SON YAZILAR

11 Nisan 2016 Pazartesi

Kıdem tazminatı konusunda bilinmesi gerekenler

Unknown | 09:09 | | | | | | | |


Özgür ERDURSUN 
Olay 

Kıdem tazminatı nedir; işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından İş Kanunu gereğince işçiye görev süresine bağlı olarak ödenen “para” olarak tanımlanmaktadır.


Kıdem tazminatı müessesesi İş Kanunu’na işçilerin gelir ve iş güvenliğini sağlayıcı, gereksiz işten çıkarmaların işçiyi olumsuz etkileyecek durumların ortaya çıkmasını önleyici, işverenlerin sıradan ve önemsiz nedenlerle işçi çıkarmalarını frenleyici ve aynı zamanda işyerinde liyakatle, sadakatle, özveri ve başarı ile çalışarak hizmet etmesi nedeniyle işçiye yıpranması karşılığı bir ödül olması bağlamında getirilmiştir diyebiliriz.

2016 yılında 1 yıllık asgari ücretlinin kıdem tazminatı;
Kıdem tazminatı en az bir yıllık çalışma karşılığında kendi arzu ve isteği dışında işten çıkan ya da çıkarılan kişilere ödenir. Son çalıştığı işyerinde en az bir yıllık çalışması olan kişi çalışma süresine göre kıdem tazminatını hak eder. 2016 yılı için 1 yıllık çalışması olan Asgari Ücretlinin Kıdem ve Tazminatı 1.638,98 TL’dir.

İşçinin kıdem tazminatını hak edebilmesi için;

1-İşçinin kendi isteği ile işten ayrılmamış olması,

2-İşçinin işveren tarafından AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA UYMAYAN davranışları nedeniyle işten çıkarılmamış olması,

3-İşçinin erkek ise muvazzaf askerliği nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalmış olması,

4-İşçinin işten ayrılması, İş yasasının 24. maddesinde belirtilen İŞÇİNİN HAKLI BİR NEDENE DAYANARAK DERHAL İŞİ BIRAKMASI HAKKI şartına bağlı olması,

5-İşçinin emeklilik şartlarını yerine getirmiş olup emeklilik için ilgili kuruma toptan ödeme ya da maaş bağlanması için müracaat etmiş olması,

6- 08.09.1999 öncesi işe başlama tarihine göre 15 yıl 3600 prim gününü tamamlaması, 08.09.1999 sonrası ise 25 yıllık sigorta ve 4500 gün prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmiş olması,
506 sayılı yasanın geçici 81. maddesindeki emeklilik sürelerini doldurmuş olmak kaydı ile sadece yaşını doldurmayı bekliyor iken yine kendi isteğiyle işten ayrılmış olması,

7-İşçi kadın ise ve çalışırken evlenmiş ise evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılmak istemesi,

8-İşçinin ölmüş olması,

9- İşçinin aynı işyerinde veya aynı işverene bağlı değişik işyerlerinde en az bir yıllık çalışma süresi olmalıdır.

Kıdem tazminatının hesaplanmasında uygulanacak yol;
İşçi zamana bağlı ücret alıyor ise (günlük, haftalık, aylık, saat ücreti gibi):
İşçiye ödenecek kıdem tazminatı çalıştığı her bir yıl için son 30 günlük brüt ücreti tutarındadır. Yıl kesirleri de dikkate alınır. Önce işçinin çalıştığı sürenin kaç yıl olduğuna bakılır, kaç yıl çalışmış ise çalıştığı yıl ile son çalıştığı ay içindeki brüt ücreti çarpılır. Sonra çalıştığı sürenin yıldan arta kalan ayları güne çevrilir ve son brüt ücrette 365’e bölünmek suretiyle günlük ücreti bulunur. Daha sonra günlük ücreti ile yıldan arta kalıp da güne çevrilen çalışma süreleri çarpılarak çıkan rakam, önceki hesaplanan rakama ilave edilir.

İşçi götürü ya da parça başına ücret alıyor ise:
Son brüt ücretinin üzerinden hesaplanması gerekir. Son brüt ücreti hesaplanırken işçinin son 1 yıl içinde almış olduğu ücretler toplanarak aynı yıl içinde çalıştığı toplam gün sayısına bölünür. Ancak işçi son bir yıl içinde zam almış ise zammın yapıldığı tarih ile işten ayrılma tarihi arasındaki toplam brüt ücreti bu süre içindeki fiilen çalıştığı gün sayısına bölünerek günlük ücreti bulunur.

Son brüt ücret hesaplanırken dikkat edilecek hususlar:
İşçinin aylık ücreti dışında kendisine ödenen ücret ekleri de olabilir. Bu ücret eklerinin hesaba katılabilmesi için...