Sayı : 25029274-1093-37-287/ 447
01/09/2015
Konu : 6645 Sayılı Kanunda yer alan
Kısa Vadeli Sigorta Uygulamaları
GENELGE
2015/22
23/4/2015 tarihli ve 29335 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla,
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun idari para cezaları ve
uygulanması başlıklı 26 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde
değişiklik yapılmış, Kanuna Geçici 63 üncü madde eklenmiştir.
6645 sayılı Kanunla 6331 ve 5510
sayılı Kanunda yapılan düzenleme sonucunda kısa vadeli sigorta kolları
uygulamalarında meydana gelen değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
1. Genel Açıklamalar
6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde;
- İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü,
sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen
meslek hastalıklarını ise öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü,
- Sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş
kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı
tanısı koydukları vakaları en geç on gün,
içinde Kurumumuza bildirmekle yükümlü kılınmış, anılan
Kanunun 26 ncı maddesinde söz konusu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere
idari para cezası uygulanacağı öngörülmüş, uygulanacak idari para cezası
miktarı da işyerinde çalışan sigortalı sayısına ve işyerinin tehlike sınıfına
göre farklılaştırılmıştır.
6331 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde yapılan ve
23/4/2015 tarihi itibariyle yürürlüğe giren değişiklikle, yukarıda belirtilen
bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalarının
doğrudan Kurumumuzca verileceği, idari para cezalarının tebliğ, itiraz ve
tahsilinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi hükümlerinin uygulanacağı
öngörülmüştür.
Buna göre, 23/4/2015 (dahil) tarihinden sonra meydana
gelen iş kazası veya sağlık hizmet sunucuları tarafından konulan meslek
hastalığı tanısı nedeniyle 6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen
bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalarına
ilişkin iş ve işlemler Kurumumuz tarafından, bu tarihten önceki durumlara
ilişkin iş ve işlemler ise Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince
sonuçlandırılacaktır.
2. 6331 sayılı Kanunun Kapsam ve
İstisnaları
6331 sayılı Kanun
hükümlerinin hangi işlere ve işyerlerine uygulanacağı Kanunun 2 nci maddesinde
düzenlenmiştir.
Buna göre, 6331
sayılı Kanun hükümleri; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine,
bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de
dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına, faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanmaktadır.
Ancak;
-
Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk
Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı
Müsteşarlığının faaliyetleri,
- Afet ve acil durum
birimlerinin müdahale faaliyetleri,
- Ev hizmetleri,
- Çalışan istihdam
etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar,
- Hükümlü ve
tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan
işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri,
6331 Kanun kapsamı
dışında yer almaktadır.
Buna göre, AFAD
birimlerinin, Kızılay’ın, Belediyelerin itfaiye teşkilatlarının, derneklerin
vb. birimlerin afet ve acil durumlara yönelik müdahalelerde görev yapan
personeli ile kendi nam ve hesabına hizmet üretimi yapan Ek-6 ve çalışan
istihdam etmeksizin faaliyette bulunan Ek-10 sigortalıları istisna kapsamında
değerlendirilecektir.
5510 sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendi, 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a), (b), (c), (e) ve (g) bendi, ek 5 inci maddesi
kapsamındaki sigortalılar ile ek 6 ıncı maddesi kapsamındaki sigortalılardan 4/a
hükümlerine tabi olanlar ve 2547 sayılı Kanuna 6353 sayılı Kanunla eklenen 29
uncu madde kapsamındaki intörn öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı
bildirimlerinin süresi içerisinde yapılmaması halinde idari para cezası
uygulanacaktır.
Kanunun 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında bulunan çırak ve stajyer öğrenciler ve
aynı maddenin (e) bendi kapsamındaki İş-Kur kursiyerlerinin staj gördükleri
sırada iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına tutulmaları halinde
bildirimleri, söz konusu kişilerin
işverenleri tarafından yapılacak ve yükümlülüğün süresinde yerine getirilmemesi
durumunda idari para cezaları işverenlerine uygulanacaktır.
3. İş Kazası ve Meslek Hastalığının
Bildirimi
6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen bildirim
yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere anılan Kanunun 26 ncı maddesine göre
idari para cezaları uygulanacağından, 5510 sayılı Kanunun 13 üncü ve 14 üncü
maddelerinde işveren için öngörülen bildirim yükümlülüklerinin süresinde yerine
getirilmemesi nedeniyle ayrıca idari para cezası uygulanmayacaktır.
3.1. İş Kazasının Bildirim Süresi
6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde iş kazalarının
hem işverenlerce, hem de sağlık hizmeti sunucularınca bildirilmesi
öngörülmüştür. Buna göre, iş kazası bildiriminin işveren tarafından kazadan
sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmet sunucuları tarafından da iş kazasının
sağlık hizmet sunucusuna intikal tarihinden itibaren en geç on gün içinde
Kurumumuza yapılması gerekmektedir.
İdari para cezasına esas olan bildirim sürelerinin
tespitinde; işveren için öngörülen 3 günlük sürenin başlangıcında iş kazasının
meydana geldiği tarih, sağlık hizmeti sunucuları için öngörülen 10 günlük
sürenin başlangıcında ise iş kazası vakasının intikal ettiği sağlık hizmet
sunucusuna yapılan başvuru poliklinik tarihi dikkate alınacaktır.
3.2. Meslek Hastalığının Bildirim
Süresi
6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre işveren,
sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen
meslek hastalıklarını, öğrendiği günden itibaren üç iş günü içinde, meslek
hastalığı tanısı koymakla yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları ise tanı
koydukları vakaları en geç on içinde Kurumumuza bildirecektir.
İşveren tarafından yapılacak meslek hastalığı
bildirimlerinde; sigortalının öncelikle Kurum Sağlık Kurulu tarafından
sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğu tespit
edilecektir. Daha sonra dosyanın gönderildiği sosyal güvenlik il
müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından işverene tebligat gönderilerek, işverenden
tespit edilen meslek hastalığının Kurumumuza bildirilmesi istenilecektir. Bu
bildirimin, tebligatın tebellüğ edildiği tarihten itibaren üç iş günü
içerisinde Kuruma yapılıp yapılmadığı hususu tespit edilecektir.
Yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları tarafından
yapılacak meslek hastalığı bildirimlerinde ise; sigortalının başvurduğu
yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları tarafından meslek hastalığı tanısının
konulduğu tarih dikkate alınmak koşuluyla bildirimin on gün içerisinde yapılıp
yapılmadığı tespit edilecektir.
3.3. İş Kazası ve Meslek Hastalığının
Bildirim Şekli
İş kazası ve meslek hastalığı bildirimi, genelge ekinde
yer alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile yapılacaktır.
Bildirim Formu (e-Bildirim) elektronik ortamda gönderilebileceği
gibi, kâğıt ortamında da doğrudan ya da posta yoluyla da Kurumun ilgili ünitesine
gönderilebilecektir. Adi posta ile yapılan bildirimlerde Kurum kayıtlarına
intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan
bildirimlerde postaya veriliş tarihi esas alınacaktır.
Yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularınca meslek
hastalığına ilişkin yapılacak bildirimlerde, söz konusu formun üzerinde yer
alan “Meslek Hastalığı Tanı Tarihi” hekimler tarafından mutlaka yazılacaktır.
4. İdari Para Cezasının
Uygulanması
İş kazası ve meslek hastalığı bildiriminin süresi içinde
yapılıp yapılmadığının tespitinde 6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi esas
alındığından, bu Genelgenin 3.1. ve 3.2. numaralı başlıklarında belirtilen
süreler içinde söz konusu bildirim yapılmaması durumunda anılan Kanunun 26 ncı
maddesinde öngörülen tutarlar üzerinden idari para cezası uygulanacaktır.
Bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeniyle
idari para cezası uygulanması gereken işverenler ile sağlık hizmeti sunucuları
veya yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları, kısa vadeli sigorta
servislerince tespit edilerek, işveren servislerine bildirilecektir.
Bu Genelgenin 4.1. numaralı bölümünde belirtilen idari
para cezasına ilişkin tebligatlar; işverenlere, sağlık hizmeti sunucuları veya
yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına, işveren servislerince
gönderilecektir.
4.1.
İş Kazası ve Meslek Hastalığının İşveren
Tarafından Bildirilmemesi Halinde İdari Para Cezası Uygulanması
İş kazaları, 5510 sayılı Kanun hükmü doğrultusunda
mevcut uygulamaya göre, işveren tarafından her bir sigortalı için ayrı ayrı bildirim
formu düzenlenerek Kuruma ve aynı anda Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildirilmektedir.
Ancak anılan bildirimlere idari para
cezası uygulanması aşamasında aynı vakadan dolayı iş kazasına uğrayan birden
fazla sigortalı olması durumunda, her bir sigortalı için yapılması gereken
bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene, sigortalı başına idari para
cezası uygulanmayacak, iş kazası vaka bazında değerlendirilerek tek ceza
uygulanacaktır.
Örnek: Beş sigortalının iş kazası geçirdiği olayda
işveren üç sigortalı için süresi içinde Kuruma iş kazası bildiriminde bulunmuş
diğer iki sigortalının bildirimini yapmamıştır. Bu durumda aynı vaka sonucu iş
kazası geçiren ve bildirimi yapılmayan diğer iki sigortalının her biri için
ayrı ayrı idari para cezası verilmeyecek ve tek bir ceza uygulanacaktır. Aynı
olayda sigortalıların hiçbiri için işveren tarafından bildirim yapılmasa dahi,
uygulanacak idari para cezası değişmeyecektir.
Ancak aynı işyerinde aynı günde birden fazla iş kazası
olması halinde her bir vaka için bu Genelgenin "4.3. İdari Para Cezası
Tutarları" başlıklı bölümünde belirtilen hükümler uygulanacaktır.
Örnek: Bir işverenin iş yerinde saat 10;00 da bir
kaza, saat 14;00 de başka bir iş kazası meydana gelmesi ve işverenin bu
kazalardan birisini bildirmemesi durumunda, bildirim yapılmayan iş kazası için
idari para cezası uygulanacaktır. İkisini de bildirmemesi durumunda ikisi için
de ayrı ayrı Kanunda öngörülen idari para cezası uygulanacaktır.
Meslek hastalıkları da 5510 sayılı Kanun hükümlerine
göre işverence iş kazası ve meslek hastalığı bildirim formu (Ek-7) ile sigortalı bazında Kuruma ve aynı anda
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildirilmektedir. Ancak iş kazalarından
farklı olarak, meslek hastalığının o işyerinde çalışan sigortalılarda aynı
tarihlerde ortaya çıkması pek mümkün olmadığından işverenin yetkilendirilen
sağlık hizmeti sunucuları tarafından kendisine bildirilen meslek hastalığını öğrendiği
tarihten itibaren süresinde bildirim yapmadığı her bir sigortalı için ayrı ayrı
idari para cezası uygulanacaktır.
4.2.
İş
Kazası ve Meslek Hastalığının Sağlık Hizmet Sunucuları/Yetkilendirilen Sağlık
Hizmet Sunucuları Tarafından Bildirilmemesi Halinde İdari Para Cezası
Uygulanması
Sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş
kazalarını poliklinik tarihi itibariyle sigortalı bazında 10 gün içinde Kuruma
bildirmeleri gerekmektedir. Söz konusu bildirimin süresi içerisinde yapılmaması
halinde idari para cezası uygulanırken vaka sayısı esas alınacaktır. Ancak bir
işyerinde meydana gelen iş kazasından birden fazla kişinin etkilenmesi ve
farklı sağlık hizmet sunucularına müracaat etmeleri halinde kendilerine intikal
eden iş kazası hakkında süresinde bildirimde bulunmayan her bir sağlık hizmet
sunucusuna idari para cezası uygulanacaktır.
İş kazasına uğrayan sigortalının, ilk müracaat edilen
sağlık hizmet sunucusu tarafından başka bir sağlık hizmet sunucusuna sevk
edilmesi halinde, iş kazası bildirimini müracaat edilen ilk sağlık hizmet
sunucusu yapacaktır. Sevk edilen hastane tarafından iş kazası bildirimi
yapılmasına gerek bulunmamakta olup anılan bildirimin yapılmaması halinde idari
para cezası ilk müracaat edilen sağlık hizmet sunucusuna uygulanacaktır.
Örnek: Meydana gelen iş kazası neticesinde 7 sigortalı
etkilenmiş olup, sağlık hizmet sunucusuna başvuran 7 sigortalının her biri için
hastane tarafından Kuruma iş kazası bildiriminin yapılması gerekmektedir.
Sağlık hizmet sunucusu tarafından söz konusu iş kazası nedeniyle hastaneye
başvuran 4 sigortalı için bildirim yapıldığı halde 3 sigortalıların iş kazası
bildiriminin yapılmaması halinde, eksik bildirim yapılan sigortalı sayısı
dikkate alınmaksızın sağlık hizmet sunucusuna tek bir idari para cezası
uygulanacaktır.
İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek
hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Kurum tarafından yetkilendirilen sağlık
hizmet sunucularına sevk eder. Yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise
meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Kuruma
bildirir. Söz konusu sağlık hizmet sunucularınca süresinde bildirim yapılmayan
her meslek hastalığı için sigortalılar bazında ayrı ayrı idari para cezası
uygulanacaktır.
4.3.İdari Para Cezası
Tutarları
6331 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının
(e) bendinde, 14 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri
yerine getirmeyen işverene ikibin Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmet sunucuları veya yetkilendirilen
sağlık hizmet sunucularına ikibin Türk Lirası tutarında idari para cezası uygulanacağı
öngörülmüştür. Anılan maddenin üçüncü fıkrasında ise söz konusu idari para
cezaları, işyerinde çalışan sigortalı sayısı ve işyerinin az tehlikeli,
tehlikeli, çok tehlikeli sınıfta yer alması durumuna göre farklılaştırılmıştır.
Diğer taraftan, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci
maddesinin yedinci fıkrasında, idarî para cezalarının her takvim yılı başından
geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen
yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı, bu suretle idarî para
cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsurunun dikkate alınmayacağı
öngörülmüştür.
Buna göre, 6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde öngörülen iş kazası ve
meslek hastalığı bildirimlerinin süresi içinde yapılmaması durumunda 26 ncı
maddenin ikinci fıkrasının (e) bendinde öngörülen ikibin Türk Lirası
tutarındaki idari para cezası her yıl Kabahatler Kanununda öngörülen yeniden
değerleme oranı kadar artırılarak uygulanmaktadır.
2015 yılı için 2.466 TL olarak hesaplanan idari para cezası
tutarı;
a) Ondan az çalışanı
bulunan işyerlerinden;
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş
oranında artırılarak,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli
oranında artırılarak,
b) On ila kırk dokuz
çalışanı bulunan işyerlerinden;
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında
artırılarak,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz
oranında artırılarak,
c) Elli ve daha fazla
çalışanı bulunan işyerlerinden;
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli
oranında artırılarak,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında
artırılarak,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz
oranında artırılarak,
uygulanacaktır.
İdari para cezasının miktarının tespitinde; işverenler
için işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı esas alınacak, iş
kazası bildirimi yapmakla yükümlü olan sağlık hizmeti sunucuları ile meslek
hastalığı bildirimi yapmakla yükümlü olan yetkilendirilen sağlık hizmet
sunucuları için çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate
alınmayacaktır.
4.4. Çalışan Sayısı ve
İşyeri Tehlike Sınıfının Tespiti
6331 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının
(e) bendine göre uygulanacak idari para cezası miktarının belirlenmesine esas
olan işyerinde çalışan sayısı ile işyerinin tehlike sınıfının tespiti aşağıdaki
şekilde yapılacaktır.
4.4.1. İş Kazası
Bildirimleri
İş kazası bildirimini süresi
içinde yapmayan işverenlere uygulanacak idari para cezasına esas olan çalışan
sayısı ile işyerinin tehlike sınıfının tespitinde;
a) İş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme
ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi Kurumumuza verilmiş ise ay içinde işe
giren ve işten çıkan sigortalılar ile birlikte sıfır gün sıfır kazanç
bildirilen sigortalılar da dahil edilerek bulunacak sigortalısı sayısı,
b) İş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme
ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi Kurumumuza verilmemiş ise bir önceki aya
ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinde bilgileri yer alan ve takip eden aya
devreden sigortalı sayısı,
c) İş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme
ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde iş kazasına uğrayan sigortalının
bilgilerinin yer almaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesinde bilgileri
yer alan sigortalı sayısına kaza geçiren sigortalı sayısı kadar ilave edilerek
bulunacak sayı,
ç) İş kazasının olduğu işyerinde sigortalı kayıt dışı
olarak çalışıyor ise, olayın intikal ettirildiği Kurumun denetimle görevli
birimlerince tespiti yapılan ay içindeki çalışan sayısı ve tehlike sınıfına,
ç) Asıl
işverene bağlı çalışan bir sigortalının iş kazası geçirmesi durumunda, alt
işverenlerde çalışan sigortalılar da dâhil edilerek bulunacak sayı ve asıl
işverenin tehlike sınıfına,
d) Alt
işverene bağlı çalışan bir sigortalının iş kazası geçirmesi durumunda, asıl
işveren çalışan sayısı toplam çalışan sayısına dâhil edilmeksizin alt işverenin
çalıştırdığı işçi sayısı ve tehlike sınıfına,
göre belirlenen iş kolu kodu dikkate
alınacaktır.
4.4.2. Meslek Hastalığı
Bildirimi
Meslek hastalığına ilişkin bildirimi süresi içinde yapmayan işverenlere
uygulanacak idari para cezasına esas olan çalışan sayısı ile işyerinin tehlike
sınıfının tespitinde;
a)
Sigortalının çalıştığı işyerinin faal olması durumunda, Kurum Sağlık Kurulunun
tespitini yaptığı meslek hastalığının işverene tebliğ edildiği aydaki çalışan
sayısı ve tehlike sınıfı,
b) Sigortalının çalışmış olduğu işyerinin gayrı faal veya
kapanmış olması durumunda, meslek hastalığının Kurum Sağlık Kurulunca
tespitinin yapılarak işverene tebliğ edildiği aydaki çalışan sigortalı sayısı
bir (1) kabul edilerek ve işyerinin faaliyetini durdurduğu veya kapandığı
tarihteki tehlike sınıfına,
göre belirlenen iş kolu kodu dikkate alınacaktır.
4.5. İdari Para Cezalarına
Yapılan İtirazlar
Verilen idari para cezasına işverenlerin veya sağlık
hizmeti sunucuları/yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının itirazları,
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 113 üncü maddesinde belirtilen
hükümlere göre sonuçlandırılacaktır.
Yapılan itiraza istinaden bildirimin süresinde yapılıp
yapılmadığı hususunun araştırılması kısa vadeli sigorta servisleri tarafından
yapılacaktır. İtirazlar; ünite amiri
veya görevlendireceği yardımcısı, ilgili şef, dosya memuru ve varsa avukattan
oluşan İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu tarafından incelenerek, verilen karar
imza altına alınacaktır. Kısa vadeli sigorta servislerince düzenlenerek işveren
servislerine gönderilecek olan komisyon kararları, işveren servisleri
tarafından işverene veya sağlık hizmeti sunucusu/yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucusuna tebliğ edilecektir.
5.
Geçici 63 üncü Madde Uygulaması
6645 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile 5510
sayılı Kanuna, geçici 63 üncü madde eklenmiştir. Söz konusu maddenin kısa
vadeli sigortalar ile sağlık hak sahipliği uygulamalarına ilişkin açıklamalara
aşağıda yer verilmiştir.
5.1. Kısa Vadeli Sigorta Kolları
Uygulaması
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri
yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha
fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların borçlu olmaları nedeniyle kısa
vadeli sigorta kollarından yapılan yardımlardan faydalanmaları mümkün
bulunmadığından, bu süreler içerisinde iş kazası ve meslek hastalığı ile analık
sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmemektedir.
Ancak, 5510 sayılı Kanunun Geçici 63 üncü maddesine
göre sigortalılığı durdurulanların, daha sonra durdurulan sigortalılık
sürelerinin tamamını ihya etmeleri halinde prim borçlarının ödenmiş olması ve zaman
aşımı sürelerinin aşılmamış şartıyla, iş göremezlik ödenekleri ödenecektir.
Diğer taraftan, yapılan yeni düzenlemeye göre
sigortalılığı, prim borcu bulunması sebebiyle durdurulan sigortalıların,
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b)
kapsamında yeniden tescil edilmeleri ve çalışmaya devam etmeleri durumunda, kısa
vadeli sigorta kollarından yapılacak ödemeler bakımından müstehaklık kontrolleri, yeni çalışmaya
başladıkları kapsam türüne göre başladıkları tarih itibariyle 5510 sayılı
Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde değerlendirilerek
(sigortalılığın durdurulduğu döneme ait prim borcu dikkate alınmadan) kısa
vadeli sigorta kollarından sağlanan haklardan yararlandırılacaktır.
Örnek: Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı 01/10/2008
tarihinde başlayan ve sigortalılığı 30/04/2009 tarihi itibariyle (63) kodu ile
durdurulan ve 01/05/2015 tarihi ile yeniden sigortalılığı başlatılan bir kişi,
90 günlük prim ödeme gün sayısını dolduracağı 30/07/2015 tarihinden itibaren,
anılan döneme ilişkin prim borcunun ödenmiş olması ve prim ve prime ilişkin
başkaca herhangi bir borcunun bulunmaması şartıyla geçici iş göremezlik
ödeneğinden faydalandırılacaktır.
5.2. Sağlık Hak Sahipliği
5510 sayılı Kanunun geçici 63 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasında, sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu
kişiler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar
durdurulan süreler için, genel sağlık sigortası (60/g) hükümlerinin uygulanmayacağı öngörülmüştür.
Ancak, söz konusu sigortalılardan geçici 63 üncü madde
kapsamında sigortalılıkları durdurulan sürelerde, durdurma
işleminden önce Kanunun 67 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan istisnai
durumlarda belirtilen şartlara göre sağlık hak sahipliği bulunan kişilere verilen
sağlık hizmetlerine ait giderler, yersiz tedavi gideri olarak
değerlendirilmeyecektir.
Kanunun geçici 63 üncü maddesine göre; Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılardan,
30/04/2015 tarihi itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu
bulunması nedeniyle, sigortalılıkları durdurulan ve 01/05/2015 tarihi
itibariyle yeniden sigortalılığı başlatılan sigortalıların, sağlık
yardımlarından faydalanabilmeleri için; Kanunun 67 nci maddesinin birinci
fıkrasında sayılan istisnai durumlar hariç olmak üzere, sağlık hizmet
sunucusuna müracaat ettiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde 30 günlük prim
ödeme gün sayısının olması ile 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcunun
bulunmaması şartı aranacaktır.
Örnek: Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı 30/04/2015
tarihi itibariyle durdurulan ve 01/05/2015 tarihi ile yeniden sigortalılığı
başlatılan sigortalı, 30 günlük prim ödeme gün sayısını şartını 01/06/2015 tarihi
itibariyle yerine getirecektir. 2015 Mayıs ayına ilişkin ilişkin priminin
ödenmiş olması ve 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması şartıyla
sigortalı Kurum sağlık hizmetlerinden faydalanmaya başlayacaktır.
6. İŞ-KUR
Kursiyerlerine İlişkin Düzenleme
6645 sayılı Kanunun 44 üncü maddesi ile 5510
sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan
“bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca” ibaresi
madde metninden çıkarılmıştır.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendinde sayılan Türkiye İş Kurumu tarafından
düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan
kursiyerlerin tamamı için, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri
yanında genel sağlık sigortası hükümleri de uygulanacaktır. Bu kapsamdaki
kursiyerler için İş-Kur tarafından genel sağlık sigortası primi bildirilecek ve
bunlar kendi sigortalılığı üzerinden sağlık yardımlarından
faydalandırılacaktır.
7. Emzirme
Ödeneği
07/04/2015 tarihli ve 29319 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 6637 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanunun 16 ncı maddesi ile 633 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameye eklenen Ek 4 üncü madde ile 15/05/2015 tarihinden itibaren Türk
vatandaşlarına, canlı doğan birinci çocuğu için 300 TL, ikinci çocuğu için 400
TL, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 TL doğum yardımı yapılacağı hüküm
altına alınmıştır.
6637 sayılı Kanuna göre doğum yardımı yapılması,
5510 sayılı Kanuna göre emzirme ödeneği verilmesine engel teşkil etmemektedir.
Bu nedenle, 5510 sayılı Kanunun 16 maddesinde
öngörülen şartlara haiz olanlara emzirme ödeneği verilmeye devam edilecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica
ederim.
Cevdet CEYLAN
Kurum Başkan V.
EK: İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu
…/…/2015 Şb.Md. :
E. BAŞBOZKURT
..../…/2015 Dai.Bşk. :
O. YÜCE
…/…/2015 Gn. Md.Yrd. V.
: D. KARA
…/…/2015 Gn.Md.V. : G. AKCAN
…/…/2015 Kur. Bşk. Yrd. :
C. CEYLAN
DAĞITIM:
Gereği:
Bilgi:
Merkez
ve Taşra Teşkilatına Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına
