Nakdi Sermaye Artırımında Vergi İndirimi

Nakdi Sermaye Artırımında Vergi İndirimi

Ferhat Selvi
Bilim Uzmanı
selvi.ferhat@gmail.com

7.04.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 6637 sayılı Kanun’un 8’inci maddesiyle, 01.07.2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununda, kurumlar vergisi beyannamesinde indirimleri düzenleyen 10’uncu maddesine  “ ı ” bendi eklenmiştir. Bu eklenen fıkraya göre  sermaye şirketlerinin nakdi sermaye artırımı yapmaları halinde, belli şartları sağlanması durumunda Kurumlar Vergisi matrahında indirim konusu yapabileceklerdir.

II. İlgili Mevzuat

İlgili maddeye göre  “ Finans, bankacılık  ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı “ dikkate alınarak, ilgi hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın % 50 si kurumlar vergisi beyannamesinden indirim konusu yapılabilecektir.  İndirimin uygulamasında;

       ·         Nakdi sermaye artışı, sermaye şirketlerince ilgili hesap döneminde ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi artışlar ile yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakdi olarak karşılanan kısmını,

    ·         Ticari krediler faiz oranı, bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı.

      ·         Süre, ticaret siciline tescil edilen sermaye artırımının nakit olarak karşılanan kısmının şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu ( Nakden taahhüt edilen sermayenin sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihinin içinde bulunduğu ) aydan hesap döneminin sonuna kadar olan ay sayısının 12 aya olan oranını ifade eder.

 İndirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında; mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate alınıp, nakit olmayan kısmı indirim uygulamasında dikkate alınmayacaktır.

Ek olarak ;

     ·         Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,

     ·         Sermaye şirketlerinin devir, birleşme, bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,

   

       ·         Bilançosunda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları,

      ·         Ortaklarca, kredi kullanmak veya borç  alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,

      ·         Nakdi sermaye dışında, hisse senedi, tahvil, bono vb. kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,

      ·         Bilanço içi kalemlerin birbirlerine mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları,

İndirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. 
Kısaca düzenleme diyor ki Yastık Altında kini çıkar ve şirket sermayesine ekle 

       ·          İndirimden Kimler Yaralanır  & Kimler Yararlanmaz

KVK 10/ “ ı ” mad. göre, tüm sermaye şirketleri yararlanabilir. Sermaye şirketi olsalar dahi finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri bu  teşvikten yararlanamazlar.

 ·         İndirimin Uygulanması

Kurum kazancından indirilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanmalıdır.

Kurum kazancından indirilebilecek tutar = Nakdi sermaye artışı  x   Ticari krediler faiz oranı  x  İndirim Oranı  x Süre

! Süre hesabı  yapılırken  iki duruma dikkat etmek gerekir. Bunlar;

İlk olarak, Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için ticaret siciline tescil tarihi,  ikinci olarak, tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılan tarihi dikkate alınarak hesaplamalarımızı yapmalıyız.

 Örneğin,  X Ltd .Şti  3.000.000 TL arttırılmasına ilişkin 15/7/2017 tarihinde karar alınmış olup şirket ortaklarından  Ferhat Bey  taahhüt ettiği tutar 1.300.000 TL,  diğer ortak Onur Bey ise  1.700.000 TL taahhüt etmiştir. Taahhüt edilen tutarların % 25 i olan 750.000,00 TL 30/07/2017 tarihinde ortaklar tarafından şirketin banka hesabına yatırmış ve daha sonra sermaye artırım kararı 03/08/2017 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiştir. Şirket ortağı Ferhat Bey, taahhüt ettiği sermayenin kalan tutarı 975.000  TL’yi sermaye artırımına ilişkin kararın tescilinden sonra 06/9/2017 tarihinde, şirketin diğer ortağı Onur Bey ise taahhüt ettiği sermayenin kalan tutarı olan 1.275.000,00 TL’yi  09/11/2017 tarihinde şirketin banka hesabına yatırmıştır. X Ltd. Şti. ‘nin yararlanabileceği oran % 50 olup 2017 yılı sonu itibariyle TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı % 16,56 dır.

Çözüm: 

Sermaye artırımına ilişkin karar 03.08.2017 tarihinde ticaret siciline  tescil ettirildiğinden bu tarih esas alınacaktır.   

              İndirim tutarı= Nakdi sermaye artışı x ticari krediler faiz oranı x indirim oranı x süre

         750.000 x 0,1656 x 0,50 x (5/12) =  25.875,00 TL

Sermaye artırımına ilişkin karar ticaret siciline tescil edildiği tarihten sonra, taahhüt edilen sermayenin 975.000 TL’lik kısmı Ferhat Bey tarafından 06.09.2017 tarihinde kalan 1.275.000 TL lik kısmı  ortak Onur Bey tarafından 9.11.2017 tarihinde banka hesabına yatırılmış olduğundan ; bu tutarlar için banka hesabına yatırılan aydan itibaren yıl sonuna kadar indirim tutarı hesaplanabilecektir.

Ferhat Bey tarafından yatırılan tutar için,

İndirim tutarı= Nakdi sermaye artışı x ticari krediler faiz oranı x indirim oranı x süre

975.000 x 0,1656 x 0,50 x ( 4/12)  =  26.910,00 TL

Onur Bey tarafından yatırılan tutar için,

İndirim tutarı= Nakdi sermaye artışı x ticari krediler faiz oranı x indirim oranı x süre

1.275.000 x 0,1656 x 0,50 ( 2/12) =  17.595,00 TL

X Ltd Şti., 2017  hesap döneminde 3.000.000 TL’ lik sermaye artırımı üzerinden hesaplanan ve kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecek  toplam tutar   25.875,00 TL + 26.910,00 TL + 17.595,00 TL = 70.380,00 TL  olacaktır.

Önemli: X Ltd Şti. 2018 hesap döneminde sermaye azaltımına gitmediği ve diğer şartları da sağladığı taktirde 3.000.000 TL’lik bu sermaye artırımının tamamı üzerinden 12 ay için indirim tutarı hesaplanabilecektir. Ancak diğer yıllarda sermaye artırımını indirim konusunu hesaplarken ilgili yıllardaki TCMB Ticari Krediler oranına bakalım ilgili faiz oranı her yıl güncellenmektedir.

     ·         Sermaye Avansları İndirim Konusu Yapılabilir mi ?

İleride yapılacak sermaye artırımını taahhüt eden ortaklar bu kararı almadan önce sermaye avansını bankaya yatırırlar, yatırılan bu tutar şirketin bilançosunda öz sermaye kalemleri arasında yer alan Diğer Sermaye Yedekleri  hesabında izlenmeli, banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin yani yıl sonuna kadar bu tutarla ilgi sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edilmesi gerekir.  Bu şartlar sağlandığı taktirde, kararın ticaret siciline tescil ettirildiği tarih esas alınarak indirim uygulanmasında dikkate alınması mümkündür.

       ·         İndirim Her Bir Hesap Dönemi İçin Ayrı Ayrı Dikkate Alınacak Mı ?

Sermaye şirketleri, gerçekleştirdikleri nakdi sermaye artışları üzerinden, sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden itibaren takip eden her bir hesap dönemi için ayrı ayrı indirim uygulamasından yararlanabilecektir. Sonraki dönemde eğer bir sermaye azaltımı yapılması halinde nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısmı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

    ·         Söz Konusu Nakdi Sermaye Artırımına İlişkin İndirim Hangi Geçici Vergi Döneminde Uygulanmalıdır ?

Tebliğde ki düzenlemede indirim tutarı hesaplanırken TCMB tarafında yıl içinde son açıklanan Ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından geçici vergi dönemlerinde sadece 4. Geçici Vergi Dönemi itibariyle bu indirimden yararlanılabilir.

      ·         İlgili Yılda Şirket Zarar Etmiş İse İzleyen Yılda İndirimden Faydalanmak Mümkün Mü ?

Fiilen ilgili yıl kurum kazancından indirim konusu yapılamayan indirim tutarını sonraki yıla devretmek mümkündür. Devreden tutarın sonraki dönem geçici vergilerde herhangi bir endekslemeye tabi tutulmadan yararlanılabilmektedir.

        ·         İndirim Oranları

2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında genel indirim oranı %50 olarak belirlenmiş olup payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinin indirimden yararlanılan yılın son günü itibariyle borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen paylarının nominal tutarı ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı %50 ve daha az olan ise 25 puan, %50'nin üzerinde olan şirketler için ise 50 puan ilave edilmek suretiyle uygulanacağı belirtilerek payları borsada işlem gören firmaların halka açıklık düzeylerinin arttırılması açısından alınacak kararlarda etken olabilecek bir belirleme yapılmıştır.

2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında, nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan artırımlı uygulanacağı belirtilerek sermaye yoluyla edinilen nakdi kaynağın işletmenin üretken faaliyetlerinde kullanımı ilave teşvik uygulanarak desteklenmiş bulunmaktadır.

III . Sonuç

Yasa koyucu şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirerek uluslararası rekabete katkı sağlamak üzere bu tür bir çalışma yapmış ve gerçekleştirilecek olan nakdi sermaye artışını bir vergi avantajına dönüştürmüştür. Burada diğer bir amaç finansal sisteme dahil edilmeyen yastık altında ki varlıkların şirket ortakları tarafından şirket sermayesine dahil edilmesini amaçlamaktır.

 [1]

---

Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

BDK.

Kaynak ► http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ferhatselvi/001/