Sayı : 98547999 31/07/2015
Konu : Öğrenci
Çocuklara Sağlık Yardımı Yapılması
ile
Ölüm Gelir/Aylığı Bağlanması.
GENEL YAZI
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanununun;
-“Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendinde; genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü
olduğu kişi tanımı, sigortalının çocukları açısından “…, b) 18 yaşını, lise ve
dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda
belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış
ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu
tespit edilen evli olmayan çocuklarını, …” şeklinde yapılmış,
-“Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması”
başlıklı 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; Kanunun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında
veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı
nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan; 18 yaşını, lise ve dengi
öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurmayanlara ölüm aylığı bağlanacağı öngörülmüştür.
Kurumumuzca Pedagojik Formasyon Sertifika Programı ve
özel eğitime devam eden çocuklarla açık öğretim liseleri ile yükseköğrenime
devam eden öğrencilere hangi durumlarda sağlık yardımı verilmesi ile ölüm/gelir
aylığı ödenmesi hususları değerlendirilmiş olup, işlemler aşağıda açıklandığı
şekilde yapılacaktır.
1- PEDAGOJİK
FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMINA DEVAM EDEN ÖĞRENCİLER
2547 sayılı Yükseköğretim
Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (t)
bendinde; “Lisans Üstü” kavramının tanımı yapılarak, Lisans Üstünün, yüksek
lisans ve doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner
hekimlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsadığı ve kademelere
ayrıldığı belirtilmektedir.
Yine aynı Kanunun 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde aynı meslek ve
bilim dallarında, eğitim - öğretim yapan üniversitelerde, eğitim - öğretim,
metot, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esasları bakımından
eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların aynı ve elde edilen
hakların eşdeğer sayılması hususunun Üniversitelerarası Kurulun önerisi
üzerine; öğretmen yetiştiren birimler için belirtilen esasların tespitinin
Milli Eğitim Bakanlığı ile de işbirliği yapılarak, Yükseköğretim Kurulunca
düzenleneceği öngörülmüştür.
Buna göre, Yükseköğretim Yürütme Kurulunun
29/1/2014 tarihli toplantısında; Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının da
görüşü alınarak Pedagojik Formasyon Sertifika Programı mezuniyet belgesinin 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin ortak hükümler bölümünün
(A-9) maddesinde belirtilen lisans üstü ihtisas sertifikası ile eşdeğer
olmadığına karar verildiğinden, bu programlara devam eden öğrencilere
Kurumumuzca sağlık yardımı yapılmayacağı gibi ölüm gelir/aylık ödemesi de
yapılmayacaktır.
2- ÖZEL EĞİTİM
KURUMLARINA DEVAM EDEN ÖĞRENCİLER
573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin, “Ortaöğretim” başlığını taşıyan 9 uncu maddesi; “Özel
eğitim gerektiren bireyler, ortaöğretimlerini özel eğitim okullarında ve/veya
diğer genel ve mesleki teknik ortaöğretim okullarında sürdürürler.” hükmüne
amirdir.
Öte yandan, 31/5/2006 tarihli ve 26184 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 ve 46 ncı
maddelerinde; ilköğretimlerini
tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek veya bu
programlardan yararlanamayacak durumda olan ve 23 yaşından gün almamış özel
eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma
uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmak
amacıyla resmî ve özel, özel eğitim mesleki eğitim merkezi (okulu) veya iş uygulama merkezleri (okulları)
açılacağı öngörülmüştür.
Yönetmeliğin söz konusu maddelerinde; mesleki eğitim merkezi ile iş uygulama
merkezlerinde öğrenim süresi 4 yıl olup ortaöğretim kademesinde eğitim verdiği,
Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezinde eğitimlerini tamamlayanlara öğrenim
belgesi verildiği, bu belgenin yükseköğretime devam etme hakkı sağlamadığı,
ancak bireylerin herhangi bir işte istihdam edilmesi durumunda ortaöğretim
kurumlarından mezun olanlara tanınan özlük haklarından yararlanmalarını
sağladığı, aynı şekilde özel iş eğitim merkezlerinde eğitim sonucunda Özel
Eğitim İş Uygulama Merkezi (Okulu) Öğrenim Belgesi verildiği, ancak bu belgenin
mesleki eğitim merkezlerince verilen belgeye denk olmadığı belirtilmektedir.
Buna göre, zihinsel yetersizliği olmakla zorunlu temel
eğitim kapsamında kayıt ve devam zorunluluğu olan ve Özel Eğitim Hizmetleri
Yönetmeliğinin 45 ve 46 ncı maddelerinde belirtilen özel eğitim mesleki eğitim
merkezleri ile özel eğitim iş uygulama merkezlerine devam edenlerden 20 yaşına
kadar olanlar, 5510 sayılı Kanunun; 3 üncü maddesi kapsamında genel sağlık
sigortalısının çocukları bakımından bakmakla yükümlü olunan kişi sayılarak
sağlık hizmetlerinden yararlandırılacak, 34 üncü maddesinde belirtilen diğer
koşulların yerine gelmesi şartıyla da bunlara ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
3- AÇIK ÖĞRETİM
LİSELERİNE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLER
14/12/2005 tarihli ve 26023 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliğinde; uzaktan
eğitim yöntemiyle eğitim öğretim hizmeti veren açık öğretim liselerinin orta öğretim kurumu olmaları nedeniyle öğrenim süresi
ve yaşında bir sınırlama bulunmadığı, öğrenim süresinin sekiz dönem olduğu, öğrencilik
süresi on iki dönemi aşanların öğrenim görme hakkını kullanmaya devam
edebilecekleri ancak öğrencilik haklarından yararlanamayacakları
belirtilmektedir.
Diğer taraftan, Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4
üncü maddesinde; “…
Aktif Öğrenci: Yeni kayıt olan veya kaydını süresinde
yenileyen öğrenciyi,
Kaydı Dondurulmuş Öğrenci: Kaydını bir kez yenilemeyen
öğrenciyi,
Kaydı Silinmiş Öğrenci: Üst üste en az iki kez kaydını
yenilemeyen ya da Açık Öğretim Lisesi’nden tasdikname ile ayrılmış
öğrenciyi, …” şeklinde tanımlanmıştır.
Buna göre, açık
öğretim liselerine devam eden öğrencilerle ilgili gerek bilgisayar gerekse
kağıt ortamında temin edilen öğrenci belgelerinde “öğrencilik durumu” alanında
yukarıda belirtilen ifadelerin yer alması durumunda yapılacak işlemler aşağıda
belirtilmiştir.
Aktif
Öğrenci: Yeni kayıt olan veya kaydını
süresinde yenileyen öğrenci olduğundan, azami eğitim süresi içinde olmak
kaydıyla Kurumumuzca 5510 sayılı Kanunun; 3 üncü maddesi kapsamında genel
sağlık sigortalısının çocukları bakımından bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacak, 34 üncü maddesinde belirtilen diğer koşulların yerine gelmesi
şartıyla da bunlara ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
Kaydı
Dondurulmuş Öğrenci: Öğrenci
belgesinde öğrencilik durumu “Kaydı Dondurulmuş Öğrenci” şeklinde gelenler için
okulla daha sonra yazışma yapılarak kayıt yenileme işleminin yapılıp
yapılmadığı sorulacaktır. Azami eğitim süresi içinde olmak kaydıyla bir dönem kaydını
dondurup ikinci dönem kaydını yeniden yaptıranların kaydını dondurduğu dönem
için de sağlık yardımı yapılacak veya ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
Örnek:
2014/Eylül ...
Aktif
2015/Şubat ...
Donuk
2015/Temmuz ...
Aktif durumda olan öğrenciye
donuk durumda olduğu sürelerde (Şubat ila
Temmuz arası dönemde) ölüm/gelir aylığı ödenecek, sağlık
yardımı yapılacak veya ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
Kaydı
Silinmiş Öğrenci: Okuldan tasdikname
almış veya üst üste en az iki dönem kaydını yenilemeyen öğrencinin kaydı
“silik” durumuna geçeceğinden, kaydı “silik” hale gelenlerin, silik duruma düştüğü
tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren ölüm/gelir aylığı kesilecek, sağlık
yardımı yapılmayacak veya ölüm gelir/aylığı bağlanmayacaktır.
Örnek:
2014/Eylül ...
Aktif
2015/Şubat ... Donuk
2015/Temmuz ... Silik duruma geçtiği tarihi takip eden ödeme döneminden
itibaren ölüm gelir/aylığı kesilecek, sağlık yardımı yapılmayacak veya ölüm
gelir/aylığı bağlanmayacaktır. Kaydının
“donuk” olduğu sürede öğrencilik hakkı
verildiğinden, Şubat ila Temmuz arası dönemde ölüm/gelir aylığı
ödenecek, sağlık yardımı yapılacak veya ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
4-
YÜKSEKÖĞRENİME DEVAM EDEN ÖĞRENCİLER
19/11/2014 tarihli ve
6569 sayılı Kanunun 28 inci maddesi ile
4/11/1981 tarihli 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 44 üncü maddesinin (c) bendinde belirtilen azami
süreler değiştirilmiş olup, bu süreler aşağıda gösterilmiştir.
|
|
Hazırlık
|
Önlisans
|
Lisans
|
||
|
Öğrenim
Süresi
|
1 yıl
|
2 yıl
|
4 yıl
|
5 yıl
|
6 yıl
|
|
Azami Süre
|
2 yıl
|
4 yıl
|
7 yıl
|
8 yıl
|
9 yıl
|
Yükseköğretim Kanununun
26/11/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren geçici 67 nci maddesi
ile de bu tarihte yükseköğretim
kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin
hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmayacağı
öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 26/11/2014 tarihi itibariyle öğrencilik
kaydı bulunan yükseköğretim kurumu öğrencileri için azami süreler yeniden
başlatılmıştır. Kurumumuzca öğrenci çocuklara sağlık yardımı yapılması veya
ölüm gelir/aylığı ödenmesinde azami öğrenim süreleri esas alındığından, azami sürelerde
öğrencilik haklarının devam edip
etmediği hususunda gerekli değerlendirmeler yapılırken söz konusu geçici 67 nci
madde ile uzatılan yeni azami süreler dikkate alınacaktır.
Örnek: 12/4/2012
tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı 1/5/2012 tarihinden itibaren ölüm
aylığı bağlanan ve doğum tarihi 29/10/1990 olan erkek çocuk, 7/9/2010 tarihinde
öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programına kayıt yaptırmış olup, halen 1.
sınıfta kayıtlı öğrencidir. Erkek çocuk, kayıt olduğu dönemden başlamak üzere
azami öğrenim süresi olan dört yıl
içinde (7/9/2014 tarihinde) ilgili programı tamamlamak zorunda iken 2547 sayılı Yükseköğretim
Kanununun geçici 67 nci maddesi gereğince 26/11/2014 tarihinden itibaren azami
sürelerinin
hesaplanmasında daha önceki öğrenim süreleri
dikkate alınmayacağından, bu öğrencinin öğrenci hakkı devam ettiği sürece 25
yaşını dolduracağı tarihe kadar tarafına ölüm aylığı ödenecektir.
Buna göre;
azami öğrencilik süresi içerisinde olmak kaydıyla öğrencilik haklarının aşağıda belirtildiği
şekilde devam ettiği kabul edilerek Kurumumuzca öğrenci çocuklara sağlık
yardımı yapılması ve ölüm gelir/aylığı bağlanması işlemleri yürütülecektir.
-Aktif Öğrenci: Azami eğitim süreleri içerisinde
her dönem kaydını yenileyerek öğrenimine devam eden öğrenciye sağlık yardımı
yapılacak ve ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
-İzinli/kayıt
donduran öğrenci: Dondurulan sürelerin azami öğrenim sürelerine ilave edildiği gözönüne
alındığında, ilgili yüksek öğretim kurumu ile yazışma yapılmak kaydıyla,
kaydını yeniledikten sonra herhangi bir nedenle kaydını donduran öğrencilerin
öğrencilik hakları devam edeceğinden, dondurulan dönem sonuna kadar sağlık
yardımı yapılacak ve ölüm gelir/aylığı ödenecektir. Kaydını yenilemeden
donduran öğrencilere ise sağlık yardımı yapılmayacak veya ölüm gelir/aylığı
bağlanmayacaktır.
-Cezalı öğrenci: Yüksek öğrenime devam eden
öğrencilerin okuldan uzaklaştırma veya Kurumdan çıkarılma cezalarına ilişkin
düzenleme; 18/8/2012 tarihli ve 28388 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde;
“d) Yükseköğretim
Kurumundan Bir Haftadan Bir Aya Kadar Uzaklaştırma: Öğrenciye, yükseköğretim
kurumundan bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırıldığının ve bu süre içerisinde
derslere ve sınavlara katılamayacağının yazı ile bildirilmesini,
e) Yükseköğretim Kurumundan Bir Yarıyıl İçin
Uzaklaştırma: Öğrenciye, yükseköğretim kurumundan bir yarıyıl
uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından yararlanamayacağının
yazı ile bildirilmesini,
f) Yükseköğretim Kurumundan Çıkarma: Öğrenciye, bir daha
çıkarıldığı yükseköğretim kurumuna alınmamak üzere öğrencilikten çıkarıldığının
yazı ile bildirilmesini,
g) Yükseköğretim Kurumundan İki Yarıyıl İçin Uzaklaştırma:
Öğrenciye, yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu
sürede öğrencilik haklarından yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesini, ifade eder. ”
şeklinde
tanımlanmıştır.
Buna göre; İlgili yüksek öğretim kurumu ile yazışma
yapılmak kaydıyla, öğrencinin en az bir dönemi geçen ceza alması durumunda, bu
dönemde öğrencilik hakları devam etmeyeceğinden, Kurumumuzca sağlık yardımı
yapılmayacak veya ölüm gelir/aylığı bağlanmayacak ancak, bu cezaların bir
dönemi geçmemesi halinde, öğrencilere sağlık yardımı yapılacak ve ölüm
gelir/aylığı ödenecektir.
-Pasif/öğrenim
kaydını yenilemeyen öğrenci: Pasif öğrenci kaydını yenilemeyen öğrenci
olduğundan bunlara sağlık yardımı yapılmaması veya ölüm gelir/aylığı ödenmemesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Gökay
AKCAN
Genel Müdür V.
