
sunucuları ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesinin onaylı bir örneği sağlık
hizmet sunucusundan istenilecek ve sözleşme metninde çalışmanın (a)
bendi kapsamında bildirilip bildir il mey eceğine ilişkin bir hükmün olup
olmadığı kontrol edilecektir. Hizmet alım sözleşmesi metni içerisinde
çalışmanın (a) bendi kapsamında bildirilmesine ilişkin bir hükmün bulunması halinde yapılan bildirimler geçerli kabul edilecek, aksi halde yapılan
bildirimler iptal edilerek 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Örnek
1- Vergi mükellefiyet kaydının başladığı
23/4/2009 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında tescili yapılan Dr. (A), özel sağlık hizmet
sunucusunda hizmet alım sözleşmesi imzalamak suretiyle 17/5/2015 tarihinde
çalışmaya başlamıştır. Vergi mükellefiyet kaydı kesintisiz devam eden Dr. (A) 'mn özel sağlık hizmet sunucusu ile yaptığı hizmet alım
sözleşmesinde çalışmanın 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında sigortalı sayılacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından,
(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı devam ettirilecektir.
Örnek
2- Vergi mükellefiyet kaydının başladığı
20/4/2010 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında tescili yapılan Dr. (B), özel sağlık hizmet sunucusunda hizmet
alım sözleşmesi imzalamak suretiyle 3/5/2015 tarihinde çalışmaya
başlamıştır. Vergi mükellefiyet kaydı kesintisiz devam eden Dr. (B) 'nin özel
sağlık hizmet sunucusu ile imzaladığı hizmet alım sözleşmesinde çalışmasının 4
üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılacağına ilişkin hüküm bulunması nedeniyle (b) bendi kapsamında sigortalılığı özel
sağlık hizmet sunucusu ile hizmet alım sözleşmesi imzaladığı tarihten bir gün
önce olan 2/5/2015 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
b)
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık
mevzuatına göre uzman olan kişilerin, 6645 sayılı Kanunun yayımlandığı
23/4/2015 tarihinden önce özel hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine
ait sağlık kurum ve kuruluşları ile yaptıkları sözleşmelerinde herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte çalışmalarının Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bildirilmesi halinde, bu
bildirimlerin 6645 sayılı Kanunun yayımlandığı 23/4/2015 tarihine kadar olan
kısmı geçerli kabul edilecek, bu tarihten itibaren ise (b) bendi
kapsamında yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek
3- Vergi mükellefiyet kaydının başladığı
20/4/2010 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında tescili yapılan Dr. (C), özel sağlık
hizmet sunucusunda 17/5/2010 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Vergi
mükellefiyet kaydı kesintisiz devam eden Dr. (C) 'nin özel sağlık hizmet
sunucusu ile yaptığı sözleşmede çalışmasının (a) bendi kapsamında sayılacağına
ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte çalışmaya başladığı
tarihten itibaren bildirimleri (a) bendi kapsamında yapılmıştır. Bu durumda Dr.
(C)'nin, (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 16/5/2010 tarihi itibariyle sona
erdirilerek 17/5/2010-22/4/2015 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bildirilen
hizmeti geçerli sayılacak ve 23/4/2015 tarihinden itibaren (b) bendi kapsamında
yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.
c)
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına
göre uzman olan kişilerden, 6645 sayılı Kanunun yayımlandığı 23/4/2015
tarihinden önce özel hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine ait sağlık
kurum ve kuruluşları
____________________________________________________________________________________ 3/20
ile yaptıkları sözleşmelerde
herhangi bir hüküm bulunmayan ve Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı başlatılanların, Kurumun
denetimle görevli memurları tarafından söz konusu özel sağlık hizmet
sunucusunda yapılan denetimler neticesinde, bu çalışmaları en fazla 6645 sayılı Kanunun yayımlandığı 23/4/2015 tarihine kadar olan kısmı 4 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılabilecektir. Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan çalışma
sürelerine göre de (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı tespit edilecektir.
Örnek
4- Şirket ortaklığı kaydının başladığı
20/6/2010 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında tescili yapılan Dr. (D), özel sağlık hizmet sunucusunda
17/5/2013 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Şirket ortaklığı
kaydı kesintisiz devam eden Dr. (D) 'nin özel sağlık hizmet sunucusu ile
yaptığı sözleşmede çalışmasının (a) bendi kapsamında sayılacağına ilişkin
herhangi bir hüküm bulunmadığından (b) bendi kapsamında sigortalığı devam ettirilmiştir. Ancak, Kurumun denetimle görevli memurları tarafından
söz konusu özel sağlık hizmet sunucusunda yapılan denetimler neticesinde Dr.
(D) 'nin çalışmaları (a) bendi kapsamında sayılmıştır. Bu durumda Dr. (D) 'nin,
(b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 16/5/2013 tarihi itibariyle
sona erdirilerek 17/5/2013-22/4/2015 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacak ve özel
sağlık hizmet sunucusu ile yaptığı sözleşmede çalışmasının (a) bendi kapsamında sayılacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından,
23/4/2015 tarihinden itibaren (b) bendi kapsamında yeniden sigortalılığı
başlatılacaktır.
d)
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişilerin, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaları devam ederken, özel hukuk kişileri
ve/veya vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde 6645
sayılı Kanunun yayımlandığı 23/4/2015 tarihinden sonra hizmet alım
sözleşmesi imzalamak suretiyle hizmet vermeye başlamaları ve sözleşmelerinde
aksine bir hüküm bulunmaması halinde, hizmet alım sözleşmesinin imzalandığı
tarih itibariyle (b) bendi kapsamında sigortalılıkları başlatılacaktır.
Örnek
5- 20/5/2011 tarihinde baş/ayan ve
kesintisiz devam eden vergi mükellefiyet kaydı olan Dr. (E) 'nin, 21/04/2011
tarihinden itibaren yine kesintisiz bir şekilde devam eden Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaları
bulunmaktadır. Dr. (E), özel sağlık hizmet sunucusunda hizmet alım sözleşmesi
imzalamak suretiyle 3/6/2015 tarihinde hizmet vermeye başlamıştır. Vergi
mükellefiyet kaydı kesintisiz devam eden Dr. (E) 'nin özel sağlık hizmet
sunucusu ile yaptığı hizmet alım sözleşmesinde çalışmasının
(a) bendi kapsamında sayılacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından
(b) bendi kapsamında sigortalılığı sözleşmenin imzalandığı 3/6/2015 tarihi
itibariyle başlatılacaktır.
e)
Şirket ortağı olan veya mesleğini
serbest olarak icra eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre
uzman olan kişilerin, özel hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerine ait
sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hizmet alım sözleşmesi yapmaksızın
çalışmaları ve bu çalışmalarının Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında bildirilmesi halinde, Kanunun 53 üncü maddesine
göre işlem yapılacaktır.
f)
23/4/2015 tarihinden önce
sözleşmelerinde (a) bendi kapsamında olma yönünde hüküm bulunmayan hekimlerin
sigortalılıkları 22/4/2015 tarihi itibarıyla sona
erdirilecektir.
____________________________________________________________________________________ 4/20
23/4/2015 tarihinden önce 4 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirilenler
hakkında 22/4/2015 tarihinden itibaren on gün içinde verilmesi gereken işten
ayrılış bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para
cezası uygulanmayacaktır. Bu kapsamdaki sigortalıların 2015 yılı Nisan ayı
aylık prim ve hizmet belgesinin 22 gün olarak düzenlenmesi gerekmekte olup
işverenlerden alınacak 8 günlük iptal belgesi ile takip eden aylarda da aynı şekilde aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlendiğinin tespit
edilmesi halinde geriye yönelik olarak iptal aylık prim ve hizmet belgesi
alınacaktır.
g) 23/4/2015
tarihinden önce Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan incelemelerde yeterli araştırma yapılmadan hizmet akdi olması
yönünde karar verilenler hakkında bu maddede belirlenen hususlara göre işlem
yapılacaktır. Buna göre, hizmet akdi iki taraflı sözleşme olduğundan, çalışma
ilişkisinin hizmet akdine dayalı olduğu yönünde tarafların (hekim ile
özel hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversitelerinin) ittifakının olup
olmadığına bakılacak, taraflardan birinin veya her iki tarafın da çalışma
ilişkisinin hizmet akdine dayalı olmadığı yönündeki itirazları dikkate alınmak suretiyle hizmet akdinin tüm unsurları ile birlikte gerçekleşip
gerçekleşmediğine dikkat edilecektir. Ayrıca, mesleğini serbest olarak icra
eden hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişilerin özel
hukuk kişileri ve/veya vakıf üniversiteleri yaptıkları sözleşme
neticesinde hizmetlerinin karşılığının ilgili mevzuatı gereği serbest meslek
makbuzu düzenlenmeksizin gider makbuzu veya gider pusulası aracılığıyla ödenmiş
olması tek başına çalışma ilişkisinin hizmet akdine dayalı olduğu anlamına gelmeyeceğinden Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca
düzenlenen raporlarda belirtilen kanaatlere ulaşılmasında bu hususlara uygun
tespit yapılmadığının, dolayısıyla eksik inceleme ve araştırma neticesinde bu
kanaate varılmasının isabetli olmadığının anlaşılması halinde
raporlardaki bu eksiklik giderilmek, araştırma ve inceleme tamamlanmak üzere
yeniden değerlendirilmesi istenilecektir.
1.19-Anonim
şirketlerin kurucu ortaklarının sigortalılığı
1479
sayılı Kanunun mülga 24 üncü maddesinin (l/g)
bendi gereğince anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi
olan ortakları sigortalı sayılmakta iken İ/10/2008 tarihinden itibaren Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde
anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları
sigortalı sayılmıştır. Kanunun geçici 22 nci maddesi uyarınca 1479 sayılı
Kanunun mülga 24 üncü maddesine tabi olarak sigortalı olan anonim şirket kurucu
ortaklarından sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenler hakkında 1/10/2008 tarihinden itibaren altı ay içinde yazılı talepte bulunmaları
halinde sigortalılıkları devam ettirilmekte, bu süre içerisinde talepte
bulunmayanların sigortalılıkları ise 1/10/2008 tarihi itibari sona
erdirilmektedir.
Kanunun 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden
dolayı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı
sayılmamaktadır.
Bu Genelgenin, üçüncü kısım, dördüncü bölüm "1- Anonim şirket ortağı olup, yönetim kurulu
üyesi olmayanların 1/10/2008 tarihinden itibaren sigortalılıkları"
başlıklı bölümde Kanunun geçici 22 nci maddesi kapsamında olan anonim şirket
kurucu ortakları hakkında yapılacak işlemler açıklanmıştır.
Buna göre; anonim şirket kurucu
ortakları 1/10/2008 tarihinden sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmadıklarından kendilerine ait
veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı hizmet akdine tabi çalışmaları kaydıyla Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı bildirilmesinde sakınca bulunmamakta olup, geçici 22
nci madde kapsamında prim ödemekte iken kendi işyerlerinden (a) bendi
kapsamında sigortalı olarak bildirilenlerin de iradelerini (a) bendi
sigortalısı olma
_______________________________________________________________ 5/20
yönünde kullandıkları hususu
dikkate alınarak geçici 22 nci madde gereğince devam ettirilen (b) bendi
sigortalılıkları sona erdirilecektir. "
3- "Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar" başlıklı
birinci bölüme "2.2" bölümünden sonra gelmek üzere "2.3-
(4/a) ve (4/b) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının
belirlenmesi" alt başlığı açıklamaları ile
birlikte eklenmiştir.
"2.3- (4/a) ve (4/b) kapsamında aynı ayda
çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi
Kanunun
3 üncü maddesinde ay ücretleri, her ayın 15'inde ödenen 4 üncü maddenin birinci
fıh"asının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, ayın
15'inden ertesi ayın 15'ine kadar geçen, diğer sigortalılar
için ise ayın 1 'i ila sonu arasında geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen
süre olarak dikkate alınmaktadır. Tam çalışılan aylarda ayın 28, 29, 30 ve 31
gün olup olmadığına bakılmaksızın gün sayısı 30 gün olarak dikkate
alınmaktadır. Öte yandan, 1/9/2012 tarihli ve 28398
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği ile sigortalıların ay
içinde işe girmeleri halinde işe giriş tarihleri ayın kaç gün olduğuna
bakılarak parmak hesabı yapılmak sureliyle sigortalıların gün sayısı hesaplanmaktadır.
Sigortalıların ay içinde Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendi arasında statü
değişikliği olması halinde 31 gün olan aylarda gün sayısı 30 'u geçmektedir.
2829
sayılı Kanunun birleştirilen hizmetler üzerinden aylığı
bağlayacak kurumun belirlendiği mülga 8 inci maddesi ile ilgililere son yedi
yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca,
hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden
sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına, malullük, ölüm,
5434 sayılı Kanuna göre yaş haddinden re 'sen emekli olma, süresi kanunla
belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla
değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanmakta ve
ödenmektedir.
Buna göre, sigortalıların 2829
sayılı Kanuna göre gün sayısının belirlenmesinde aynı ayda birden fazla statüde
çalışmasının bulunması halinde gün sayısı 31 gün olarak alınarak sigortalıların aylığa hak kazandığı statü belirlenecek, sigortalıların
artık gün sayıları aylık bağlanmasında prime esas kazanca ilave edilecek yıl
içindeki gün sayısı 360 günü geçmeyecektir. Malullük, ölüm ve diğer hallerde
ise ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın son sigortalılık statüsüne
göre işlem yapılacaktır.
Örnek
1- 13/5/2011 tarihinde Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona eren
sigortalının, 14/5/2011 tarihinde (a) bendine tabi sigortalılığının başladığı, 12/11/2014 tarihinde sona erdiği ve aynı tarihte aylık bağlama
talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. Bu sigortalının 2011 yılı Mayıs ayı 13 gün
(b) bendi, 18 gün (a) bendi olarak dikkate alınacaktır. 2829 sayılı Kanuna göre
gün sayısı hesabında 2007 yılı 47 gün, 2008-2009-20ÎO yılları 360
gün, 2011 yılı 133 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi, 2011 yılı 228 gün, 2012-2013 yılları 360 gün, 2014 yılı
312 gün olmak üzere 1260 gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi alınarak toplam 2520 gün hesaplanacaktır. 2011 yılı
Mayıs ayına ait 1 günlük prime esas kazanç 2011 yılı kazancına ilave
edilecektir.
6/20
Örnek 2- 30/3/2011
tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki
sigortalılığı sona eren sigortalının, 31/3/2011 tarihinde
(a) bendine tabi sigortalılığının başladığı 29/9/2014 tarihinde sona erdiği ve
aynı tarihte aylık bağlama talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. Bu sigortalının
2011 yılı Mart ayı 30 gün (b) bendi, 1 gün (a) bendi olarak dikkate alınacak, 2829 sayılı Kanuna göre gün sayısı hesabında 2007
yılı 90 gün, 2008-2009-2010 yılları 360 gün, 2011 yılı 90 gün olmak üzere 1260
gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 2011 yılı 271 gün,
2012-2013 yılları 360 gün, 2014 yılı 269 gün olmak üzere 1260
gün Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi alınarak toplam 2520
gün hesaplanacaktır. 2011 yılı Mart ayına ait 1 günlük prime esas kazanç 2011
yılı kazancına ilave edilecektir.
Örnek
3- 30/8/2013 tarihinde Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkı-asının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona eren
sigortalının, 31/8/2013 tarihinde (a) bendi kapsamında çalışmaya başladığı aynı
gün iş kazası geçirerek vefat ettiği anlaşılmıştır. Yapılan incelemede 899 gün (b) bendi 1 gün (a) bendi kapsamında olmak üzere 900
gün olduğu anlaşılmış olup 2013 yılı Ağustos ayı 31 gün olarak dikkate
alınacaktır.
4-
"Bazı Sigorta Kollarına Tabi
Olan Sigortalılar" başlıklı ikinci bölümün "3-
ÎŞKUR tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve
değiştirme eğitimine katılan kursiyerler" alt
başlığının birinci paragrafının ikinci ve üçüncü cümlesi kaldırılmış, yerine
aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
"ÎŞKUR
kursiyerleri hakkında 1/10/2008-28/2/2011 tarihleri arasında
% 1 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi, 1/3/2011-22/3/2015 tarihleri
arasında bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar ile genel sağlık
sigortası yardımından yararlanmayanlardan % 1 'i iş kazası ve meslek hastalığı,
% 12,5 'i genel sağlık sigortalısı primi olmak üzere
toplam % 13,5 oranında prim alınacaktır. 6645 sayılı Kanunla 23/4/2015
tarihinden itibaren yapılan Kanunun 5 inci maddesinin (e) bendinde yapılan
düzenleme ile "bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayan hakkında ayrıca " ibaresi madde metninden çıkarılmış, 81 inci maddenin
(d) bendinde yapılan düzenleme ile genel sağlık sigortası primi % 4,5'e
indirilmiş olup 23/4/2015 tarihinden itibaren ÎŞKUR kursiyerleri için % 1 'i iş
kazası ve meslek hastalığı, % 4,5 genel sağlık sigortalısı primi olmak
üzere toplam % 5,5 oranında prim tahsil edilecektir. 23/4/2015 tarihinden
itibaren ÎŞKUR 'a yapılması gereken bildirimler "46- Türkiye İş Kurumu
Tarafından Düzenlen Eğitimlere Katılan Kursiyerler" belge türü ile yapılacak
bunlardan ayrıca işe giriş bildirgesi düzenlenmesi istenmeyecektir. "
5-
"Bazı Sigorta Kollarına Tabi
Olan Sigortalılar" başlıklı ikinci bölüme "6"
alt başlığından sonra gelmek üzere
"7- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az
çalışanlar" alt başlığı açıklamaları ile birlikte eklenmiştir.
"7-
Ev hizmet/erinde ayda 10günden az çalışanlar
Ev hizmetlerinde çalışanlar
hakkında î/4/2015 tarihli ve 29313 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Ev
Hizmetlerinde 5510 Sayılı Kanunun Ek 9 uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğ" ve 27/4/2015 tarihli ve 2233021 sayılı
Genel Yazıda belirtilen esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır,
7/20
6-
"Sigortalı Sayılmayanlar"
başlıklı üçüncü bölümün "2-
Konut içinde yapılan işler" alt başlığının sonuna aşağıdaki
paragraf eklenmiştir.
"Üçüncü
dereceye kadar olan hısımlar hakkında 472î sayılı Türk Medeni Kanununun 17 nci
ve 18 inci maddeleri esas alınarak işlem yapılacaktır. "
7-
"Sigortalı Sayılmayanlar"
başlıklı üçüncü bölümün "3-Ev
hizmetlerinde çalışanlar" alt başlığındaki açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"506
sayılı Kanunun mülga 3 üncü maddesinin (l/D) bendi ile ev hizmetlerinde ücretle
ve sürekli olarak çalışanlar 24/11/1977 tarihinden itibaren sigortalı
sayılmıştır. Ev içinde görülen bulaşık, çamaşır yıkama,
çocuk bakımı, ev temizliği, yemek pişirme, ütü gibi işlerde hizmet akdine tabi,
aylık ücret karşılığında ve sürekli olarak çalışan hizmetçi, uşak, ahçı ve
mürebbiye gibi çalışanlar sigortalı sayılmış, bu işlerde sürekli olarak
çalışmakla birlikte ücret almayanlarla, bir aydan az
çalışanlar, günübirlik veya haftanın yahut ayın belirli günlerinde evlere
gelerek temizlik, bulaşık ve ev hizmeti gören kimseler sigortalı sayılmamıştır.
Kanunun 6 nci maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi ile aynı uygulama devam
ettirilmiş, ev hizmetlerinde çalışanlardan ücretle ve sürekli olarak çalışanlar
sigortalı sayılmış olup, ücretsiz ve süreksiz çalışanlar sigortalı
sayılmamıştır.
4857 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesinde nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denilmekte olup
ev hizmetlerinde ücretle çalışanların yapmış oldukları işin niteliği bakımından
öncelikle sürekli iş olup olmadığının belirlenmesi, sigortalılığın
sağlanabilmesi için evle bağlantılı işlerin ücretle ve belli bir
süreklilik içinde yapılıyor olması, süreklilik için çalışmanın belirli bir
yoğunluğa ulaşması şartlarının aranması gerekmektedir. Çalışanın, haftanın ya
da ayın belirli günlerinde aynı eve ev hizmetinde çalışmak üzere gelmesi ve bu çalışmanın takip eden aylarda da devam etmesi hali sürekli çalışma
olarak nitelendirilecek, söz konusu işler belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine
yapılıyorsa, bu durumda ne kadar sürmüş olursa olsun, süreksiz çalışma olarak
dikkate alınacaktır.
6552
sayılı Kanunla İ/4/2015 tarihinden itibaren Kanunun 6 nci maddesinin (c)
bendinde yapılan değişiklikle ev hizmetlerinde çalışanlar, Kanunun ek 9 uncu
maddesinin ikinci fıkrası kapsamında sigortalı olanlar ile ücretle aynı kişi
yanında ay içinde 10 gün ve daha fazla süre ile çalışanlar hariç
olmak üzere sigortalı sayılmamıştır.
Kanunun 6 nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi ve ek 9 uncu maddesi 1/4/2015 tarihinde yürürlüğe
girdiğinden bu tarihten önce ev hizmetlerinde çalışanların durumu ücretli ve
sürekli çalışmaya göre, 1/4/2015 tarihinden itibaren ise ek 9 uncu madde
hükümlerine göre değerlendirilecektir. "
8-
"Sigortalı Sayılmayanlar"
başlıklı üçüncü bölümün "12-
Ücretsiz izin verilen öğretim üyeleri" alt
başlığı ve açıklamaları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"12- Ücretsiz izin verilen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılar
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan 657 sayılı Kanun ve ilgili personel
mevzuatı gereğince ücretsiz izne ayrılanların kadroları
ile ilişikleri devam ettiğinden, bu sürelerde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) veya (b) bendi, 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi
kapsamında zorunlu sigortalı ya da isteğe
_____________________________________________________________________________________ 8/20
bağlı sigortalılık kapsamında sigortalı sayılmalarına ve prim ödemelerine imkan
bulunmamaktadır.
Örnek
- 15/12/2003 tarihinde 5434 sayılı Kanuna
göre öğretmen olarak göreve başlayan ve 17/3/2014 tarihinde ücretsiz izne
ayrılan sigortalı, 1/4/2014 - 31/12/2014 tarihleri arasında özel bir dershanede öğretmen olarak çalışmış, bu sürede 4 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak Kuruma bildirimi yapılmış
olup, ücretsiz izinde bulunduğu süre içinde sigortalının kadrosu ile ilişiği
devam ettiğinden 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre
sigortalı sayılmayacaktır. "
9-
"İşe Giriş Bildirgesinin
Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili " başlıklı
beşinci bölümün "2- Sigortalı işe giriş
bildirgesinin düzenlenmesi" başlığındaki sigortalılık kodları tablosuna "27- Libya'da
çalışanlar", "28-Ek 9 10günden az", "29- Ek 9 10 günden
fazla" ve "30-
Ek 9 10 günden az uzun vade" sigortalılık kodları ilave
edilmiştir.
10-
"İşe Giriş Bildirgesinin
Düzenlenmesi. Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili"
başlıklı beşinci bölümün "5-
Yaş Düzeltmeleri" başlığına aşağıdaki paragraf ve
örnekler ilave edilmiştir.
"5490
sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 38 inci maddesinde, aile kütüklerine tescil
edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen ya da
hiç yazılmayan bilgiler veya mükerrer kayıtlar maddi hata kapsamında
değerlendirilmekte, bu tür maddi hatalar Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ya da
nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilmekte veya tamamlanmakta olup nüfus
kütüğüne hatalı veya eksik tescil edilen kayıtlarla ilgili düzeltmeler
mahkemeye gerek kalmaksızın Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ya da nüfus
müdürlükleri tarafından düzeltilebilmektedir. Bu hususların belgelenmesi
halinde kayıt düzetilmesi Kanunun 57 nci maddesine
aykırı düşmediğinden düzeltilmiş yaş dikkate alınarak işlem yapılacaktır.
Örnek
1- İşe giriş bildirgelerindeki doğum
tarihi farklı olup daha sonra aynı kişi olduğu anlaşılan ve iptal ipka işlemi
yapılan sigortalının 4/6/1979 tarihli işe giriş
bildirgesinde doğum tarihi 1963, 8/8/2012 tarihli işe giriş bildirgesinde ise
4/9/1970'tir. Sigortalı 27/6/2012 tarihinde mahkeme kararı ile 4/9/1970 olan
doğum tarihini 31/12/1963 olarak değiştirmiştir. 4/6/1979 tarihli işe giriş bildirgesinde doğum tarihi 1963 olarak Kuruma verildiğinden
27/6/2012 tarihli mahkeme kararı gereğince tescil kayıtları düzeltilecek, uzun
vade sigorta kollarından sağlanan yardımlarda 1963 doğum tarihi esas
alınacaktır.
Örnek
2- 2/11/1981 ve 15/3/1985 tarihlerinde işe giriş bildirgesi verilen sigortalının 2/11/1981
tarihinde uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmediği tespit
edilmiştir. Sigortalı 7/4/1968 olan doğum tarihini 4/3/1983 tarihli mahkeme
kararı ile 7/4/1963 olarak düzelttirmiş olup 2/11/1981 tarihi ile yaş
düzeltmesinin yapıldığı 4/3/1983 tarihi arasında uzun vade sigorta kolları
yönünden prim ödenmediğinden sigortalının tescil kaydı düzeltilecek uzun vade
sigorta kollarından sağlanan yardımlarda 7/4/1963 olarak dikkate alınacaktır.
Örnek
3- 22/9/1988 tarihinde 1479 sayılı Kanuna
tabi, 21/11/1992 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı 8/8/1986
tarihli mahkeme kararı ile 5/5/1965 olan doğum tarihini
9/20
4/4/1964 olarak düzelttirmiş olup
tescil kayıtlarında gerekli düzeltme yapılacak uzun vade
sigorta kollarından sağlanan yardımlarda 5/5/1965 doğum tarihi esas
alınacaktır.
Örnek
4- Bulgaristan göçmeni olan sigortalının ilk
işe giriş bildirgesindeki doğum tarihinin 18/8/1959 olduğu ancak Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün yazısı ile 18/8/1963
olan doğum tarihinin kayıtlara sehven 18/8/1959 olarak yazıldığı ve söz konusu
kaydın düzeltildiği anlaşılmış olup tescil kayıtlarında gerekli düzeltme
yapılacak uzun vade sigorta kollarından sağlanan yardımlarda 18/8/1963 doğum tarihi esas alınacaktır. "
11- "Sigortalılığın
Sona Ermesi ve Kuruma Bildirilmesi" başlıklı
altıncı bölümün "3-İşten ayrılış bildirgesi
düzeltme/silme işlemleri" alt başlığı altında yer alan
açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sigortalı
işten ayrılış bildirgesinin, işverenler tarafından verildikten sonra 10 gün
içinde silinmesi ve güncellenmesi işlemi ile meslek adı ve kodu, ÇSGB iş kolu
ve sigortalının adresi her zaman e-sigorta yoluyla işverenler tarafından
güncellenebilmektedir. 10 günlük süre geçtikten sonra
işverence bildirgenin sehven verilmesi, Kurumun denetim ve kontrolle görevli
memurları tarafından düzenlenen raporlarla silinmesinin istenmesi ya da mahkeme
kararı ile silinmesi gereken durumlarda silme işlemi "4/a Tescil Programı "nin "İşten Ayrılış Silme" menüsü
aracılığıyla yapılacaktır.
İşverenlerin
işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi geçtikten sonraki düzeltme ve
güncelleme taleplerinin yapılabilmesi bakımından, işverenin sunduğu
belgelerdeki işten ayrılış tarihinin aylık prim ve hizmet
belgesindeki bildirimle kontrol edilmesi, şüphe ve tereddüt olmaması halinde
söz konusu bildirgelerin döküm alındıktan sonra silinmesi, sigortalı işten
ayrılış bildirgesinin gün, prime esas kazanç ve işten çıkış tarihi bilgilerinin aylık prim ve hizmet belgesi Kuruma verilmemişse işverenden
temin edilerek, verilmiş ve işverenin beyanı ile uyumlu ise aylık prim ve
hizmet belgesinde bildirilen kayıtlar esas alınarak düzeltilmesi, oluşan idari
para cezasının silinen işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi
içinde olması halinde komisyon kararı ile kaldırılması gerekmektedir.
Diğer taraftan, işten ayrılış
nedeni ve işten ayrılış tarihinin 10 günlük süreden sonra Kurumumuzca
düzeltilmesi halinde, işsizlik sigortası ödeneği almak isteyen
sigortalılara düzeltilen işten ayrılış bildirgesi ile 4447 sayılı Kanunun 51
inci maddesi kapsamında somut belge ile (ihbar veya kıdem tazminatının
ödendiğini gösterir bordro veya banka dekontu vs.) İŞKUR a müracaat etmesi
yönünde bilgi verilecektir.
Sigortalıların işten ayrılış
nedenine yönelik talepleri işverenle birlikte müracaat etmişse değiştirilecek,
bunun dışında sigortalı taleplerinde işten ayrılış nedeni ile ilgili herhangi
bir değişiklik yapılmayacaktır. İşverenlerin işten ayrılış nedenine yönelik talepleri buna ilişkin belgelerle müracaat edilmesi halinde
değiştirilecektir.
İşverenlerin sigortalı işten
ayrılış bildirgesini kendilerine ait diğer bir işyerinden sehven verilmesine
yönelik vermiş olduğu dilekçelere istinaden aylık prim ve hizmet bildirgesinde sigortalının bir önceki aya ilişkin çalışmasının
işverenin iddia ettiği şekilde olduğunun tespit edilmesi halinde "(4/a)
Tescil Programı "nin "İşten Ayrılış Bildirgesi" menüsünden
işyeri numarasının güncellenecek, bu düzeltmeden dolayı idari para cezası uygulanmayacaktır. "
10/20
B- GENELGENİN İKİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- "2925
sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar" başlıklı
birinci bölüm "3.2- î/10/2008
tarihinden sonra primlerin eksik ödenmesi" alt başlılığının altıncı paragrafına "61,44 TL'nin"
ibaresinden sonra gelmek üzere "2015 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 70,20
TL 'nin " ibaresi eklenmiştir.
tarihinden sonra primlerin eksik ödenmesi" alt başlılığının altıncı paragrafına "61,44 TL'nin"
ibaresinden sonra gelmek üzere "2015 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 70,20
TL 'nin " ibaresi eklenmiştir.
2- "Kanunun
Ek 5 inci Maddesine Göre Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz
Olarak Çalışanlar" başlıklı
ikinci bölümün "2- Sigortalılığın başlangıcı"
alt başlığının sonuna aşağıdaki örnek eklenmiştir.
"Örnek 11- 17/8/2008
tarihinden itibaren vazife malulü aylığı alan sigortalı 8/3/2015 tarihinde ek 5
inci madde kapsamında sigortalı olmak için müracaat
etmiş olup, vazife malulü aylığı alması nedeniyle ek 5 inci madde kapsamındaki
talebi reddedilecektir. "
3-
"Kanunun Ek 6 net Maddesi
Kapsamında Çalışanlar" başlıklı üçüncü bölümün "2-Ticari
taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında kısmi süreli çalışan sigortalılar" alt
başlığına üçüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"Şehiriçi
toplu taşıma işlerinin ihale yoluyla alınması halinde buralarda çalışan
sigortalılar hakkında ek 6 nci madde hükümleri uygulanmayacaktır. "
4-
"Kanunun Ek 6 nci Maddesi
Kapsamında Çalışanlar" başlıklı üçüncü bölümün "2.1-Sigortaklığın
başlangıcı" alt başlığına beşinci paragraftan
sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.
"18/7/1997
tarihli ve 23053 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 75 inci maddesinde sürücü belgesi sınıfları
düzenlenmiştir.
11/6/2009
tarihli ve 27255 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma
Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde şehiriçi, bir
şehrin belediye sınırları içinde kalan alan olarak tanımlanmış olup 5 inci
maddesinde Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri
komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği,
kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım
işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek
ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki
belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunlu olduğu, 6 nci maddesinde
yetki belgelerinin neler olduğu açıklanmıştır.
15/6/2005 tarihli ve 26199 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri
Yönetmeliğinin 18 inci maddesi ile kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu
üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile
taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergahlarım
belirlemek; otobüs, taksi, dolmuş ve servis durak yerleri ile karayolu, yol,
cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ile karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak
üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari
amaçla çalıştırılacak yolcu taşıtlarının çalışma şekil ve şartları ile bu
taşıtların teknik özelliklerini tespit etmek, çalıştırılabileceği yerler
ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek, bunlara izin ve
çalışma ruhsatı verme görevi belediyelerin Ulaşım Koordinasyon Merkezlerine
verilmiştir.
11/20
Öte yandan, belirli bir idari bölge
sınırları içinde belirli bir yolcu taşımacılık
faaliyetinde kullanılan otobüsler için belirli harf veya harfler kullanılarak
plaka numarası verilmektedir. Örneğin Ankara ilinde taksilere "T",
servislere "C", minibüs ve otobüslere "J" plakası verilmektedir.
Kanunun ek 6 nci maddesi kapsamında il sınırları içinde yapılan toplu taşıma faaliyetleri
nedeniyle müracaat edenlerden Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli
Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi yanında yetki belgesi, yol güzelgahı, toplu
taşıma faaliyetinde kullanılan aracın plakasına ilişkin belgeler de
istenecektir. "
5- "Geçici
20 nci Madde Kapsamındaki Sigortalılar" başlıklı
dördüncü bölümün "/Geçici 20 nci madde kapsamındaki
sigortalıların Kanun kapsamına alınması"
alt başlığının ikinci paragrafına aşağıdaki cümle
eklenmiştir.
"6645 sayılı Kanunla 23/4/2015
tarihinden itibaren Kanunun geçici 20 nci maddesinin birinci fıkrası
değiştirilmiş olup bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları,
sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların (Ek-
34) Sosyal Güvenlik Kurumuna devir tarihini
belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. "
C- GENELGENİN ÜÇÜNCÜ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
"Ortak Hususlar" başlıklı
dördüncü bölümün "9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı
Kanunun geçici 32 nci maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla
ilgili yapılacak işlemler" alt
başlığının sonuna aşağıdaki örnekler eklenmiştir.
Örnek
1- Türk Silahlı Kuvvetlerinde teğmen olarak görev yapmakta iken 20/9/2003 tarihinde Yüksek
Askeri Şura Kararı uyarınca ilişiği kesilen, 10/11/2003 tarihinde başlayan
vergi kaydına istinaden 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
tescili yapılan ve vergi kaydının sona erdiği 14/2/2011 tarihi
itibarıyla sigortalılığı sonlandırılan sigortalı (A) hakkında 6191 sayılı Kanun
uyarınca işlem yapılabilmesi için 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamındaki sigortalılık süresinin bildirilmesi istenilmiştir.
10/11/2003
tarihi ile 14/2/2011 tarihi arasında 4 üncü maddenin birinci fıkı-asının (b)
bendi kapsamındaki sigortalılık süre içerisinde belirli aralıklarla kısmi prim
ödemesi bulunan sigortalı (A) 'nin kısmi prim ödemelerinin tam ayı karşıladığı
ay sonu itibarıyla sigortalılık süresi belirlenerek
hizmet bildirilmesi gerekmektedir.
Sigortalı (A)'nın bu sürelerde
ödemiş olduğu kısmi prim ödemeleri 10/11/2003 ila 30/4/2006 tarihleri
arasındaki hizmet sürelerini karşıladığından 30/4/2006 tarihi itibarıyla (01)
terk kodu ile sigortalılığı sonlandırılarak 10/11/2003-30/4/2006 tarihleri
arasında geçen süresi hizmet olarak bildirilecektir.
Örnek 2-
1/9/1987 tarihinde astsubay olarak göreve başlayan ve 14/7/1998 tarihinde
Yüksek Askeri Şura kararı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden
ayrılan, 18/9/1998 tarihinde başlayan ve 17/12/2011 tarihine kadar kesintisiz
devam eden vergi mükellefiyet kaydına istinaden 18/9/1998 tarihi itibariyle 4
üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında tescili yapılan ve
düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalı (B) 'nin (b) bendi
kapsamındaki sigortalılığı 6191 sayılı Kanun uyarınca 14/4/2011 tarihi
itibariyle sonlandırılmış, vergi mükellefiyeti kaydının devam etmesi nedeniyle
de 15/4/2011 tarihi itibariyle yeniden başlatılmıştır. Sigortalı
(B), Başbakanlık Hazine
Müsteşarlığında 27/9/2011 tarihinde
_____________________________________________________________________________________ 12/20
araştırmacı olarak göreve başlamış
ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 4
üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında hizmetinin başladığı tarihten bir gün önce olan 14/10/2011 tarihi itibariyle sona
erdirilmiştir.
Sigortalı (B) 'nin, 18/9/1998 -
14/4/2011, 15/4/2011 - 14/10/2011 tarihleri arasındaki 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen hizmet sürelerinin bildirilmesi talep edilmiştir.
Bu
durumda, 18/9/1998 tescil tarihinden 6191 sayılı Kanun yürürlük tarihi olan
14/4/2011 tarihleri arasındaki ödemiş olduğu primlerin karşıladığı süre hizmet
olarak bildirilmesi gerektiğinden, öncelikle bu tarihler arasındaki ödediği primlerin karşıladığı hizmet süresinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Kısmi ödenen tutarların 18/9/1998 ila 30/9/2010 tarihleri arasındaki 12 yıl 12
gün (4332 gün) hizmet süresini karşıladığı varsayıldığında, Sigortalı (A)'nin 4
üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki hizmet
süreleri, 18/9/1998 - 30/9/2010 tarihleri arası olarak bildirilecektir.
15/4/2011 - 14/10/2011 tarihler arasındaki 6 ay sigortalılık süreleri zorunlu
sigortalılık süresi olup, borcunun tahsil edilerek primli gün sayısının bildirilmesi gerekmektedir.
Ç- GENELGENİN DÖRDÜNCÜ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
"Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Çalışan
Sigortalılar" başlıklı birinci bölümün " 1-Genel
açıklama" alt başlığında yer alan 5 inci örnekten sonra gelmek üzere aşağıdaki örnekler eklenmiştir.
"Örnek
6- Muvazzaf askerlik hizmetini 1990 yılında
yedek subay olarak yaptıktan sonra 506 sayılı Kanuna tabi çalışan ve 2009
yılında birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden tarafına 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan
sigortalı, 18/9/2014 tarihinde memur olarak göreve atanmıştır. Buna göre, 2008
yılı Ekim ayı başından önce yedek subay olarak görev yapmış olan sigortalı
hakkında Kanunda aksine bir hüküm bulunmayan hallerde 5434 sayılı
Kanunun mülga hükümleri uygulanacaktır.
Örnek
7- 2006-2007
öğrenim yılında Harp Okulunda öğrenime başlayan, öğrenimini tamamlamadan 2009
yılında Harp Okulu ile ilişiği kesilen ilgili, 15/5/2015 tarihinde Kültür
Bakanlığı emrinde memur olarak göreve başlamıştır.
İlgili Harp Okulunu tamamlamadan ayrıldığından 15/5/2015 tarihinden sonra
başlayan memuriyet hizmeti nedeniyle hakkında 5434 sayılı Kanunun mülga
hükümlerinin uygulanmasına imkan bulunmamakta olup, 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. "
D- GENELGENİN BEŞİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
"Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı
Uyrukluların Sigortalılığı" başlıklı birinci bölüme "8"
alt başlığından sonra gelmek üzere "9-Mülteciler" alt
başlığı açıklamaları ile birlikte eklenmiştir.
"9-
Mülteciler
5/9/1961 tarihli ve 10898 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan 359 sayılı "Cenevre'de 28 Temmuz 1951 Tarihinde
İmzalanmış Olan Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşmenin Onaylanması Hakkında Kanun" ile ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir
toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme
uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında
bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya
da
_____________________________________________________________________________________ 13/20
TC.
söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür
olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya
dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye
mülteci denilmekte olup 359 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde taraf
devletlerin, ülkelerinde yasal olarak ikamet eden mültecilere, vatandaşlarına
sağladıkları muamelenin aynısını uygulayacakları, 27 nci maddesi île taraf
devletlerin ülkelerinde bulunan ve geçerli bir seyahat belgesine sahip olmayan her mülteciye kimlik kartı çıkartılacağı hüküm altına alınmıştır.
4817 sayılı Kanunun 8 inci maddesi
gereğince Türkiye 'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi
öngörülmedikçe 5543 sayılı İskan Kanununa göre muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancılara 4817 sayılı Kanunda öngörülen
sürelere tabi olmaksızın çalışma izni verilebilmektedir.
6458 sayılı Yabancılar ve
Uluslararası Koruma Kanunun 89 uncu maddesinde mülteci veya ikincil koruma
statüsü sahibi, statü almasından itibaren bağımlı veya bağımsız
olarak çalışabileceği, yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere ilişkin
diğer mevzuatta yer alan hükümler saklı olacağı, mülteci veya ikincil koruma
statüsü sahibi kişiye verilecek kimlik belgesinin, çalışma izni yerine de geçeceği bu durumun kimlik belgesine yazılacağı hüküm altına
alınmıştır.
Buna göre, 5/9/1961 tarihinden
itibaren 359 sayılı Kanuna göre mülteci olanlar ile 6458 sayılı Kanunda sayılan
ikincil koruma statüsünde bulunan kişiler hakkında Kanun hükümleri Türk vatandaşlarına uygulandığı gibi uygulanacaktır. Kurumun denetim ve
kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimlerde bu durumdaki sigortalıların
çalışma izin belgesi olup olmadığına bakılmayacafctır.
E- GENELGENİN SEKİZİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
"Ağır
Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar" başlıklı
üçüncü bölümün Kapsamdaki sigortalılar" alt
başlığına (d) bendi eklenmiştir.
"(d) Kanunun ek 5, ek 6 ve ek
9 uncu maddesi kapsamında çalışan "
F- GENELGENİN DOKUZUNCU KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
"2008
Yılı Ekim Ayı Başından Sonraki Hizmetlerin Çakışması " başlıklı
ikinci bölümün "6.2- 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (b) bendi ile 4 üncü maddeye tabi geçen çalışmaların çakışması"
başlıklı bölümün açıklamaları aşağıdaki
gibi değiştirilmiştir.
"Kanunun 5 inci maddesinin (b)
bendi kapsamında, aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören
öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri
sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ve 2547 sayılı Kanunun 46 nci maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık
prime esas kazanç tutarı, Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen günlük prime
esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanların Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışmaları
halinde 5 inci maddenin (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları da
sonlandırılmaz. "
G- GENELGENİN ONUNCU KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1-
"Kanunun 41 inci Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar" başlıklı
birinci bölümün "2.1- Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendine tabi
____________________________________________________________________________ 14/20
sigortalıların doğumdan sonra geçen
süreleri" alt başlığında yer alan Örnek 22'den
sonra gelen ikinci paragraftan sonra aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"Çocuk
Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı İl
Müdürlüklerine müracaat edilmeksizin bir yakınının (kardeşinin, komşusunun vs.)
çocuğunu evlat edinmek isteyenler ise doğrudan evlat edinme davası ile evlat
edinebilmekledirler. Bu durumda, evlat edinen sigortalıların doğum borçlanması yapmak istemeleri halinde, evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş
mahkeme kararı ile müracaat etmeleri yeterli sayılacak olup, mahkeme karar
metninde evlat edinme tarihi belirtilmişse bu tarihin borçlanma başlangıç
tarihi olarak dikkate alınması, mahkeme kararında çocuğun doğumundan
itibaren bakımının evlat edinen kişi tarafından üstlenildiği ve doğduğundan
beri evlat edinenin yanında olduğuna dair hükümlerin bulunması durumunda ise
borçlanma süresinin başlangıç tarihi çocuğun doğum tarihinden itibaren, kararda herhangi bir tarihin belirtilmemesi ve çocuğun doğumundan
itibaren evlatlık alındığına dair bir karar verilmemiş ise borçlanmanın
başlangıç tarihi mahkeme karar tarihinden itibaren olacaktır. "
2- "Kanunun
41 inci Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar" başlıklı
birinci
bölümün "2.2- Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler" alt
başlığının sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
bölümün "2.2- Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler" alt
başlığının sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"Sigortalıların
er olarak silah altında geçen sürelerinin tamamı veya bir kısmı kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde
borçlandırılmakta olup, fiilen silah altında geçmeyen bedelli askerlik süresi
borçlandırılmayacaktır. "
3-
"Kanunun 41 inci Maddesine
Göre Yapılacak Borçlanmalar " başlıklı
birinci bölümün "3-
Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve
ödenmesi" alt başlığının ikinci paragrafından
sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"2925
sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarından her ay için alınacak prim ve yardımların hesabına esas tutulan gün sayısının 15 gün üzerinden
alınması ve prim ödeme gün sayısının da ayın 16'sından itibaren tam ay gibi
kabul edilmesi nedeniyle, ay içerisindeki ilk 15 günün dışında kalan sürelerin
doğum borçlanması yoluyla tamamlanması mümkün bulunmadığından 2925
sayılı Kanuna tabi sigortalılar için ayın 15 'inden sonra geçen süreler
borçlanma kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek 5- 2925
sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı 1/7/1989 tarihinde başlatılan 1993 yılı
primini 1994 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödemeyen
sigortalı 12/3/1992 tarihinde doğum yapmıştır. Bu sigortalının 1993 yılı tarım
sigortası tahsil edilecek, î/1/1994-12/3/1994 tarihleri doğum borçlanması
olarak dikkate alınacaktır. "
4- "
Kanunun 41 inci Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Hizmet
Olarak Değerlendirilmesi" başlıklı
üçüncü bölümün "1- Borçlanılan sürelerin
hizmet olarak değerlendirilmesi" alt
başlığının sonuna aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.
"g)
Haklarında ölüm aylığı bağlanması için Kanunun 32 nci maddesinde öngörülen şartlar oluşmasına rağmen aylık
miktarının artırılması düşüncesiyle borçlanma müracaatında bulunan hak
sahiplerinin borçlanma taleplerinin dikkate alınarak borçlanması yapmalarında
kanunen herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ancak, borçlanılacak
süreler ile birlikte ölüm aylığına müstehak olmadığı anlaşılan hak sahiplerinin
borçlanma işlemleri yapılmayacaktır.
15/20
h) 2829
Sayılı Kanunun mülga 8 inci maddesine göre, birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi
fazla olan Kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet
sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık
bağlanmakta ve ödenmektedir. Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan
borçlanmalarda, borçlanma sürelerinin ilgili aylara mal edilmesinden sonra bu
sürelerin son yedi yıllık fiili hizmet süresi içerisinde yer alması halinde son
yedi yıldaki en fazla hizmetin geçtiği statü belirlenirken borçlanma süreleri dikkate alınacaktır. "
5-"Kanunun
41 inci Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak
Değerlendirilmesi" başlıklı üçüncü bölümün "5-1479
sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmaların değerlendirilmesi" alt
başlığı altında yer alan açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"5.1- Kurum kodu uygulamaları
5.1.1-
Eksik tahsil edilen askerlik
borçlanmaları (Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge)
1479 sayılı Kanunun mülga ek 9 uncu
maddesi gereğince, askerlik borçlanması sigortalının talep tarihinde
bulunduğu basamağın primi üzerinden hesaplanmakta olup, borçlanma tutarının
tebliğ tarihinden itibaren Kanunda belirtilen süre içinde tam olarak ödenmesi
halinde borçlanma geçerli sayılmıştır.
Kanunun 88 inci maddesine 6552 sayılı Kanunla 11/9/2014 tarihinden itibaren ilave edilen yirmiikinci
fıkra gereğince sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya
yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve
prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirilen borçlanma tutarlarının
Kurumca sonradan tespit edilmesi halinde borçlanma fark tutarına tebliğ
tarihinden itibaren Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre gecikme
cezası ve gecikme zammı uygulanarak tahsil edilen eksik tutar Kurum kodu kapsamında değerlendirilip borçlanma geçerli sayılacaktır.
5.1.2-
Basamak intibakı nedeniyle eksik
tahsil edilen borçlanma tutarları
1479 sayılı Kanun kapsamında kayıt
ve tescili yapılan sigortalılardan Kanunun geçici 27 nci maddesi gereğince;
a)
Diğer
sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışması bulunduğu 1/10/2008 tarihinden önce
tespit edilen,
b)
1/10/2008 tarihinden önce tespit
işlemlerine başlanmakla birlikte bu tarihten sonra işlemleri sonuçlandırılan,
c)
î/10/2008 tarihinden önce diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmasının Kurum kayıtlarında
bulunduğuna dair bilgi ve belge olmakla beraber tespit işlemleri bu tarihten
sonra yapılan,
sigortalıların bu hizmetlerine
istinaden 1479 sayılı Kanunun mülga 51 inci maddesine göre basamak intibakı yapılacak, basamak artışından doğan prim farklarının tahsili
hakkında devredilen Bağ-Kur Genel Müdürlüğünün 11/6/2002 tarihli, 2002/30
sayılı ve 21/3/2002 tarihli, 2002/14 sayılı genelgeleri gereğince işlem
yapılmaya devam edilecektir. î/10/2008 tarihinden önce diğer sosyal
güvenlik kurumlarında geçen hizmeti 1/10/2008 sonrası tespit edilenlerin
basamak intibakı yapılmayacak sadece hizmet süreleri değerlendirilecektir.
1479 sayılı Kanunun mülga geçici 18 inci
maddesi gereğince, 20/4/1982-4/10/2000 tarihleri arasındaki vergiye tabi
oldukları sürenin tamamını borçlanmak isleyenlerden, ödeme tarihinde
bulundukları gelir basamağı üzerinden bu borçları ödeyenlerin, diğer sosyal
güvenlik
_____________________________________________________________________________________ 16/20
kanunlarına
tabi hizmetleri, vergi dairelerinden hizmetin eksik bildirilmesi gibi
nedenlerle intibak ettirildikleri yeni basamak arasında çıkan fark tutarı,
Kanunun 88 inci maddesine 6552 sayılı Kanunla 11/9/2014 tarihinden itibaren
ilave edilen yirmi ikinci fıkra gereğince sigortalılar ile tüzel
kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması
şartıyla, sigor t ahlarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk
ettirilen borçlanma tutarlarının Kurumca sonradan tespit edilmesi halinde borçlanma fark tutarına tebliğ tarihinden itibaren Kanunun 89 uncu
maddesinin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanarak
tahsil edilen eksik tutar Kurum kodu kapsamında değerlendirilip borçlanma
geçerli sayılacaktır.
(»-"Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamındaki Sigortalıların
Geçici Maddelere Göre Borçlanmaları" başlıklı
dördüncü bölümün " 2- 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu
uyarınca gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları" alt
başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlık
açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.
"3-
Sanatçı borçlanması işlemleri
506 sayılı Kanuna 4056 sayılı
Kanunla 1/1/1995 tarihinden itibaren eklenen geçici 80 inci madde ile ek 10
uncu madde kapsamına alınan sigortalıların örneği Kurumca hazırlanan
ve ilgili işveren, birlik, sendika, dernek, sanatsal vakıf kuruluşları veya
ilgili kamu kuruluşları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip, Kültür
Bakanlığınca onaylanmış borçlanma belgeleri ile 2/1/1996 tarihine kadar Kuruma başvurmaları ve borç ödeme tarihindeki mülga 78 inci maddeye
göre belirlenen asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortaları primlerini bir defada Kuruma ödemeleri şartı ile borçlanma
belgesinde kayıtlı meslekleriyle ilgili çalışma sürelerinin
tamamını veya bir bölümü borçlandırılmıştır.
Kanunun
41 inci maddesinde sanatçı olarak geçen sürelerin borçlanılmasına ilişkin bir
düzenleme bulunmamakla birlikte, 506 sayılı Kanunun geçici 80 inci maddesi
mülga edildiğinden 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 4056
sayılı Kanuna göre sanatçı borçlanması yapması gerektiği yönünde mahkemece
karar verilen ve mahkeme kararı doğrultusunda borçlarını ödemek için Kuruma
müracaat eden ya da mahkeme kararı olmaksızın borçlanma müracaatında bulunan sigortalıların borçları borç ödeme tarihindeki asgari
günlük kazanç üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri esas
alınarak hesaplandığından sanatçı borçlanma tutarları % 20 prim oranı üzerinden
hesaplanacaktır. "
7- "Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların
Borçlanmaları" başlıklı beşinci bölümünün "4-
Kanunun Geçici 43 üncü maddesine göre 1416 sayılı Kanun uyarınca yurtdışında
geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması" alt
başlığının sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"Bu
kez, 6645 sayılı Kanunun 52 nci maddesi ile Kanunun geçici 43 üncü maddesinde
yapılan değişiklik ile 1416 sayılı Kanuna göre yurt dışına gönderilenlerden
öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönen ve yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini, 6353 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/7/2012
tarihinden önce tamamlamış olanlardan 12/7/2012 tarihinden itibaren 3 ay içinde
müracaat etmemiş olması nedeniyle borçlanma hakkını kaybedenler ile mecburi
hizmetini 12/7/2012 tarihinden sonra tamamlayanlardan borçlanmak
için Kuruma 3 ay içinde müracaat etmesi gerekenlerin başvuru sürelerine ilişkin
3 aylık süre yürürlükten kaldırıldığından süresi içinde müracaat etmemesi
nedeniyle borçlanma hakkını kaybedenlerin, 23/4/2015 tarihinden itibaren süre sınırlaması olmaksızın müracaatları halinde
_____________________________________________________________________________________ 17/20
yukarıda
hükmüne yer verilen geçici 43
üncü madde uyarınca borçlanma işlemleri yapılacaktır. "
8-"Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların
Borçlanmaları" başlıklı beşinci bölümünün "5- Kanunun geçici 44 üncü ve
geçici 51 inci maddelerine göre yapılan borçlanmalar" alt
başlığında yer alan son paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Kanunun
geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası, geçici 44 üncü maddesi, geçici 51 inci maddesi ve geçici 56 nci maddeleri kapsamında borçlandırılmak
suretiyle hizmet olarak alınan süreler ile söz konusu maddeler kapsamında
belirtilen sürelerde diğer sigortalılık statülerine tabi olarak uzun vadeli
sigorta kollarına prim ödenen sürelerin tamamı memuriyette geçmiş kabul
edilerek Kurumlarınca 6552 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 11/9/2014 tarihi
itibarıyla sigortalıların kazanılmış hak aylıklarının tespitinde
değerlendirilecektir. "
H- GENELGEYE YENİ KISIM EKLENMESİ
"Hizmet
Borçlanması" başlıklı onuncu kısımdan sonra
gelmek üzere "Prim Ve Prime İlişkin
Borçların Tahsili" başlıklı aşağıdaki onbirinci kısım
açıklamaları ile birlikte eklenmiş, "Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Sigortalı İşlemlerinin
Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine Devri" başlıklı
onbirinci kısım onikinci kısım olarak değiştirilmiştir.
"ONBİRİNCİ KISIM PRİM VE PRİME
İLİŞKİN BORÇLARIN TAHSİLİ
BİRİNCİ
BÖLÜM Primini Kendi Ödeyen Sigortalılara İlişkin Eksik Alınan Tutarlar
Kanunun
88 inci maddesine 6552 sayılı Kanunla 11/9/2014 tarihinden
itibaren ilave edilen yirmiikinci fıkra gereğince sigortalılar ile tüzel
kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması
şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit edilmesi halinde tespit
edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren Kanunun 89
uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı
uygulanır. Fark borcun ödenmemesi halinde sigortalılara hizmet
verilmeyecektir. Bu uygulama primlerini kendileri ödeyen Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalıların
Kurumca eksik hesaplanan her türlü prim ve prime ilişkin borçlar ile borçlanma
tutarı hakkında uygulanacaktır.
5502 sayılı Kanunun 37 nci
maddesinin üçüncü fıkrası gereğince süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve
genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para
cezaları, gecikme zamları, katılım payları Kurum alacağına
dönüşmekte, alacakların tahsilinde ise 6183 sayılı Kanunun 51 inci, 102 nci ve
106 nci maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanmaktadır. Primlerin tahsilinde
ise ödenen tutar önce, ödeme süresi başlamış, vadesi geçmemiş, başka bir
anlatımla henüz gecikme zammı doğmamış olan Kurumumuz
alacağına mahsup edilmekte, artan tutar olması halinde ya da ödeme zamanı gelen
ve vadesi geçmemiş borç yoksa en eski borçtan başlanarak, borç aslı ve gecikme
zammına orantılı olarak
_____________________________________________________________________________________ 18/20
dağıtılmaktadır. Kanunun 88 inci maddesine eklenen yirmiikinci fıkra gereğince
yapılacak mahsup işleminde Kurum hatası dışında da prim borcu bulunan
sigortalıların fark prim borcunun mahsubunda 6183 sayılı Kanunda belirtilen
mahsup yöntemi uygulanmayacak, Kurum hatasından kaynaklanan işlemler
sonucunda sigortalılardan tahsil edilen tutar yine fark prim tahakkukunun
ilişkin olduğu borç dönemlerine mahsup edilecektir.
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyetinin
Para Birimi Hakkında Kanun gereğince yarım YKr'un altındaki değerler dikkate alınmayacağından, 1/1/2005 tarihinden önce sigortalılar
ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmayan
sigortalılarca eksik ödenen prim ve prime ilişkin borçların 5000 TL 'nin (yarım
YKr) altında kalması halinde 1/1/2005 tarihinden sonra
tahsili mümkün olmadığından bunların tahsili yoluna gidilmeyecektir.
İKİNCİ BÖLÜM Yanlış ve Yersiz
Alınan Prim ve Prime ilişkin Tutarların iadesi
Kanunun
89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ile yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise,
hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya
genel sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanuni faizi ile birlikte
geri verilmekte, kanuni faiz, primin Kuruma yatırıldığı tarihi takip
eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için
hesaplanmakta olup 6098 sayılı Kanunun 81 inci maddesi hükmü saklı
tutulacaktır.
Primini kendileri ödeyen Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi
sigortalıların yanlış ve yersiz tahsil edilmiş her türlü prim, faiz, gecikme
cezası ve gecikme zammı tutarı Kuruma başka prim borcunun bulunmaması halinde
ayrıca talebi olup olmadığına bakılmaksızın iade edilecektir. Yanlış ve yersiz alınan tutar için tahsil edildiği tarihi takip eden aybaşından
iadenin yapıldığı ayın başına kadar hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte
ödeme yapılacaktır. Prim iadesinde sigortalının hesap numarası ve diğer
bilgilerinin Kurumca biliniyor olması durumunda bu hesap numarasına ,
sigortalının iade yapılabilecek herhangi bir hesap numarasının tespit
edilememesi durumunda ise T.C. Kimlik numarası üzerinden Kurumca belirlenecek
Banka nezdinde lehine alacak oluşturulmak üzere iade işlemi gerçekleştirilecektir. İade işlemi ile ilgili olarak ayrıca sigortalıya yazılı bilgi
verilecektir.
I- DİĞER HUSUSLAR
1-
Birinci kısım, "Kanunun
4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan
Sigortalılar" başlıklı birinci bölümün "2.1-
(4/a) kapsamında aynı ayda birden fazla işyerinde
çalışanların gün sayısının belirlenmesi" alt
başlığında yer alan Örnek l'deki "1/2/2013-30/7/2013 " tarihi
"1/2/2013-30/8/2013 " olarak
değiştirilmiştir.
2-
İkinci kısım, "2925
Sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar" başlıklı birinci bölümün "22925
sayılı Kanuna tabi sigortalılığın sona ermesi" alt
başlığının onuncu paragrafında yer alan "takip
eden günden " ibareleri "takip
eden aybaşından " olarak değiştirilmiştir.
3-
22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı
Genelgenin "Uygulanmasında Değişiklik Yapılan Genelgeler" başlıklı
"2" numaralı
ekinde yer alan tabloya aşağıdaki sıra numarası ile birlikte açıklamalar
eklenmiştir.
19/20
|
3
|
20/10/2014
|
2014/28
|
Geçersiz sigortalılık statüsünde
yatan primlerin geçerli sigortalılık statüsüne
aktarma işlemleri konulu Genelgenin "7-Prim iade işlemleri"
başlıklı bölümünün "sigortalının ya da hak sahiplerinin talebi
halinde" kısmı yürürlükten kaldırılmıştır
|
4- 22/2/2013
tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgenin ekinde yer alan
ekler dizinine "Ek 345510
Sayılı Kanunun Geçici 20 nci Maddesi Kapsamında Kurumumuzca Devralınacak
Sandıklar " eklenmiş, "Ekler
Dizini" güncellenmiştir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica
ederim.
EK:
5510 Sayılı
Kanunun Geçici 20 nci Maddesi Kapsamında Kurumumuzca Devralınacak Sandıklar (Ek
34)
DAĞITIM
:
Gereği: Bilgi :
Merkez ve Taşra Teşkilatına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına
20/20
5510 Sayılı
Kanunun Geçici 20 nci Maddesi Kapsamında Kurumumuzca Devralınacak Sandıklar
|
Sıra No
|
Sandığın Adı
|
|
1
|
Şekerbank T.A.Ş. Personeli Sosyal
Sigorta Sandığı Vakfı
|
|
2
|
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
Mensupları Yardım ve Emekli Sandığı Vakfı
|
|
3
|
Türkiye Odalar Borsalar ve Birlik Personeli Sigorta Emeklilik Sandığı
Vakfı
|
|
4
|
T.C.
Ziraat Bankası A.Ş. Ve T. Halk Bankası A.Ş. Mensupları Emekli ve Yardım
Sandığı Vakfı
|
|
5
|
Akbank
T.A.Ş. Mensupları Tekaüt Sandığı Vakfı
|
|
6
|
Türkiye
Garanti Bankası A.Ş. Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı
|
|
7
|
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası
Memur ve Müstahdemleri Yardım ve Emekli Sandığı Vakfı
|
|
8
|
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Mensupları Emekli Sandığı Vakfı
|
|
9
|
T. İmar Bankası A.Ş. Mensupları
Yardım ve Emekli Sandığı Vakfı
|
|
10
|
Türk Dış
Ticaret Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı
|
|
11
|
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.
Memur ve Hizmetlileri ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı
|
|
12
|
Milli
Reasürans T.A.Ş. Mensupları Emekli ve Sağlık Sandığı Vakfı
|
|
13
|
Türkiye Halk Bankası A.Ş. Emekli Sandığı Vakfı (Pamukbank
T.A.Ş. Memur ve Müstahdemleri
Emekli ve Yardım Sandığı Vakfının adı
değişti)
|
|
14
|
Eskişehir
Bankası T.A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı
|
|
15
|
Türkiye
Genel Sigorta A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı
|
|
16
|
Şeker Sigorta A.Ş. Sigorta ve Yardım Sandığı Vakfı
|
|
17
|
Anadolu
Anonim Türk Sigorta Şirketi Memurları Emekli Sandığı Vakfı
|
