Abdullah Tahir YÜZBAŞIOĞLU
Gelir Uzmanı
tyuzbasioglu@turkburosen.org.tr
Vergi Saati
YATIRIMA YÖNELİK TORBA YASA TASARISINDA
YENİ VERGİ DÜZENLEMELERİ (8)
1. Giriş
Bakanlar Kurulu'nca 13.6.2016 tarihinde kararlaştırılan "Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" 23.06.2016 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunuldu.
Tasarıda, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve bu çerçevede işlem maliyetlerinin azaltılması için bazı vergi kanunlarında düzenlemeler yer almaktadır.
Tasarıda ayrıca; gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan para, döviz, altın, hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymetlerin banka ve aracı kurumlara bildirilmesi, alacak ve taşınmazların vergi dairelerine beyan edilmesi suretiyle milli ekonomiye kazandırılması, yapılan bu bildirim ve beyanlardan hareketle vergi incelemesi, vergi tarhiyatı, soruşturma ve kovuşturma yapılmayacağı öngörülmektedir.[1]
Bu yazımızda; TBMM’ye sunulan tasarı içerisinde yer alan Yeni Varlık Barışı ile ilgili yapılacak düzenlemeler ayrıntılı bir şekilde kanun gerekçesi ile birlikte açıklanarak aktarılmaya çalışılacaktır.
2. Yeni Varlık Barışı Hakkındaki Düzenlemeler
23.06.2016 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan tasarının “Geçici 2 nci maddesi” ile gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan para, döviz, altın, hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymetlerin banka ve aracı kurumlara bildirilmesi, alacak ve taşınmazların vergi dairelerine beyan edilmesi suretiyle milli ekonomiye kazandırılması, yapılan bu bildirim ve beyanlardan hareketle vergi incelemesi, vergi tarhiyatı, soruşturma ve kovuşturma yapılmaması öngörülmektedir.
Düzenleme uyarınca, gerçek kişi ya da şirketler, yurtdışında bulunan para, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını Türkiye’ye getirmek istediklerini 31 Aralık 2016’ya kadar Türkiye’deki bir banka ya da aracı kuruma bildirecek. Önceki varlık barışlarında bildirimler vergi dairesine yapılıyordu. Bu kez doğrudan bankaya bildirimde bulunulacak. Parasını da yılsonuna kadar getirebilecek. Yurtdışındaki alacaklarına ya da taşınmazlarına ilişkin yılsonuna kadar bildirimde bulunanlara da bunun karşılığını getirmek için bir yıllık süre tanınacak.[2]
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan;
Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, 31/12/2016 tarihine kadar Türkiye'deki banka veya aracı kurumlara bildirilir.
Alacaklar ve rayiç bedeliyle taşınmazlar, 31/12/2016 tarihine kadar, Türk Lirası cinsinden vergi dairelerine beyan edilir.
Gerçek ve tüzel kişiler, bu fıkrada sayılan varlıkları, diğer kişilerin nam veya hesabına bildirim veya beyanda bulunabilirler.
(2) Birinci fıkrada sayılan varlıklar, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından, bildirim ve beyan edildiği ayın sonuna kadar kanuni defterlere kaydedilebilir.
(3) İkinci fıkraya göre kanuni defterlere kaydedilen varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin, en geç 31/12/2016 tarihine kadar, kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, borcun defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, ödemede kullanılan varlıkların Türkiye'ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır.
(4) İkinci ve üçüncü fıkralarda yazılı işlemler dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz. Kanuni defterlere kaydedilen varlıkların, sermayeye ilave edilmemiş olması kaydıyla, işletmeden çekilmesi kar dağıtımı sayılmaz ve bu nedenle gelir ve kurumlar vergisi tarhiyatı yapılmaz.
(5) a) Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle, bildirim veya beyanda bulunan kişiler ile birinci fıkrada sayılan varlıkların nam veya hesabına getirildiği diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdinde, hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz, vergi cezası kesilmez.
b)Nam veya hesabına bildirim veya beyanda bulunulanlara bu madde kapsamında yapılan intikaller, ivazsız intikal olarak değerlendirilmez ve veraset ve intikal vergisine konu edilmez.
c)Birinci fıkra hükmünden yararlanarak bildirim veya beyanda bulunanlar ile bunların kanuni temsilcileri hakkında, sırf bu beyanın yapılmış olmasından dolayı ve bu beyandan hareket edilerek, aşağıdaki alt bentlerde yer alan ilgili kanun ve kanun hükümleri dahil olmak üzere, hiçbir şekilde herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamaz ve idari para cezaları uygulanamaz.
1) 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun,
2) 106, 107, 108, 109 ve 110 uncu maddeleri hariç olmak üzere, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu,
3) 4458 sayılı Gümrük Kanunu,
4) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,
5) 213 sayılı Kanunda düzenlenen suçlar ile bu suçlardan kaynaklanan mal varlığı değerleriyle ilgili olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 282 nci maddesi.
(6) Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak 213 sayılı Kanunun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.
(7) Yurt dışında bulunan ve bu madde kapsamında bildirilen para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının, 31/12/2016 tarihini geçmemek şartıyla, bildirim tarihini takip eden bir ay içerisinde, beyan edilen alacak ve taşınmazların ise beyan edilen değerlerinin karşılığının Türk Lirası veya döviz olarak, beyan tarihini takip eden bir yıl içerisinde Türkiye'ye getirilmemesi veya Türkiye'deki bankalar veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi halinde, beşinci fıkra hükmünden yararlanılamaz.
(8) İlgili kurum ve kuruluşlar, gerçek veya tüzel kişilerin bu madde uyarınca yapılacak işlemlere ilişkin taleplerini yerine getirmeye mecburdurlar.
(9) Bu maddede yer alan bildirim ve beyan süreleri ile varlıkların Türkiye'ye getirilmesine ilişkin süreleri, bitim tarihlerinden itibaren altı aya kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(10) Bu madde kapsamındaki bildirim ve beyanların şekli, içeriği ve eklerini, yapılacağı yeri ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
|
Yurtdışından getirilen bu varlıklar, işletmelerin kanuni defterlerine kaydedilebilecektir. Kayıt işlemlerinde sınırlayıcı bir düzenleme öngörülmemekte olup işletmelere sermayeye ilave etme, özel fon hesabında tutma veya işletme borçlarının ödenmesinde kullanma konusunda ihtiyarilik sağlanmaktadır. Bu kapsamda benzer düzenlemeler ihtiva eden 5811, 6111 ve 6486 sayılı Kanunların uygulama sonuçları da dikkate alınarak, basit, sade ve kolay uygulanabilecek bir düzenleme ile yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye'ye getirilmesi ve milli ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır.
Beyan edilen veya bildirilen tutarların ileride başka konularda yapılacak vergi incelemeleri için bir koruyucu kalkan görevi, taslakda öngörülmemiştir. Yani bu tutarların ileride başkaca konularda bulunacak matrah farkları üzerinden tarh edilecek vergiler açısından bir avantajı olmayacaktır. Yeni varlık barışı, eskilerinden bu yönden ayrılmaktadır.[3]
3. Sonuç
23.06.2016 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile yatırım ortamının iyileştirilmesi ve bu çerçevede işlem maliyetlerinin azaltılması için bazı kanunlarında yapılacak düzenlemeler bulunmaktadır. Bu düzenlemeler içerisinde Yeni Varlık Barışı ile ilgili yapılacak düzenlemelerde yer almaktadır. Konu ile ilgili düzenlemeler ayrıntılı bir şekilde kanun gerekçesi ile açıklanmış olup, hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.
Kaynakça:
- 23.06.2016 tarihli Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Gerekçesi
- DOĞRUSÖZ, Bumin, “Varlık barışının getirecekleri-götürecekleri”, http://www.dunya.com/varlik-barisinin-getirecekleri-goturecekleri-164688yy.htm, (ET:28.06.2016)
- HABERTÜRK, “Hükümet varlık barışı sırasında vergi almayacak” http://www.haberturk.com/ekonomi/ekonomi/haber/1258159-hukumet-varlik-barisi-sirasinda-vergi-almayacak, (ET:24.06.2016)
- YÜCE, Mehmet, “Yurtdışı Varlık Barışı Getiriliyor”, http://www.yenidonem.com.tr/yazar/mehmet-yuce/yeni-torba-yasa-tasarisinda-yer-alan-onemli-bazi-duzenlemeler/3661.html, (ET:27.06.2016)
Dipnotlar
Dipnotlar
[1] Mehmet YÜCE, Yurtdışı Varlık Barışı Getiriliyor, http://www.yenidonem.com.tr/yazar/mehmet-yuce/yeni-torba-yasa-tasarisinda-yer-alan-onemli-bazi-duzenlemeler/3661.html, (ET:27.06.2016)
[2] HABERTÜRK, “Hükümet varlık barışı sırasında vergi almayacak” http://www.haberturk.com/ekonomi/ekonomi/haber/1258159-hukumet-varlik-barisi-sirasinda-vergi-almayacak, (ET:24.06.2016)
[3] Bumin DOĞRUSÖZ, “Varlık barışının getirecekleri-götürecekleri”, http://www.dunya.com/varlik-barisinin-getirecekleri-goturecekleri-164688yy.htm, (ET:28.06.2016)
