Akif AKARCA - Dr. Mehmet ŞAFAK
Dünya Gazetesi
Şirketler 12 yıldan beri uygulaması daha kolay olan iflas ertelemesi yoluna baş vurmayı tercih ediyorlardı. Ancak, OHAL süresince iflas ertelemesi için başvurulamayacak olması, mali sıkıntıya düşen şirketleri borç yönetimi için konkordatoya başvurmaya sevk etmektedir.
Konkordato müessesi borçlarını ödemede zorluk içinde bulunan şirketleri bir kısım borçlarından kurtararak borçlarını ödeyebilir duruma getirebilmektedir. Bu uygulamanın alacaklı ve borçlu bakımından bazı vergisel sonuç doğurmaktadır. Bu yazımızda konkordato müessesi ve vergileme etkisi konusu üzerinde duracağız.
Konkordato müessesesi
Konkordato müessesesi, İcra ve İflas Kanunu’nun 285-3092’nci maddelerinde düzenlenmiş olup finansal durumu önemli ölçüde bozulan iyi niyetli ve dürüst borçlu işletmeleri korumayı amaçlar. Borçlunun talebi gerekir. İşleyiş aşağıda kısaca açıklanmıştır.
Konkordato talebi
Konkordato hükümlerinden yararlanmak isleyen herhangi bir borçlu, icra mahkemesine gerekçeli bir dilekçe ve bir konkordato projesi verir. Bu projeye ayrıntılı bir bilanço, gelir tablosu ve defter tutmaya mecbur şahıslardan ise defterlerinin durumunu bildiren bir cetvel ekler. Bu cetvelde, özellikle Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsinin tutulmuş olup olmadıkları gösterilir.
Ayrıca, iflâs talebinde bulunabilecek her alacaklı. gerekçeli bir dilekçeyle, icra mahkemesinden borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir. (Konkordato talebi üzerine icra mahkemesi. gerekli gördüğü takdirde, borçlunun malvarlığının muhafazası için İİK’nın 290’ıncı maddende belirtilen tedbirleri emreder.
Yetkili icra mahkemesi
İflâsa tabi olanlar için iş merkezlerinin bulunduğu yerdeki (İİK Madde.154) , iflâsa tabi olmayan borçlunun yerleşim yerindeki İcra mahkemesidir.
Konkordato talebinin dikkate alınması şartları
İcra mahkemesi borçluyu ve talepte bulunmuş ise alacaklıyı dinledikten sonra borçlunun durumunu, malvarlığı ve gelirlerini, taahhütlerini yerine getirmesine engel olan sebepleri ve konkordatonun başarı ihtimalini göz önünde tutarak, projenin alacaklıları zarara sokmak kastından âri olup olmadığına göre konkordato talebinin uygun olup olmadığına karar verir.
Borçlu, 287’nci madde gereğince mühlet verilmesi hakkındaki icra mahkemesi kararını beş gün içinde masraflarını verip tatbike koydurmazsa verilen mühlet kendiliğinden kalkar.
Konkordato talebinin reddine ilişkin kararı, on gün içinde borçlu veya talep sahibi alacaklı temyiz edebilir.
Mühlet
Konkordato talebi İİK’nın 166’ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usule göre ilan edilir. Konkordato talebinin ilânından itibaren on gün içinde alacaklılar itiraz ederek konkordato mühleti verilmesini gerektiren bir hâl bulunmadığını ileri sürerek icra mahkemesinden konkordato talebinin reddini isteyebilir. Talep uygun görülürse icra mahkemesi borçluya en fazla üç aylık bir mühlet verir ve aynı zamanda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip Türk vatandaşlarından bir veya birkaç komiser tayin eder. Birden fazla komiser tayin edilmesi hâlinde icra mahkemesi bu kişilerin görev ve yetki alanlarını belirler. Konkordato komiseri, kusurundan doğan zararlardan sorumludur. Komiser borçlunun faaliyetine nezaret eder ve 290 ve devamı verilen görevleri yapar. Ayrıca komiser, icra mahkemesinin talebi hâlinde ara raporlar verir ve alacaklıları konkordato süreci hakkında bilgilendirir. İşin niteliği gerekli kılıyorsa komiserin teklifi üzerine mühlet alacaklılar da dinlendikten sonra en fazla iki ayı geçmemek üzere uzatılabilir.
Mühletin ilânı
İcra mahkemesince mühlet, karar tarihinde tirajı elli binin (50 bin) üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde ilân olunur ve icra dairesi ile tapu dairesine bildirilir. Borçlu bir tacir ise ticaret sicili memurluğuna ve deniz ticaretiyle meşgul ise ayrıca gemi sicil memurluğuna da haber verilir. Borçlunun gemisi sicile kayıtlı olduğu takdirde gemi sicil memuru, konkordato mehli hakkında sicile şerh verir. Karan ayrıca diğer lazım gelen yerlere bildirilir.
Mühletin alacaklılar bakımından sonuçları
Mühlet içinde borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanun’a göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.dunya.com/kose-yazisi/konkordato-ve-vergilemede-etkisi/331408
