İşçinin Şubat Ayında Çalışma Günleri ve SGK Bildirimleri Nasıl Hesaplanır?
Mehmet Uğur Yavuz
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
m.uguryavuz@gmail.com
Her yıl olduğu gibi
Şubat ayında çalışma gün sayılarının hesaplanması ve bunların SGK’ya bildirimi
ile ilgili farklı kanallarda kafa karıştırıcı bilgilerin dolaşıma sokulduğu
gözlenmektedir. Takipçilerimizin faydalanması maksadıyla konuyla ilgili mevzuat
ışığında gerçekleştirilmesi gereken işlemlere dair şahsi kanaatime aşağıda yer
alan yazımda yer vermeye çalıştım. Konunun taraflarına faydalı olmasını
umuyorum.
1-
Şubat Ayında Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
Şubat ayındaki
çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, Şubat ayının kaç
gün olduğuna bakılmaksızın (Şubat’ın 28 veya 29 gün çektiği üzerinde
durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek1: Ceren Hanım, özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde 2018/ Şubat ayının tamamı
için ücret almaya hak kazanmış ise, 2018/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı,
Şubat ayının 28 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme
girilecektir
2-
Şubat Ayında İşe Başlayan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
Şubat’ın ilk gününde işe
giren ve tam çalışan sigortalılar hariç, Şubat ayı içinde işe giren
sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve Şubat ayının kaç
gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek2: Defne Hanım, özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde 17/02/2018 tarihinde işe
başlamış ve işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için
ücret almaya hak kazanmış ise 2018/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat
ayının 28 gün olduğu için prim ödeme gün sayısı parmak hesabıyla aşağıdaki gibi
yapılarak 12 gün olacak, işe başlama tarihi ise 17/02/2018 olarak sisteme
girilecektir
(17)- (18)-(19)-(20)- (21)-(22)- (23)-
(24)-(25)-(26)- (27)- (28)
(1) (2)
(3) (4) (5)
(6) (7) (8)
(9) (10) (11) (12)
3- Şubat Ayında İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Şubat’ın son gününde
çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, Şubat ayı içinde
işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve
Şubat ayının kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle
hesaplanacaktır.
Örnek3: Merve Hanım, özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde 19/2/2018 tarihinde çalıştıktan
sonra işten ayrılmış ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için
ücret almaya hak kazanmış ise 2018/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 19
olacak ve işten çıkış tarihi olarak 19/2/2018 tarihi sisteme girilecektir.
4- Şubat Ayında İstirahat Raporu Almış Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Şubat ayı içinde
işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan sigortalılar yönünden Şubat içinde işe
girişi veya işten çıkışı bulunmayan, istirahat nedeniyle Şubat’ın bazı günlerinde
çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların prim
ödeme gün sayıları, Şubat ayının gün sayısından, raporlu olunan gün sayısı
çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek4: Özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde çalışan Yasemin Hanımın,
2018/Şubat ayında 10 gün hastalık nedeniyle istirahat raporu almış ve ayın
kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmıştır. 2018/Şubat ayında 28
gün bulunması ve sigortalının 10 gün eksik çalışmış olması nedeniyle, Yasemin
Hanımın 2018/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 18 olacaktır.
Şubat ayı içinde işe
başlamış veya işten ayrılmış olup, istirahat nedeniyle Şubat’ın bazı günlerinde
çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların prim
ödeme gün sayıları ücret alınan gün sayısı esas alınmak suretiyle, başka bir
ifade ile ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, işe başladığı tarihten önceki gün
sayısı, işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ve ücret alınmayan gün
sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek5: Özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde çalışan Mehmet Bey,
8/2/2018 tarihinde işe başlamıştır. İşe başladığı tarihten sonra 3 gün
istirahat raporu almış ve hak kazanılmış hafta tatili dışında söz konusu ayın
diğer günlerinin tamamında çalışmıştır. Mehmet Bey’in ilgili aydaki prim ödeme
gün sayısı 28 - 7 - 3 = 18 olacaktır.
5-
Şubat Ayında İstirahat Raporu Almış ve Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan
Sigortalılara İstirahatli Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim
Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
Sigortalı açısından
geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesinde uygulamada farklılıklar
bulunmaktadır. Geçici iş göremezlik ödeneği çalışamadığı süre içerisinde
sigorta tarafından ödenen bir gelirdir. Bu dönem içerisinde kişi çalışmadığı
için kişinin ücreti de işlememektedir. Ancak kimi işverenlerin farklı
uygulamalarına günlük hayatta rastlanılmaktadır.
Hiç Ödeme Yapmayan İşverenler:
Çoğunluğu oluşturan bir grup işveren işçinin istirahatli olduğu sürece
geçici iş göremezlik ödeneği alması sebebiyle kendileri her hangi bir ödeme
yapmayıp işçinin raporlu olunan bu süreye dair ücretinin tamamını kesen
kuruluşlardır. Bunlara ilişkin işlemler yukarıda (Örnek 4-5) uygulama
örneği açıklandığı gibi yapılacaktır.
Hiç Kesinti Yapmayan İşverenler (Aylık Maktu Ücretliler):
Genelde beyaz yakalı
diye tabir ettiğimiz personeli istihdam eden ve aylık maktu ücret sisteminin
uygulandığı işverenler işçinin istirahat raporu almış olduğu sürelere ait
ücretinin kesilmemesi yolunu izlemektedirler. Bu işverenler çalışanlarına
istirahat raporu almış oldukları sürelerin ücretlerini herhangi bir kesinti
yapmaksızın ödemektedirler.
Ücret Ödeyip İşçiden İş Göremezlik Ödeneğini Alan
İşverenler:
Kimi işverenler ise
işçiye istirahatli olduğu süre içinde ücretinden herhangi bir kesinti
yapmaksızın ödeme yaparlar. Ancak ödeme yapılan dönemde işçinin SGK’dan aldığı
geçici iş göremezlik ödeneğini işçiden tahsil etme yolunu izlerler.
Örnek: Özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde çalışan Uğur Bey,
17/2/2018 - 25/2/2018 döneminde istirahatli olması nedeniyle geçici iş
göremezlik ödeneği almıştır. YAVUZ LTD.ŞTİ. ödenen
geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın Uğur Bey’in ücretini tam
olarak ödemiştir. Bu durumda Uğur Bey’in 2018/Şubat ayındaki prim ödeme gün
sayısı 30 olacaktır.
Kısmi Ödeme Yapan İşverenler:
İstirahat raporu alındığında ilk iki günlük süre için SGK tarafından
herhangi bir ödeme yapılmamaktadır. Ayrıca istirahat raporlu olunan günlerde
alınan geçici iş göremezlik ödeneği sigortalının ayakta yahut yatarak tedavi
görmesine göre farklılık göstermekle birlikte normal zamanda aldığı brüt
ücretin altında olmaktadır.Kimi işverenler istirahatli işçilerinin SGK’dan
aldığı geçici iş göremezlik ödeneğinin alması gereken ücretinden düşük kalan
kısmını telafi etme yoluna giderek ücretle ödenek arasındaki farkı işçiye
ödemektedirler.
İşverenlerin geçici iş
göremezlik ödeneği alan sigortalılara, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile
normal günlük kazançları arasındaki fark ücretlerini ödediği durumlarda, geçici
iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatli bulundukları süreler için
işverenlerince yapılan bu ödemeler, Kanunun 80 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında değerlendirilerek
prime tabi tutulacaktır. Sigortalıların prim ödeme gün sayıları, “2.1.2.3”
bölümünde açıklandığı üzere ücret aldığı günler dikkate alınmak suretiyle
hesaplanmaktadır. Dolayısıyla prime tabi tutulan bu ödemelerin sigorta primine
esas günlük kazanç alt sınırının altında kalması halinde, Kanunun 82 nci
maddesi gereğince prime esas günlük kazanca tamamlanarak, iş kazası ve meslek
hastalığı sigortası primi de dahil olmak üzere prime tabi tutulması ve bu
primlerin ilişkin olduğu sürelerin aylık prim ve hizmet belgesinde prim ödeme
gün sayısına ilave edilmesi gerekmektedir.
Örnek: Özel sektöre ait YAVUZ LTD.ŞTİ. işyerinde çalışan Uğur Bey,
17/2/2018 - 25/2/2018 döneminde istirahatli olması nedeniyle geçici iş
göremezlik ödeneği almıştır. YAVUZ LTD.ŞTİ. ödenen
geçici iş göremezlik ödeneği ile Uğur Bey’in ücreti arasındaki farkı
sigortalıya ödemiştir. Bu durumda Uğur Bey’in 2018/Şubat ayındaki prim ödeme
gün sayısı 30 olacaktır.
6-
Şubat Ayında Nakil İşlemine Uğramış Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının
Hesaplanması
İşveren Uygulama Tebliğinde, ay/dönem içindeki
çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının, ay/dönemin kaç
gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün olarak sisteme girileceği açıklanmıştır.
Bu çerçevede Şubat ayı içinde sigortalının
aynı işverene ait başka bir işyerinde naklen ve hizmet akdi sona ermeden
çalışmaya başlaması veya işyerinin başka bir sosyal güvenlik merkezine nakli
halinde, sigortalının hizmetlerinin kesintisiz olması, başka bir
ifade ile aylık tam ücrete hak kazanmış olması halinde, Şubat ayı içindeki
nakil tarihinden önceki ve sonraki sürelere ilişkin prim gün sayılarının
toplamının 30 olması gerekmektedir.
Bu bağlamda SGK duyurusunda açıklandığı üzere,
işyerinin veya sigortalının nakli nedeniyle Şubat ayı içinde aynı işveren
tarafından aynı sigortalı için işyeri sicil numarası farklı iki ayrı aylık prim
ve hizmet belgesi ile bildirim yapılacağı durumlarda, nakil öncesi ve nakil
sonrası sürelerdeki prim gün sayısının 30 güne tamamlanması için
gerektiğinde eski işyerindeki prim gün sayısına Şubat ayının
29 çektiği yıllarda 1 gün, 28 çektiği yıllarda 2 gün ilave edilmelidir.
SONUÇ
Şubat ayında çalışma gün
sayılarının SGK’ya bildirimi konusunun akıllarda yaratacağı soru işaretlerini
gidermek maksadıyla kaleme aldığım yazının konunun taraflarına faydalı olmasını
diliyorum. Özellikle sigorta bildirimi eksik olanlara ilişkin işlemlerin
işveren uygulama tebliğinde yer aldığı şekliyle yapılması hususunda
işverenlerin ve meslek mensuplarının titizlik göstermeleri ileride oluşması
muhtemel hak kayıpları ve idari para cezalarına karşı önleyici bir tedbir
niteliğinde olacaktır.
