Vergi ve İş Hukukunda Önemli Konuda 3 Soru ve 3 Cevap
Günseli Zeynep Kalındamar
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Vergi Bilim Uzmanı
gunselikalindamar@hotmail.com
SORU: Limited şirkette, şirket müdürüne her ay düzenli
olarak ''huzur hakkı'' ödemesi yapılsa gelir vergisi açısından nasıl yapılır?
CEVAP: Huzur hakkı ücrettir. Ücretin tanımı GVK 61 ve
takip eden maddelerde yapılmıştır. Ücret ödemesi için Bordro
düzenlenir. GVK ve SGK kesintisi yapılarak ödeme yapılır.
SORU: Eylül
ayında asgari ücretliler gelir vergisi 2. dilime girdikleri için net ücret
asgarinin altına düşüyor. Bununla ilgili torba yasa tasarısı olduğunu biliyoruz.
Bu torba yasaya göre biz eylül ayı bordrolarını yaparken, net ücret asgarinin
altına düşecek bordrolarda Daha sonrasında bu farkların akıbeti ne olacak?
AGİ’ye ekleme ne zaman yapılacak?
CEVAP: Bilindiği üzere Eylül ayından itibaren Gelir vergisi
tarifesindeki 2. Dilimden dolayı asgari ücret 1.404,06 TL nın altına
inmektedir. Bu azalma geçen yıl olduğu gibi Asgari Geçim İndiriminin
artırılması ile telafi edilmektedir Asgari ücretle çalışan ücretlilerin Gelir
vergisi matrahı, Eylül ayından itibaren gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir
dilimine girmiştir. Asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir vergisinin tarifeye
bağlı olarak 1.404,06 liranın altına düşmesinin önlenmesi amacıyla 27/09/2017
günü TBMM sunulan Torba Kanun 18. maddesi ile GVK’ na Geçici 87.madde ilavesi
yapılmaktadır. (Madde metni aşağıdadır.) GVK Geçici 87 nci madde ile sadece
kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere ödenen
1.404,06 TL net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2017 yılı Eylül, Ekim,
Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki
fark tutarın, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilmesi
sağlanacaktır. Kanun Resmi Gazetede yayımlanacağı tarihe kadar düzenlenecek
bordrolarda Net Asgari ücret 1.404,06 TL nın altında kalacaktır. Asgari ücretin
altında kalan tutar çalışana ödenecektir. Kanun yasalaştıktan sonra ilave
asgari geçim indirimi uygulanamaması nedeniyle çalışanlarca fazla ödenen
vergilerin maddenin yayımı tarihinden sonra verilecek muhtasar beyannameler
üzerinde hesaplanan vergiden mahsup edilmek suretiyle çalışanlara ödenmek üzere
vergi sorumlularına reddolunacak, İşveren bu farkları çalışanlara ödeyecektir.
Sonuç olarak Eylül ayından itibaren Torba kanun yasalaşacağı tarihe kadar
asgari ücret 1.404,06 TL altında kalacaktır. Ücret bordroları mevcut Gelir
vergisi dilimlerine ve AGİ hesaplamasına göre yapılacaktır. Torba kanunun
yasalaşması ile farklar çalışanlara yukarıda izah edildiği şekilde daha sonra
ödenecektir. TBMM NE SUNULAN BAZI VERGİ KANUNLARINDA DEĞİŞİKLİ YAPAN
KANUN (TORBA KANUN) MADDE -18 193 Sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 87- 2017 Yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına
ilişkin net ücretleri bu kanun 103 üncü maddesinde yazılı
tarife nedeniyle 32 nci maddedeki esaslara göre sadece kendisi için
asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere 2017 yılı Ocak ayına
ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2017 Eylül, Ekim,
Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki
fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilir.Bu fıkrada
geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim
indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder. Bu kanunun bu maddeye
aykırı olan hükümleri 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları için
uygulanmaz. Bu maddenin yayımlandığı tarih itibari ile birinci fıkrada yer alan
dönemlere ilişkin olarak verilmiş olan muhtasar beyannamelerde beyan edilen ve
birinci fıkra hükmü kapsamında ilavesi asgari geçim indirimi UYGULANAMAMASI
nedeniyle çalışanlarca hala ödenen vergiler ,bunlara iade edilmek üzere ,vergi
sorumlularınca bu maddenin yayımı tarihinden sonra verilecek muhtasar
beyannameler üzerinde hesaplanan vergiden mahsup edilmek suretiyle reddolunur.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile mahsup şeklini ve
dönemini belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
SORU: 3600 prim ve 15 yılla tazminat
hakkında bilgi verir misiniz? Özlük dosyası hazırlanmazsa ne olur?
CEVAP: 08.09.1999 tarihli
Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğü giren 1475 sayılı İş Kanunu’ nun
14. maddesine eklenen 5. bent uyarınca işçinin emeklilik konusunda yaş
hariç diğer çalışma süresi ve prim gün sayısı kriterlerini yerine getirmesi
halinde kendi isteği ile işten ayrılması imkânı sağlanmıştır.
Sigortalılık
süresini (15 yıl) ve prim ödeme gün sayısını (3600 gün) tamamlayan işçi (buradaki rakamlar
ilk işe giriş tarihine göre değişebilir), yaş koşulu sebebiyle emeklilik
hakkını kazanmamış olsa da işyerinden anılan bent gerekçe gösterilmek suretiyle
ayrılabilecek ve kıdem tazminatına hak kazanabilecektir. Bunun için
işçinin önce sigorta müdürlüğünden yaş dışındaki koşulları yani sigorta süresi
ve prim gün sayısını doldurduğunu gösteren bir yazı alması gerekir. Sigorta
müdürlüğü, başvuran kişinin yaş dışında emeklilik koşullarını taşıdığını ve bu
sebeple işten ayrılırsa kıdem tazminatı isteyebileceğini hizmet dökümüne
yazmaktadır. Kişi bu yazıyla işverene tercihen ıspat bakımından noter kanalıyla
başvurup iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatı alma hakkına sahip
olmaktadır. Ayrıca işçinin işyerinden ayrılmak için ihbar süresini
beklemesine gerek olmadığı gibi işverenin ihbar süresi içinde işinin
çalışmasını isteme hakkı da yoktur. Hizmet süresi ve prim gün sayısı esas
alınırken işçinin geçmiş yıllardaki Bağkur ya da SSK ‘lı çalışmasının önemi
yoktur.
İşçi/personel özlük dosyası her işçi için
ayrı ayrı düzenlenmelidir. Eğer özlük dosyası düzenlenmeyen işçiler varise her
biri için ayrı ayrı idari para cezası söz konusu olur.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2017
yılında işçi özlük dosyası düzenlememenin cezasını işçi başına
1.619 TL olarak belirlemiştir.
KAYNAKÇA:
İlgili kanun maddeleri
http://www.istanbulsmmmodasi.org.tr/
Av.Tevrat Duran
