ÇALIŞANLARIN İŞVERENLERİ ARACILIĞIYLA
OTOMATİK OLARAK EMEKLİLİK PLANINA DAHİL EDİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA
YÖNETMELİK
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak emeklilik planına dahil edilmesi uygulaması kapsamında, emeklilik planına dahil edilecek işyerleri ile
çalışanları,
çalışanların ücretinden kesilecek çalışan katkı payı oranını ve bu kapsamdaki uygulama usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE
2- (1) Bu Yönetmelik; Türk
vatandaşı veya 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28
inci maddesi kapsamında olup 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar
ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve
(c) bentlerine göre çalışanlardan; işverenin kapsama alınma tarihi itibarıyla çalışmakta
olan kırkbeş yaşını doldurmamış kişileri, ilgili işverene bağlı olarak
işverenin kapsama alınmasından sonra işe başlayan ve işe başladığı tarihte kırkbeş
yaşını doldurmamış kişileri ve bu çalışanları istihdam eden işverenleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel
Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun ek 2 nci ve geçici 2 nci maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a)
Kamu idaresi: Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı hariç olmak üzere, 5510 sayılı Kanunda tanımlanan kamu
idarelerini,
b)
İşveren: İlgisine göre kamu idaresini ve/veya özel sektör işverenini,
ifade
eder.
Kamu
idarelerinde çalışanların kapsama alınması
MADDE
5- (1) Kamu idareleri, merkez
ve/veya taşra birimleri adına bir veya birden fazla emeklilik şirketiyle
emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerini
belirler.
(2) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre, 10/12/2003 tarihli ve 5018
sayılı Kamu Malî Yönetimi ve
Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu
idarelerinde 1/4/2017 tarihi itibarıyla mevcut çalışanlar 1/4/2017 tarihinden
itibaren ilgili emeklilik planına dahil edilir.
(3) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre, diğer kamu idarelerinde 1/1/2018
tarihi itibarıyla mevcut çalışanlar 1/1/2018 tarihinden itibaren ilgili
emeklilik planına dahil edilir.
(4) Bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında
belirtilen tarihlerde veya bu tarihlerden daha sonra ilgili kamu idarelerinde
işe başlayanlar, işe başladığı tarih itibarıyla kendiliğinden ilgili emeklilik
planına dahil edilir.
Özel sektörde çalışanların kapsama
alınması
MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik kapsamında
olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre özel sektörde istihdam edilen
çalışanlar, bu madde esaslarına göre, işverenin bir veya birden fazla emeklilik
şirketi ile imzalamış olduğu sözleşme kapsamında ilgili emeklilik planına dahil
edilir.
(2)Bu çerçevede;
a)
Çalışan sayısı bin ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/1/2017
tarihinden itibaren,
b)
Çalışan sayısı ikiyüzelli ve üzerinde ancak binden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/4/2017
tarihinden itibaren,
c)
Çalışan sayısı yüz ve üzerinde ancak ikiyüzelliden az olan bir işverene bağlı olarak
çalışanlar 1/7/2017 tarihinden itibaren,
ç)
Çalışan sayısı elli ve üzerinde ancak yüzden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar
1/1/2018 tarihinden itibaren,
d)
Çalışan sayısı on ve üzerinde ancak elliden az olan bir işverene bağlı olarak
çalışanlar 1/7/2018 tarihinden itibaren,
e)
Çalışan sayısı beş ve üzerinde ancak ondan az olan bir işverene bağlı olarak
çalışanlar 1/1/2019 tarihinden itibaren,
bu
Yönetmelik kapsamında otomatik olarak emeklilik planına dahil edilir.
(3)
Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen tarihlerde veya bu tarihlerden daha sonra kapsama dahil
işverenlere bağlı çalışmaya başlayanlar, hizmet akdinin yürürlüğe girmesiyle
kendiliğinden emeklilik planına dahil edilir.
(4)
Bu madde kapsamında çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan
işverenler için bütün işyerlerindeki çalışanların toplamı gözönünde
bulundurulur.
(5)
Bu madde kapsamında çalışan sayılarının tespitinde, ikinci fıkrada belirtilen
kapsama alınma tarihleri itibarıyla geçerli Sosyal Güvenlik Kurumu verileri
dikkate alınır. Kapsama alınma tarihini izleyen dönemler bakımından ise bu
tarihi izleyen takvim yılı başları esas alınır. Bir defa kapsama alınan işverenin
çalışan sayısında, kapsama alınma tarihini müteakip gerçekleşen azalmalar
dikkate alınmaz.
Çalışan katkı payının hesaplanması
MADDE 7- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki
çalışanların ücretinden işveren tarafından kesilecek çalışan katkı payı tutarı,
ilgisine göre prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın yüzde
üçü oranında hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan çalışan katkı payı tutarının
virgülden sonraki kısmı dikkate alınmaz.
(2) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 8/6/1949
tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabi
iştirakçi iken, bu tarih itibarıyla 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ile 5510 sayılı Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak
çalışmış olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar için çalışan katkı payı
tutarı, emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden hesaplanır.
(3)
Bu maddeye göre hesaplanan çalışan katkı payı tutarı, ilgili işveren tarafından
çalışanın ücretinden kesilerek ilgili emeklilik şirketine aktarılır.
Çalışan katkı payı kesintisine tabi
olmayacak ücret ödemeleri
MADDE 8- (1) Çalışanın, kapsama alınma tarihinden önceki bir
döneme ilişkin çalışması karşılığında, kapsama alınma tarihi ve sonrasında
ödenen ücretlerinden çalışan katkı payı kesintisi yapılamaz. Ücreti peşin ödenen çalışanlara,
kapsama alınma tarihinden önceki
dönemde ödenen ücretlerinden çalışan katkı payı kesintisi yapılmaz.
Yürürlük
MADDE 9- (1) Sayıştayın görüşü alınarak
hazırlanan bu Yönetmelik 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
GEREKÇE
Bilindiği üzere, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre çalışanların işverenleri aracılığıyla
bireysel emeklilik sistemine otomatik katılımını öngören ve 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım
Sistemi Kanununda değişiklik yapan 10/8/2016 tarihli ve 6740 sayılı Kanun
1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girecektir.
4632 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi “Bakanlar Kurulu, bu madde uyarınca emeklilik planına dâhil edilecek işyerleri ile çalışanları ve bu kapsamdaki uygulama esaslarını belirlemeye yetkilidir.” ve “Çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde üçüne karşılık gelen tutardır. Bu oranı iki katına kadar artırmaya, yüzde bire kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.” hükümlerini amirdir.
Yönetmelik ile; Milli İstihbarat
Teşkilatı Müsteşarlığı hariç olmak üzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun
eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) ve (c) bentlerine göre 1/4/2017
tarihi itibarıyla mevcut çalışanların 1/4/2017 tarihinden itibaren, diğer kamu idarelerinde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre 1/1/2018 tarihi
itibarıyla mevcut çalışanların 1/1/2018 tarihinden itibaren, bu tarihlerde veya bu tarihlerden daha sonra ilgili
kamu idarelerinde işe başlayanların ise işe başladığı tarih itibarıyla ilgili emeklilik
planına dahil edilmesi hususu düzenlenmektedir. Özel sektörde çalışanlar bakımından ise çalışanın
bağlı bulunduğu işverenin bütün işyerlerindeki toplam çalışan sayısına göre,
bireysel emeklilik sistemine otomatik katılım uygulamasının başlayacağı tarih
kademeli olarak belirlenmiş ve bu çerçevede uygulamanın, çalışan sayısı bin ve
üzerinde olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar ile 1/1/2017 tarihinden
itibaren başlaması öngörülmüştür.
Yönetmelik ile; çalışanların
ücretinden işveren tarafından kesilecek çalışan katkı payı tutarı, kapsamdaki
bütün çalışanlar için prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas
aylığın yüzde üçü oranında belirlenmiştir. Bununla birlikte, kamu idaresinde
veya özel sektörde çalışan ve kapsama alınma tarihinden önce ücreti kendisine
peşin ödenmiş olan çalışanların bu ücretlerinden çalışan katkı payı kesintisi
yapılmayacağı hususu açıklığa kavuşturulmuştur.
