Sosyal güvenlikte merak edilenler
Özgür ERDURSUN
Ülkemizde en çok konuşulan konuların başında sosyal güvenlik gelir. Başta emeklilik olmak üzere birçok konuda beklentiler oldukça fazladır. 1 Kasım’da yapılacak genel seçimlerde de siyasi partiler seçim vaatlerinin büyük bölümünü sosyal güvenlik konularına ayırmış durumda. Peki, hangi konularda beklentiler var? Seçim öncesi biz de ‘Halkın Sosyal Güvenlik Uzmanı’ olarak gözlemlediğimiz ve çözüm bekleyen konuların öne çıkanlarını kısaca şöyle özetleyebiliriz…
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR
Ülkemizde kadınların ve erkeklerin emekliliği 08.09.1999 tarihinde kademeli olarak işe başlama tarihine göre kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşına ve daha sonra 2008 yılında yapılan değişiklikle 65 yaşına kadar uzatıldı. Özellikle 08.09.1999 tarihinde yapılan değişiklikle sigortalılık süresi ve prim gün sayısını doldurduğu halde emeklilikte yaşa takılıp emekli olamayan milyonlarca kişiyi mağdur eden bir durum ortaya çıktı. Emeklilikte yaşa takılanlar emeklilik yaşını beklerken iş bulmakta zorluk yaşamaktadırlar; ayrıca bu kişilerin, çalışmaya devam edip emekli oluklarında alacakları maaş da her ay düşmektedir. Emeklilikte yaşa takılanlar aynı zamanda çalışmıyorlarsa gelir testi yaptırmak zorundadırlar. Gelir testi sonucunda, emeklikte yaşa takıldıklarından emekli olup maaş alamadıkları gibi bir de ceplerinden GSS primi ödemek zorundadırlar.
PRİM GÜNÜ EKSİK OLANLAR
Ülkemizde kayıt dışı istihdam bir hayli fazladır. Son yıllarda bir nebze olsun bu sorun giderilse de geçmiş dönemlerde çalışmasına rağmen sigorta primleri SGK’ya bildirilmeyen ve şu anda yaşını, sigortalılık süresini doldurdukları halde emekli olamayan kişiler de kendilerine SGK tarafından prim günü borçlanması hakkının verilmesini talep etmektedirler.
SİGORTA ÖNCESİ DOĞUM YAPAN KADINLARIN DOĞUM BORÇLANMASI
Ülkemizde kadınlara sosyal güvenlik konusunda 2008 tarihinde çok güzel bir hak verildi. Kadınlar eksik günlerini doğum sonrasında 2 çocuğa kadar bir çocuk için 720 gün, 2 çocuk için 1440 gün borçlanıp, ceplerinden parasını ödeyip, eksik prim günlerini tamamlayıp emekli olabilme imkanı sağlanmıştı. Daha sonra borçlanılacak gün sayısı 3 çocuk için 2160 güne kadar çıkartıldı. Buraya kadar her şey çok güzel fakat, borçlanma imkanı kadınların önce SGK’lı olmaları daha sonra çocuk dünyaya getirmeleri şartıyla doğum yapan fakat doğum borçlanması yapamayan binlerce prim günü eksiği nedeniyle emekli olamayan kadınlarda mağduriyet oluşturdu.
DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞLARI
Ülkemizde 1999 ve 2008 yıllarında aylık bağlama oranlarının düşürülmesi sonucunda iki bin liranın altında maaşla çalışanların her ay kendileri için ödenen primler sonucunda emekli maaşları düşüş oldu ve küçük iyileştirmeler intibak yasaları da düşük emekli maaşlarına fayda etmedi ve emekliler düşük emekli maaşlarıyla geçimini sağlamak zorunda kaldılar, binlerce emekli de emekli olduktan sonra çalışmak zorunda kaldı.
Bir sonraki yazımızda (12/10/2015)sosyal güvenlikte beklentileri yazmaya devam edeceğiz.
KADINLARIN 3.600 GÜNE GÖRE EMEKLİLİK ŞARTLARI...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://olay.com.tr/yazarlar/ozgur-erdursun/sosyal-guvenlikte-merak-edilenler/3856/
