Mali Müşavirlere Yeni Sorumluluklar ve Sıkça Muhatap Olabilecekleri İdari Para Cezaları Getirilmiştir
Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr
Bilindiği
gibi, 09.08.2016 tarih 6728 Sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun 12. maddesine
eklenen yeni bir düzenleme ve yapılan bu düzenlemeye paralel olarak, Sosyal
Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali
Müşavirlere, 05.12.2017 tarihinden itibaren işverenlerle birlikte müştereken
ve müteselsilen yeni bazı sorumluluklar ve bu
sorumlulukların sonucu olarak da çok ağır idari para cezaları getirilmiştir.
Bu makalenin
konusu, 3568 sayılı Kanuna göre yetki belgesi almış meslek mensuplarına
getirilen yeni sorumluluklar ve mesleki faaliyetleri sırasında bu
sorumluluklarını yerine getirmedikleri gerekçesiyle, işverenlerle birlikte
müştereken ve müteselsilen muhatap olabilecekleri oldukça ağır idari para
cezaları ve aynı yönetmelikle işverenlere getirilen bazı
düzenlemelerle ilgili açıklamalar olacaktır.
Meslek Mensuplarına Getirilen
Yeni Sorumluluklar
5510 sayılı
Kanunun 12. maddesi ve buna istinaden 05.12.2017 tarihli Resmi Gazetede
yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Yönetmeliğin 28. maddesi ile bu yönetmeliğe ek 4. madde eklenmiş ve
eklenen bu madde ile meslek mensuplarına çok değişik şekilde yorumlanacak ve
değerlendirilebilecek yeni sorumluluklar getirilmiştir.
Yapılan bu yeni
düzenlemeye göre;
1- Kanuna göre
düzenlenmesi ve verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin defter
kayıtlarına veya bu defter ve kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun
olmamasından işverenlerle birlikte 3568
sayılı Kanuna göre yazılı sözleşme ile yetki verilmiş Serbest
Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler da
müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklardır.
2- Kanun uyarınca
düzenlenmesi ve verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin meslek
mensupları tarafından düzenlenmesi ve verilmesi için işverenler ve ilgili
meslek mensupları arasında mutlaka yazılı sözleşme düzenlenmelidir.
3- Meslek
mensupları ile işverenler arasında meslek faaliyeti için düzenlenen sözleşmenin
herhangi bir nedenle iptal edilmesi halinde yeni sözleşme bir aylık süre
içerisinde SGK’ya bildirmesi gerekecektir.
4- İşveren veya
işveren tarafından yetki verilen kişinin imzası olmayan veya bu kişiler
tarafından intikal ettirilmeyen bilgi ve belgelere istinaden meslek mensupları
tarafından düzenlenen defter, belge ve bilgiler için meslek mensupları doğrudan
sorumlu sayılacaktır.
5- Meslek
mensupları tarafından düzenlenecek ve verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin
defter ve kayıtlara ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun
olmamasından meslek mensuplarının sorumlu olması için, söz
konusu defter, kayıt ve belgelerin işveren veya imza karşılığı veya yazılı
tutanak yoluyla, bilgilerin ise mail, kısa mesaj veya yazılı
tutanak gibi yollarla meslek mensuplarına intikal
ettirilmiş olması gerekir.
6- İşveren
tarafından yazılı sözleşme ile yetki verilmiş meslek mensuplarının, Kanuna göre
düzenledikleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde yer alan bilgilerin,
defter ve kayıtlara ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun
olmamasına kendi kusurlu davranışları ile sebebiyet verdiklerinin, Kurumca veya
yetkili adli mercilerce tespit edilmesi halinde, meslek mensupları ortaya
çıkacak olan prim kaybından, gecikme cezasından, gecikme zammından, idari para
cezalarından ve Kanun kapsamında fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerden işverenlerle
birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaktır.
Kayıt ve Belgelerin
Saklanmasından İşveren Sorumludur
Kanuna göre
düzenlenecek ve verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin uygunluğuna
esas olan defter kayıtları ve belgelerin saklanmasından ve yetkili mercilere
ibrazından işverenler sorumludur. Ancak bunun için de, işlemleri bitmiş olan yasal
kayıt ve belgelerin, meslek mensubu tarafından işverene yazılı tutanak ile
mutlaka teslim edilmiş olması gerekir. Aksi halde sorumlu olmadıklarını ispat
edemeyecek ve işverenle birlikte, evrakların ibraz edilmemesinin cezası olan
yasal asgari ücretin 12 katı tutarında tahakkuk ettirilecek 24.354,00
TL. idari para cezasından işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen
sorumlu tutulacaktır.
Meslek Mensuplarının İşverenle
Birlikte Sorumlu Tutulmamaları İçin Dikkat Edecekleri Hususlar
İşverenlerle yaptıkları
yazılı sözleşme ile işverenin yasal kayıt ve belgelerini düzenlemiş olan
serbest muhasebeci mali müşavirlerin, 5510 sayılı Kanun ve Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliği ile getirilmiş olan bu sorumluluklardan ve idari para
cezalarından etkilenmemeleri için işlerini titizlikle yapmaları ve ayrıca
aşağıda yazılı bulunan hususlara mutlaka riayet etmeleri gerekmektedir. Aksi
taktirde isnat edilebilecek cezalardan sorumlu olmadıklarını ispat etmeleri
mümkün olmayacaktır.
Bu bakımdan,
yılın 365 günü çok yoğun olan iş yükü nedeniyle gece gündüz çalışmak zorunda
olan meslek mensuplarının, mesleklerini icra ederken, meydana gelebilecek yasal
dışı işlemlerden ve usulsüzlüklerden sorumlu tutulmamaları ve idari para
cezalarına muhatap olmamaları için;
1- İşyeri açılışları
yapılırken ve işe giriş bildirgeleri verilirken, işveren tarafından işe başlama
tarihinin ve işçilerin hangi tarihte işe başlayacağının, AGİ hariç işçiye
ödenecek net ücretinin ne kadar olacağının mutlaka işverenden yazılı ve imzalı
olarak veya işveren adına kayıtlı e- mailinden mesaj olarak istenmeli ve
alınmalıdır.
2- İşten ayrılış
bildirgesi verilirken, işveren tarafından işçinin hangi tarihte işten
ayrıldığı, işten ayrıldığı tarihe kadar ay içinde kaç gün çalıştığı, ayrılış
nedeni, son ücreti, varsa mesaisi varsa başka alacağının mutlaka işverenden
yazılı ve imzalı olarak veya işveren adına kayıtlı e- mailinden mesaj olarak
istenmeli ve alınmalıdır.
Tabi bu şekilde
işverenlerden bu belgelerin yazılı olarak istenmesi, meslek mensubu ile işveren
arasında olması gereken güvene dayalı iş ilişkisini ve çalışma ortamını
kaçınılmaz olarak olumsuz yönde etkileyeceği de bir gerçektir.
Birleştirilerek Muhtasar Ve
Prim Hizmet Beyannamesi Olarak Verilmesi Gereken Tarih 01.07.2018 Tarihine
Ertelenmiştir
Yazı metinde ve
yönetmelikte geçen ve 01.01.2018 tarihinden itibaren SGK aylık prim ve hizmet
belgesi ile vergi dairesine verilmekte olan muhtasar beyannamenin
birleştirilerek “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi”
olarak verilmesi ile ilgili uygulama,
Maliye Bakanlığının 21.12.2017 tarihli ve 3 nolu Genel Tebliği ile (Kırşehir’de
01.07.2017) Amasya, Bartın ve Çankırı illeri merkez ve
ilçelerinde bulunan mükellefler/işverenler için 01.01.2018
tarihinden itibaren başlanacak olup, bu illerin dışında kalan diğer bütün
illerde ise 01.07.2018 tarihine ertelenmiştir.
İşverenlere Yönetmelikle
Getirilen Yeni Düzenlemeler
1- Bilindiği gibi
yönetmeliğe göre, işyeri tescili ile ilgili olarak, aynı işverenin, birden
fazla özel ya da ihale konusu iş alması, işyeri kurması veya devir alması yahut
kendisine intikal etmesi hâlinde her işyeri için ayrı işyeri bildirgesi
düzenlenerek işyeri dosyası açılmaktaydı.
Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliğinde 05.12.2017 tarihinde yapılan yeni düzenlemeye göre,
İşverenin talebi üzerine aynı işverene, aynı iş kolunda olmak üzere işin
bitiminden itibaren bir ay içerisinde tekraren verilen veya ihale edilen güvenlik,
temizlik, taşıma ve benzeri nitelikteki hizmet alımı işlerinde yeni
bir işyeri bildirgesi verilmeksizin söz konusu işlerin yürütüldüğü önceki
işyeri dosyası üzerinden yapılabilecektir. Ancak bu yeni uygulamaya ilişin usul
ve esaslar SGK tarafından belirlenecektir.
2- Aynı ilde
olmak ve işveren tarafından yazılı olarak talep edilmek kaydıyla, devamlı
mahiyette işlem gören veya görecek olan aynı işverene ait iş
kolu kodu aynı olan ve sigortalı çalıştıran tüm
işyerlerinin, birleştirilmek suretiyle tek dosyada işlem görmesine Kurumca
izin verilebilir; birden fazla ünite bölgesinde işyeri bulunması halinde ise
tek dosyanın işlem göreceği ünite, Kurumca belirlenir.
3- Sigortalı
çalıştıran kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyeri işverenleri tarafından yazılı
olarak talep edilmek kaydıyla devamlı mahiyette işlem gören veya
görecek olan aynı kamu kurum ve kuruluşu işverenine ait iş
kolu kodu aynı olan ve birden fazla Sosyal Güvenlik İl
Müdürlüğü sınırları içindeki tüm işyeri dosyalarının birleştirilmek suretiyle
tek dosyada işlem görmesine istihdam teşvik ve desteklerinden yersiz
yararlanmaya mahal vermeyecek şekilde Kurumca izin verilebilir.
Sonuç
05.12.2017
tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 3568 sayılı Kanuna göre yetki belgesi
almış meslek mensuplarına, internet, elektronik ve benzeri ortamda Kuruma
gönderilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin defter ve kayıtlara ve bu
kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından işverenlerle
birlikte müştereken ve müteselsilen, meslek
mensubu olan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Malî
Müşavir ve Yeminli Malî Müşavirlerin sorumlu tutulmaları,
bu hizmetleri veren meslek mensuplarını oldukça zora sokacak ve işlemediği bir
suçtan, haberi dahi olmayacağı ve işverenin bilerek veya bilmeyerek yapacağı
bazı iş ve işlemlerinden dolayı SGK tarafından tahakkuk ettirilecek olan
cezalardan müştereken sorumlu tutulmaları, hukuka ve yapılan işin doğasına
aykırıdır
