01.07.2015 TARİHİNDEN İTİBAREN
GEÇERLİ GELİR VERGİSİNDEN
İSTİSNA HARCIRAH TUTARLARI
ÖZET
|
:
|
1 Temmuz 2015 - 31
Aralık 2015 tarihleri arasında geçerli
olmak üzere memur maaşlarına uygulanacak katsayılara göre gelir vergisinden
istisna harcırah tutarları.
|
Gelir
Vergisi Kanununun 24/2’nci maddesinde, 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamı
dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile
denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanunu'na tabi
olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine
karşılık verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına
verilen gündelikleri veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini
aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna olduğu, aşan kısmın ise vergiye tabi
olduğu hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 138 seri No’lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan
müesseseler tarafından hizmet erbabına fiili yemek ve yatmak giderleri dışında
gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye
tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.
Harcırah Kanununun 33’üncü
maddesinde yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarının her yıl bütçe kanunları
ile tespit olunacağı, 34’üncü maddesinde
de yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin
aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve
Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği hüküm
altına alınmıştır.
6424 sayılı
Harcırah Kanunu’na göre 2015 yılında verilecek yurt içi gündelikler 26 Aralık
2014 tarihli ve 29217
(1.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6583 sayılı 2015 Yılı Merkezi
Yönetim Bütçe Kanunu eki (H) Cetveli ile belirlenmiştir.
Ayrıca yurt dışı seyahatler icin
geçerli harcırah tutarları ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapılacak
yolculuklarda uygulanacak harcırahlar ise en son 1 Ocak 2015 tarihli ve 29223
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/7128 sayılı B.K.K. ile belirlenmiştir.
A- Gelir
Vergisinden İstisna Yurtiçi Harcırahlar
Bilindiği üzere, 2015 yılının ikinci
yarısında uygulanacak memur maaş katsayıları 14 Ağustos 2013 tarihli
Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına
Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem
Toplu Sözleşme ile belirlenmişti.
Söz
konusu Sözleşmenin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasında,
"(4) Maliye Bakanlığı, 7 nci maddede öngörülen hallerin
gerçekleşmesi durumunda birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirlenmiş olan
katsayıları, sözleşme ücreti artış oranlarını ve ücret tavanlarım, anılan
fıkralarda belirlenmiş olan artış oranı ile 7 nci madde uyarınca verilecek
enflasyon farkım yansıtacak şekilde yeniden belirler ve duyurur. "
hükmü yer almaktadır.
Bu hükme istinaden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün
03/07/2015 tarihli ve 6235 sayılı yazısında 1/7/2015-31/12/2015
döneminde geçerli olmak üzere
‒
“657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca aylık
gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık
tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,083084),
‒
memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (1,30054),
‒
iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının
aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,026347)
olarak
belirlenmiştir.”
Devlet memurlarının aylıklarında
meydana gelen bu değişiklik nedeniyle, yurtiçi harcırahlara ilişkin ücret
aralıkları da değişmiştir. Buna göre 01/01/2015-31/12/2015
tarihleri arası geçerli olan ve gelir vergisinden istisna
harcırah tutarları aşağıdaki gibi olmaktadır.
01/07/2015–
31/12/2015 Dönemi İçin Geçerli Brüt Aylık Tutarı (TL)
|
Vergiden
İstisna Gündelik Tutarı (TL)
|
|||
2.089,84
|
TL ve fazlası
|
51,50
|
||
2.074,88
|
-
|
2.089,83
|
TL arası
|
43,00
|
1.892,10
|
-
|
2.074,87
|
TL arası
|
40,00
|
1.659,46
|
-
|
1.892,09
|
TL arası
|
37,50
|
1.376,56
|
-
|
1.659,45
|
TL arası
|
33,00
|
1.376,55
|
TL ve daha azı
|
32,00
|
||
B- Gelir
Vergisinden İstisna Yurt Dışı Harcırahlar
6245 Sayılı Harcırah Kanunun
34’üncü maddesine istinaden 01.01.2015 tarih ve
29223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/7128 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile memurlara ödenecek yurt dışı harcırah tutarları 1 Ocak 2015 tarihinden
geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.
Buna göre; memur aylıklarının
artırılmasından dolayı değişen ücret aralıkları dikkate alınmak suretiyle 01/07/2015-31/12/2015 tarihleri arası gelir vergisinden istisna olacak
yurt dışı harcırah tutarları aşağıdaki gibi olmaktadır.
01/07/2015-31/12/2015 TARİHLERİ ARASI
BRÜT
AYLIK TUTARLARINA GÖRE BELİRLENMİŞ GELİR DİLİMİ GRUPLARI VE BU GRUPLAR İÇİN
TESPİT EDİLMİŞ OLAN YURTDIŞI GÜNDELİK TUTARLARI
|
|||||||
ÜCRET
GURUPLARI
|
|||||||
Ülkeler ve Para Birimi
|
II. Sütun
|
III. Sütun
|
IV. Sütun
|
V. Sütun
|
VI. Sütun
|
VII. Sütun
|
|
2.089,84 TL ve daha fazla aylık alanlar
|
2.089,83TL - 2.074,88 TL arasında aylık alanlar
|
2.074,87 TL -
1.892,10 TL arasında aylık alanlar
|
1.892,09TL -1.659,46 TL arasında aylık alanlar
|
1.659,45 TL-1.376,56 TL
arasında aylık alanlar
|
1.376,55 TL ve daha az aylık alanlar
|
||
A.B.D.(A.B.D. Doları)
|
182
|
146
|
124
|
117
|
110
|
93
|
|
Almanya (Euro)
|
164
|
131
|
111
|
105
|
99
|
83
|
|
Avustralya (Avustralya Doları)
|
283
|
227
|
192
|
181
|
171
|
143
|
|
Avusturya (Euro)
|
166
|
132
|
112
|
106
|
100
|
84
|
|
Belçika(Euro)
|
161
|
128
|
109
|
103
|
97
|
81
|
|
Danimarka (Danimarka Kronu)
|
1.238
|
988
|
838
|
791
|
746
|
627
|
|
Finlandiya (Euro)
|
148
|
119
|
100
|
95
|
90
|
74
|
|
Fransa
(Euro)
|
160
|
127
|
108
|
102
|
96
|
81
|
|
Hollanda (Euro)
|
156
|
125
|
106
|
100
|
94
|
80
|
|
İngiltere(Sterlin)
|
115
|
91
|
78
|
74
|
69
|
59
|
|
İrlanda (Euro)
|
155
|
124
|
105
|
99
|
94
|
78
|
|
İspanya (Euro)
|
158
|
126
|
107
|
101
|
95
|
80
|
|
İsveç(İsveç Kronu)
|
1.359
|
1.085
|
919
|
867
|
819
|
687
|
|
İsviçre (İsviçre Frangı)
|
283
|
226
|
192
|
181
|
171
|
143
|
|
İtalya
(Euro)
|
152
|
122
|
104
|
98
|
92
|
77
|
|
Japonya (Japon Yeni)
|
31.405
|
25.127
|
21.235
|
20.118
|
18.901
|
15.914
|
|
Kanada (Kanada Doları)
|
244
|
195
|
165
|
156
|
147
|
125
|
|
Kuveyt(Kuveyt Dinarı)
|
50
|
40
|
35
|
33
|
31
|
25
|
|
Lüksemburg (Euro)
|
161
|
128
|
109
|
103
|
97
|
82
|
|
Norveç (Norveç Kronu)
|
1.193
|
952
|
808
|
762
|
719
|
604
|
|
Portekiz (Euro)
|
155
|
124
|
105
|
99
|
93
|
78
|
|
Suudi Arabistan(Suudi A. Riyali)
|
617
|
492
|
418
|
395
|
372
|
313
|
|
Yunanistan (Euro)
|
158
|
126
|
107
|
101
|
95
|
80
|
|
Kosova (Euro)
|
123
|
98
|
83
|
78
|
74
|
63
|
|
Diğer AB Ülkeleri (Euro)
|
127
|
101
|
86
|
81
|
76
|
65
|
|
Diğer Ülkeler (A.B.D. Doları)
|
157
|
125
|
106
|
100
|
95
|
80
|
|
01/07/2015 - 31/12/2015 tarihleri
arası vergiden istisna edilecek yurt dışı gündelik tutarlarına karşılık gelen
yukarıda belirtilen brüt aylık tutarlarının hesabında emsal alınan kadrolar
aşağıdaki tabloda yer aldığı şekildedir.
01/07/2015–
31/12/2015 Dönemi
İçin Geçerli Brüt Aylık Tutarı (TL)
|
Harcıraha Esas Alınacak Sütun
|
|||
2.089,84
|
TL ve fazlası
|
II
|
||
2.074,88
|
-
|
2.089,83
|
TL arası
|
III
|
1.892,10
|
-
|
2.074,87
|
TL arası
|
IV
|
1.659,46
|
-
|
1.892,09
|
TL arası
|
V
|
1.376,56
|
-
|
1.659,45
|
TL arası
|
VI
|
1.376,55
|
TL ve daha azı
|
VII
|
||
C- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine Yapılacak Yolculuklarda
Verilecek Gündelikler Ve Gelir Vergisinden İstisna Harcırah Tutarları
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne
sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici
görevlendirme süreleri için verilecek gündelik tutarları, en son 01 Ocak 2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 2014/7128 sayılı B.K.K. ile aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
GÖREV UNVANI/KADRO DERECESİ
|
Verilecek Gündelik
Miktarları (TL)
|
1- Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanı, Başbakan
|
163,25
|
2- Genelkurmay Başkanı, Anayasa
Mahkemesi Başkanı, Bakanlar,
Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma
Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Orgeneral ve Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay
ve Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanları,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı,
Danıştay Başsavcısı, Cumhurbaşkanlığı ve T.B.M. M. Genel
Sekreterleri, Başbakanlık Müsteşarı
|
131,55
|
3- Yükseköğretim Kurulu Başkanı,
Bakanlık Müsteşarları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Avrupa
Birliği Genel Sekreteri, Başbakanlığa
bağlı Müsteşarlar, Korgeneral ve
Koramiraller, Diyanet İşleri Başkanı,
Başbakan Başmüşaviri, merkezde sürekli görevle bulunanlar dışındaki Büyükelçiler
|
114,65
|
4- Yukarıdakiler dışında kalan
memur ve hizmetlilerden;
|
|
a) Aylık/kadro derecesi 1
olanlar
|
98,30
|
b) Aylık/kadro derecesi 2-4
olanlar
|
81,90
|
c) Aylık/kadro derecesi 5-15
olanlar
|
65,55
|
Buna göre; 01/07/2015 -
31/12/2015 tarihleri arası kararname eki cetvele göre vergiden istisna olarak
verilebilecek gündelikler ile gündelik tutarlarının uygulanacağı brüt aylık
seviyeleri aşağıdaki gibidir.
Brüt Aylık Seviyeleri
(01/07/2015-31/12/2015)
|
Vergiden İstisna Gündelik Tutarı (TL)
|
2.089,84 TL ve daha fazlası
|
131,55
|
2.074,88 TL - 2.089,85 TL arası
|
114,65
|
1.410,21 TL - 2.074,87 TL arası
|
98,30
|
1.376,56 TL - 1.410,20TL arası
|
81,90
|
1.376,55 TL ve Daha Azı
|
65,55
|
[Gündelik tutarlarının
hesaplanmasında ayrıca kıdem aylığının etkisi
için NOT bölümüne bakınız.]
D- Gündeliklerin Vergilendirilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken
Hususlar
Gelir vergisinden istisna edilen
gündelik uygulamasında aşağıdaki hususların göz önünde bulundurulması
gerekmektedir:
i-
Aylık ücret tutarlarına göre belirlenen gündelik tutarının
vergiden istisna edilen tutarı aşmadığı durumlarda bu ödemelerden sadece damga
vergisi kesintisi yapılması gerekmekte olup, istisna tutarı aşan gündelik
ödendiği durumda ise aşan tutar,
ücretlinin içinde bulunduğu gelir dilimine karşılık gelen vergi oranı ve damga
vergisi dikkate alınarak brütleştirilmek suretiyle gelir vergisi kesintisine
tabi tutulmalıdır.
ii-
Yurt dışı gündeliklerin TL cinsinden tahakkuku yapılırken, yabancı
paranın T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kurunun esas alınması
gerekmektedir.
iii-
Devlet memurlarına yurt dışı seyahatin ilk 10 günü için verilen
gündelik tutarı %50 zamlı olarak ödendiğinden, istisna harcırahın hesaplanması
sırasında bu durumun da dikkate alınması gerekmektedir.
iv-
Birden fazla ülkeyi kapsayan seyahatlerde, her ülke için ilgili
olduğu gündelik tutarı kalış süresiyle orantılı olarak hesaplanması
gerekmektedir.
v-
Devlet memurlarında da olduğu gibi yurt dışında yatacak yer için
ödenen ve belgelendirilen giderlerin, vergiden istisna edilen gündelik
tutarlarının % 40’ını aşması halinde, aşan kısmın % 70’i ayrıca vergiden
istisna edilerek ödenebilmektedir.
vi-
Gündelik verilen personelin yurt içi ve yurt dışı seyahati ile
ilgili yemek ve konaklama giderleri ayrıca belge karşılığında kendisine
ödenmesi ve bu belgeler gider veya maliyet olarak dikkate alınması halinde ise
ödenen gündelik tutarının tamamının brütleştirilerek ücret olarak vergi
matrahına dahil edilerek vergi hesaplanması gerekmektedir.
vii-
Harcırahın 1/3’ü yatma, 2/3’ü de yemek giderlerine karşılık
ödenmektedir.
E-Gelir Vergiden
İstisna Gündeliklere Tekabül Eden Maaş Dilimleri
01/07/2015-31/12/2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere memur
maaşlarına uygulanacak katsayılara göre Gelir Vergiden İstisna Gündeliklere Tekabül Eden Maaş Dilimlerinin
hesaplanmasına ilişkin tablolar aşağıdaki gibidir:
Yurt İçi
Gündelik Maaş Dilimleri
Sıra No
|
Ek Gösterge (I)
|
Gösterge (II)
|
Maaş Katsayısı (III)
|
Maaş (IV)
=[(I)+(II)]*(III)
|
Taban Aylık (V)
=(1000*1,30054)
|
Toplam Maaş
(VI)=(IV)+(V)
|
1
|
8000
|
1500
|
0,083084
|
789,30
|
1.300,54
|
2.089,84
|
2
|
8000
|
1320
|
0,083084
|
774,34
|
1.300,54
|
2.074,88
|
3
|
5800
|
1320
|
0,083084
|
591,56
|
1.300,54
|
1.892,10
|
4
|
3000
|
1320
|
0,083084
|
358,92
|
1.300,54
|
1.659,46
|
5
|
915
|
0,083084
|
76,02
|
1.300,54
|
1.376,56
|
Yurt Dışı
Gündelik Maaş Dilimleri
Sıra No
|
Ek Gösterge (I)
|
Gösterge (II)
|
Maaş Katsayısı (III)
|
Maaş (IV)
=[(I)+(II)]*(III)
|
Taban Aylık (V)
=(1000*1,30054)
|
Toplam Maaş
(VI)=(IV)+(V)
|
1
|
8000
|
1500
|
0,083084
|
789,30
|
1.300,54
|
2.089,84
|
2
|
8000
|
1320
|
0,083084
|
774,34
|
1.300,54
|
2.074,88
|
3
|
5800
|
1320
|
0,083084
|
591,56
|
1.300,54
|
1.892,10
|
4
|
3000
|
1320
|
0,083084
|
358,92
|
1.300,54
|
1.659,46
|
5
|
915
|
0,083084
|
76,02
|
1.300,54
|
1.376,56
|
KKTC için
Gündelik Maaş Dilimleri
Sıra No
|
Ek Gösterge (I)
|
Gösterge (II)
|
Maaş Katsayısı (III)
|
Maaş (IV)
=[(I)+(II)]*(III)
|
Taban Aylık (V)
=(1000*1,30054)
|
Toplam Maaş
(VI)=(IV)+(V)
|
1
|
8000
|
1500
|
0,083084
|
789,30
|
1.300,54
|
2.089,84
|
2
|
8000
|
1320
|
0,083084
|
774,34
|
1.300,54
|
2.074,88
|
3
|
1320
|
0,083084
|
109,67
|
1.300,54
|
1.410,21
|
|
4
|
915
|
0,083084
|
76,02
|
1.300,54
|
1.376,56
|
NOT :
i-
30.06.1989 tarih ve 20211(Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine memuriyet taban aylığı
ve kıdem aylığı ile ek tazminat ödenmesi ile ilgili 375 sayılı K.H.K’nin
20.05.1994 tarih ve 21939(Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 527
sayılı K.H.K’nin 28’inci maddesi ile değişik 1’inci maddesinde; devlet
memurlarına her bir hizmet yılı için 20 gösterge rakamı karşılığı kıdem aylığı
ödeneceği; ancak 25 ve daha fazla hizmet yılını dolduranlar için gösterge
rakamının 500 olarak uygulanacağı ve hizmet yılları itibariyle ödenecek kıdem
aylığı miktarının devlet memurların göstergelerine 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 154 üncü maddesine göre tesbit olunan katsayılar uygulanmak suretiyle
belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
Kıdem aylığı (personelin hizmet yılı sayısı x 20 x aylık katsayısı)
şeklinde hesaplanmakta olup, özel sektör çalışanının gelir vergisinden istisna
harcırah tutarının belirlenmesi sırasında kişinin kıdemine göre hesaplanacak
söz konusu tutarın yurtiçi, yurtdışı ve KKTC için yukarıdaki tablolarda yer
alan brüt aylıklara ilave edilmesi suretiyle o personelin brüt aylık
seviyesinin belirlenmesi ve buna göre gelir vergisinden istisna harcırah
tutarının tespit edilmesi gerekmektedir. Kıdem aylığı, fiili hizmet süresi daha fazla olsa bile, en fazla
25 yıl için hesaplanacaktır. Örneğin 30 yıllık bir çalışanın gelir vergisinden
istisna harcırah tutarının tespitinde yurtiçi, yurtdışı ve KKTC için yukarıda
belirlenen brüt aylık seviyelerine 25 x 20x 0,079308 = 39,65 TL ilave edilecektir.
ii-
Gösterge rakamları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 43’üncü
maddesi hükmü dikkate alınarak belirlenmektedir.
Saygılarımızla...
