Dr. Bumin DOĞRUSÖZ
Dünya Gazetesi
Damga vergisinde sözleşmeler açısından vergiyi doğuran olay ilk bakışta belgenin imzalanması olarak gözükmekle birlikte, Kanunda yazmayan ancak işin doğası gereği bu noktada aranması gereken bir koşul da düzenlenen sözleşmenin hukuk âleminde sonuç doğurucu nitelikte olmasıdır.
Eğer kâğıt hukuk âleminde bir sonuç yaratamayacaksa bir başka deyişle hükmünden yararlanma olanağı yoksa vergiyi doğuran olayın gerçekleştiğinden ve dolayısıyla damga vergisinin doğumundan da söz edilemez. Örneğin bir küçüğün araba almak üzere sözleşme yapması veya bir gayrimenkulün satış sözleşmesinin noterde yapılması hallerinde, sözleşmelerin ilki sözleşme ehliyeti itibariyle, ikincisi ise kanunda aranan sıhhat şartını gerçekleştirmemesi dolayısıyla hukuki bir sonucun doğması olanaksızdır. Bu gibi durumlarda konuya şekli olarak yaklaşıp, “sözleşme yapıldıysa damga vergisi de doğar” demek mümkün değildir. Çünkü vergiyi doğuran olay, sağlıklı şekilde gerçekleşmemiştir.
Yapılan sözleşmenin geçerliliğinin bir onaya bağlı olduğu hallerde de sırf sözleşmenin yapılmış olması ile damga vergisi doğmaz. Bu söylediklerimiz, ihale hukuku bağlamındaki sözleşmeler için de geçerlidir. Kamu İhale Kanunu’nda ihale süresi ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu süreç içerisinde, sürece ve sonucunda alınan karar karşı yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet müesseselerine de yer verilmiştir. Bu düzenlemeler uyarınca Kamu İhale Kurulu’nca ihalenin iptaline karar verilmesi halinde ihale yetkilisi tarafından ihale kararı ve bu karara istinaden yapılan sözleşme ortadan kaldırılarak işin yeniden ihaleye çıkartılması gerekecek, bu durumda yeni bir ihale kararı ve yeni bir sözleşme oluşacaktır. Dolayısıyla Kamu İhale Kurulu’nca ihalenin iptal edilmesi halinde ihale kararının ve ihale uhdesinde kalanla ihale yetkilisi arasında imzalanan sözleşmenin tekemmül ettiğinden ve damga vergisi açısından değerlendirilebilecek bir kağıdın varlığından ve vergiyi doğuran olayın gerçekleştiğinden söz etmek mümkün değildir (Bu yönde; Danıştay 9. Dairesi E.2013/1314 K. 2014/677 T.3.3.2014).
İhale hukukuna göre, ihale kararının hüküm ifade edebilmesi için ihale kararına ve ihale kararına dayanılarak yapılan sözleşmeye karşı tüm yolların tüketilmesi zorunludur. Bir başka deyişle ihaleye ilişkin düzenlenen kâğıtlarda vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi, kâğıda bağlanan hukuki durumun tekemmül etmesi halinde mümkündür. Örneğin bir şirket tarafından üstlenilen ihale kararının idare mahkemesince iptal edilmesi durumunda, ihale kararının ve bu karara istinaden ihale kendisine kalan mükellefle ihale yetkilisi arasında imzalanan sözleşmenin tekemmül ettiğinden ve damga vergisine tabi bir kâğıdın tanzim edilmiş olduğundan söz edilemez. Bu durumda damga vergisi açısından vergiyi doğuran olayın meydana geldiği de kabul edilemez (Bu yönde; Danıştay 9. Dairesi E.2013/857 K.2014/692 T. 3.3.2014).
Görüldüğü gibi sırf sözleşmenin imzalanmış...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.dunya.com/kose-yazisi/artik-geri-alinamayacak/332367
