Akif AKARCA -- Dr. Mehmet ŞAFAK
Dünya Gazetesi
Ülkemizde en geniş uygulama alanı bulunan vergi damga vergisidir denilebilir. Diğer bütün vergilerin mükellefleri damga vergisinin de mükellefi olduğu gibi, diğer vergiler nedeniyle mükellef olmayanlar da damga vergisi ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalabilir.
Bilindiği gibi, damga vergisi esas itibariyle, taraflarca imzalanan ve bir hüküm ifade eden kağıtlar üzerinden alınır. Verginin konusu, diğer vergilerden farklı olarak, belirli işlemler olmayıp söz konusu işlemler nedeniyle ,bu hususu ispat edici olmak üzere, düzenlenen ve taraflarca imzalanan kağıtlardır. Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı Tablo'da; vergi kapsamına giren kağıtlar, nispi veya maktu esasta tabi tutulacakları vergi ile birlikte gösterilmiştir.
Tablo 'dört' ana bölüm halinde düzenlenmiştir. Birinci bölümde akitlerle ilgili kağıtlar, ikinci bölümde kararlar ve mazbatalar, üçüncü bölümde ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar, dördüncü bölümde ise makbuzlar ve diğer kağıtlar yer almıştır.
Bu gün yazımızda ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlarının mal ve hizmet alımı için yaptıkları ihaleler dolayısıyla ihaleyi kazanan işletmelerin ödemek durumunda oldukları damga vergileri üzerinde duracağız.
Kamu kurumlarınca açılan ihaleyi kazanan firmalar ihale komisyonlarınca alınan ihale kararı dolayısıyla ihale bedeli üzerinden binde 9.48 oranında, bu karardan sonra taraflar arasında düzenlenip imzalanan sözleşmede (mukavelename) yer alan bedel üzerinden binde 9.48 oranında ve işler yapıldığı ölçüde hakkediş bedellerinin ödenmesi sırasında binde 9.48 oranında damga vergisi ödemektedirler.
Mukavelenameler
Mukavelename akitlerin yazılı şeklidir. Akit, genel anlamı ile iki veya daha çok kimsenin, bir borcu doğurmak, değiştirmek veya ifade etmek üzere karşılıklı olarak anlaşmaları şeklinde tanımlanabilir. Birden fazla taraf bulunması ve bunların karşılıklı rızalarının uyuşması ana unsurlardır. Akitler, kanunen bir şekil şartına tabi tutulmuş olanlar hariç sözlü olarak da yapılabilir. Sözlü olarak yapılan akitlerin damga vergisine tabi olması söz konusu değildir. Yazılı şekilde yapılan akitler ise ister kanuni mecburiyetten, isterse, tarafların arzusu ile yapılmış olsun, mukavelename olarak isimlendirilir ve damga vergisinin konusuna girer.
Kararlar-Mazbatalar
Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı Tablonun ikinci bölümünde meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştay'dan verilen kararlar ve mazbatalarla, ihale kararlarına yer verilmiştir.
- Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayan Danıştay’dan verilen kararlar ve mazbatalar:
Meclisler ve resmi heyetler deyimleri resmi dairelerin, meclis ve heyet niteliğindeki kuruluşları ile çeşitli kanunlara göre teşekkül eden karar verme yetkisine haiz heyetleri ifade eder. İl ve ilçe idare heyetleri, il meclis ve encümenleri, belediye meclis ve encümenleri bunlara örnektir. Bunun gibi, istimlak komisyonları, iş ve işçi mevzuatı uyarınca toplanan heyetler, Vergi Usul Kanunu'na göre kurulan komisyonlar, resmi heyetlere örnek gösterilebilirler.
Vergileme için, söz konusu mazbata, karar ve ilamların, muhatap veya ilgililerine verilmiş olması gerekir. Bundan önce, muamele, dahili muamele sayılır. Vergileme yapılmaz. İzah konusu pozisyonda, vergileme nispi ve maktu esasta öngörülmüştür. Sözü edilen mazbata, karar ve ilamlar belli parayı ihtiva ettiğinde nispi esasta binde 9.48 oranında vergiye tabi tutulur. Belli para bulunmadığında...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.dunya.com/ihaleli-islerde-damgavergisi-163565yy.htm
