Çalışma İzin Başvuruları ve Mali Yükümlülükleri
İbrahim Kütükçü
Sosyal Güvenlik Denetmeni
ikutukcu@sgk.gov.tr
Türkiye’de çalışmak için
başvuruda bulunan veya çalışan, bir işveren yanında mesleki eğitim görmek üzere
başvuruda bulunan veya görmekte olan, staj yapmak üzere başvuruda bulunan veya
staj yapan yabancılar ile Türkiye’de geçici nitelikte hizmet sunumu amacıyla
bulunan sınır ötesi hizmet sunucusu yabancıları ve yabancı çalıştıran veya
çalıştırmak üzere başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişiler ile ilgili işlemler
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununa göre yürütülmektedir.
-Sınır Dışı Edilebilirler
Ülkemizde çalışmak isteyen
yabancıların çalışma izinlerinin olması gerekmektedir. Çalışma izinleri Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından
verilmektedir. Çalışma izin başvuruları işyerleri veya işletmeler üzerinden
işveren tarafından yapılmaktadır. Unutulmamalıdır ki Türkiye’de geçerli çalışma
izni olmadan çalışan yabancılar hakkında cezai ve idari işlem uygulanır.
İzinsiz çalıştığı belirlenen yabancıların Türkiye’ye girişi, pasaport, vize ve
ikamet izni konuları tetkik edilerek, durumları yasal olmayanlar sınır dışı
edilmektedir.
-Başvurular İnternet Üzerinden
Çalışma izin başvuruları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası
İşgücü Genel Müdürlüğü internet sitesinde bulunan (https://www.csgb.gov.tr/uigm)
çalışma izni başvuru sistemi linki üzerinden e-Devlet kapısına yönlendirilerek
veya direk olarak e-Devlet kapısı (https://giris.turkiye.gov.tr/Giris/) üzerinden
yapılmaktadır. Çalışma izin başvuruları işyerleri veya işletmeler üzerinden
işverenler tarafından yapılmaktadır. Bir yabancı, kendi adına çalışma izni
başvurusunda bulunamaz. Çalışma izin başvuruları yurtiçi ve yurtdışından
yapılacak olmalarına göre farklı şekilde yollar izlenmektedir.
-Islak İmza Zorunlu
1.Yurtiçinden yapılan çalışma izin belgesi başvuruları
İçişleri Bakanlığı’ndan en az 6 ay süreli ikamet izni almış ve ikamet
izninin süresi sona ermemiş yabancıyı çalıştırmak isteyen işveren veya işveren
vekili yukarıda belirtilen internet siteleri üzerinden başvurularını
yapabilmektedirler. Yapılan çalışma izin başvurusunun tamamlanmasından sonra
sistem tarafından üretilecek olan başvuru formu ve işveren tarafından
hazırlanacak başvuru dilekçesinin imzalanarak 6 işgünü içinde Bakanlığa
gönderilmesi zorunludur.
2.Yurtışından yapılan çalışma izin belgesi başvuruları
Yabancılar, yurt dışından çalışma izni için ilk başvurularını, uyruğunda
bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki ülkemiz temsilciliklerine
yapmalıdırlar. Bu başvuru esnasında Türkiye’deki işverenle imzalanmış iş
sözleşmesini temsilciliğe ibraz etmelidirler. Temsilcilik tarafından başvurunun
kabul edilmesi durumunda yabancı şahsa işveren tarafından verilen e-Devlet
kapısı üzerinden yapılacak başvuruda kullanılmak üzere referans numarası
verilir. Referans numarası alınmasını takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin yabancıyı
çalıştırmak üzere yukarıda belirtilen internet siteleri üzerinden çalışma izni
başvurusunu yapması ve başvurunun tamamlanmasından sonra sistem tarafından
üretilecek olan başvuru formu ve işveren tarafından hazırlanacak başvuru
dilekçesinin imzalanarak Bakanlığa gönderilmesi zorunludur. Başvuru formunun
yabancı tarafından imzalanamadığı durumda tarafların ıslak imzalarının bulunduğu
iş sözleşmesi de bu belgelere eklenmelidir.
B.ÇALIŞMA İZİN BAŞVURUSUNUN MALİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
492 sayılı Harçlar
Kanunu gereğince; yabancılara verilecek çalışma izinleri ve çalışma izni
muafiyetleri harca tabidir. Düzenlenen bu belgelerden ayrıca, 6735 sayılı
Uluslararası İşgücü Kanununun 27. Maddesinin (2). fıkrası ile 210 sayılı
Değerli Kağıtlar Kanununda yapılan değişiklik ile çalışma izin belgeleri
değerli kağıt olarak sayıldığından değerli kâğıt bedeli de tahsil edilir. Bu
nedenle düzenlenecek her bir çalışma izni ve çalışma izni muafiyetinden değerli
kağıt bedeli de alınmaktadır.
6735 sayılı Kanunla getirilen yeni düzenleme ile çalışma izinleri ve
çalışma izni muafiyetleri ikamet izin harcından
muaf tutulmuştur.
1.Çalışma izin harçları
Yurtiçinden yapılan
çalışma izin (süre uzatımları dahil) başvurularında, talebi Bakanlıkça uygun
bulunan yabancılar için çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedelinin ayrı ayrı
yatırılması zorunludur. Bakanlıkça bu miktarları belirtir mesaj gelmeden ödeme
yapılmaması gerekmektedir.
Harç ve değerli kağıt
bedelleri sadece T.C. Ziraat Bankası, T. Vakıflar Bankası, T. İş Bankası
şubelerine yatırılabilmektedir. Yapılan ödemeler online sistem üzerinden
Bakanlıkça görülmekte olduğundan, ödeme yapıldığında (çok istisnai haller dışında)
Bakanlıkça ayrıca makbuz ibrazına gerek bulunmamaktadır.
Ödemeler bankalarda
bulunan Maliye Bakanlığına ait aşağıdaki hesap numaralarına yatırılacaktır. Bu
kapsamda;
·
Çalışma izni harç tutarı 9130 kodlu
hesaba,
·
Değerli Kağıt Bedeli ise 9267 kodlu
hesaba ayrı ayrı makbuzlarla (Şahsın yabancı kimlik numarası beyan edilerek)
yatırılması gerekmektedir.
Bildirim tarihinden
itibaren 15 gün içinde istenilen harç ve değerli kağıt bedelinin yatırılmaması
halinde çalışma izin başvurularının işlemden kaldırıldığı da unutulmamalıdır.
2018 yılı için güncel
tutarlar şu şekildedir:
Harç Bedelleri:
-Süreli Çalışma İzin
Belgesi-1 yıla
kadar
615,20 ₺
(Süre uzatımları
için de her yıl için)
-Süresiz Çalışma İzni
Belgesi
6.152,70 ₺
-Bağımsız Çalışma İzin
Belgesi
6.152,70 ₺
Değerli Kağıt Bedeli:
-Çalışma İzin Belgesi
Değerli Kağıt
Bedeli
72,00 ₺
Kaybolduğu bildirilerek
yenilenmesi talep edilen çalışma izin belgesi ve çalışma izni muafiyetlerinden
güncel çalışma izni harç bedelinin yarısı ve güncel değerli kağıt bedeli tam
olarak almaktadır.
2.İdari para cezaları
Ülkemizdeki yabancıların
ve işverenlerin 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunundan doğan
yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri İş Müfettişleri ile Sosyal
Güvenlik Kurumu Müfettişleri ve Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından
denetlenmektedir. Denetimler sonucu oluşabilecek idari para cezaları ise
şöyledir:
Çalışma izni bulunmayan
yabancıyı
7.130 ₺
çalıştıran işverenlere
her bir yabancı
için
Çalışma izni olmaksızın
bağımlı çalışan
yabancıya
2.851 ₺
Çalışma izni olmaksızın
bağımsız çalışan
yabancıya
5.704 ₺
Kanunda öngörülen
bildirim yükümlülüğünü süresi
içinde yerine getirmeyen
bağımsız ve süresiz
izinle
475 ₺
çalışan yabancı ile
yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun 23. maddesine göre yukarıda sayılan
fiillerin tekrarı halinde idari para cezaları bir kat artırılarak uygulanır.
