Vergiye Uyumlu Mükelleflere %5 Vergi İndirimi Uygulaması
Murat Atik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
muratatik_07@hotmail.com
8 Mart 2017 tarih 30001 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 6824 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden
Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun “un 4. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga
mükerrer 121. maddesi başlığıyla birlikte değiştirilerek 1.1.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir
ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi" uygulaması
getirilmiştir.
Bize göre son derece
yerinde ama mükellefler nezdinde bir o kadar risk arz eden bir düzenleme
yapılmış olup, vergi yapılandırma ve aflar sebebiyle kendisine terettüp eden
vergiyi yasal süresinde ödeyen mükelleflerin belleklerinde yer etmiş olan
güvensizliği ve olumsuz düşünceyi belli oranda da olsa düzeltecektir.
Bu yazımızda mesleğimiz
ve mükellefler nezdinde faydalı olduğunu düşündüğümüz “vergiye uyumlu
mükelleflere vergi indirimi” uygulamasına değinmek istedik.
Uygulamanın Kapsamı
Kurumlar vergisi
mükellefleri indirim uygulamasının kapsamına giriyor. Bununla birlikte, finans
ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri
ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları indirim imkanından
yararlanamıyorlar.
İndirim uygulaması gelir
vergisi mükelleflerinden ise sadece ticari, zirai veya serbest meslek faaliyetinde
bulunanlar için geçerli.
Yani esnaflar, beyanname
veren büyük çiftçiler ve serbest çalışan doktor, avukat, mimar, mali müşavir
gibi serbest meslek erbabı bu indirim uygulamasının kapsamına giriyor.
Vergi İndiriminden Faydalanmanın Şartları
·
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki
son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş “Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak sonradan
düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla beyanname verilmiş olması durumunda bu şart
ihlal edilmiş sayılmıyor”. Ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden
vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması, “Ancak her bir beyanname itibarıyla 10 liraya kadar yapılan eksik
ödemeler bu şartın ihlali sayılmıyor”
·
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki
son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen,
re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması, “Ancak yapılan tarhiyatın, indirimin hesaplanacağı gelir veya
kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce kesinleşmiş
yargı kararlarıyla veya uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan
kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmıyor. İndirimin
hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son 2 yılla
ilgili olarak sonradan da vergi incelemesi yapılabilir. Bu inceleme sonucunda
söz konusu yıllardan biri için ikmalen, resen veya idarece tarhiyat yapılıp bu
tarhiyat kesinleşirse, indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergilerin geri
ödenmesi gerekiyor. Ancak bu durumda vergi ziyaı cezası kesilmiyor.”
·
Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle
vergi aslı ( vergi cezaları dahil) 1.000 Türk Lirasının Üzerinde vadesi geçmiş
borcunun bulunmaması “Söz konusu bin liralık borcun hesabında Maliye
Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri
üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının (vergi ziyaı cezası,
usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı dikkate alınırken, borcun hangi
döneme ait olduğunun önemi bulunmuyor.”
·
Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört
takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiillerin
işlenmemiş olması şarttır.”İndirimin hesaplanacağı
beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki 4 takvim yılında 359. maddede sayılan bu
ve buna benzer fiilleri işlediği tespit edilenler de vergi indirimi imkânından
yararlanamıyorlar.”
Yürürlülük Tarihi
Bilindiği üzere, Yasa 8
Mart 2017’de yürürlüğe girdi. Mamafih, indirim uygulaması 1 Ocak 2018
tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi
beyannameleri için geçerli.
Daha açık bir ifade ile, vergi indiriminden ilk olarak 2018 yılının
Mart ve Nisan aylarında verilmesi gereken 2017 yılına ilişkin gelir ve
kurumlar vergisi beyannameleri için yararlanılabilecek. Tabiî
ki 2018 yılının Mart ve Nisan aylarında verilecek
olan 2017 yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde bu indirim
imkânından yararlanacak olan mükelleflerin, 2017, 2016 ve 2015 yıllarına
ilişkin vergi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş olması ve indirimden
faydalanmanın diğer şartlarını da taşıması gerekmektedir.
Uygulama
Şu an itibari ile İndirim oranı yüzde 5 olarak belirlenmiş durumda. Mükellefler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan ve kendilerine terettüp verginin % 5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden tenzil edildikten sonra kalan tutarının ödenmesi suretiyle indirim imkânından yararlanılmış olacak. Ancak hesaplanan indirim tutarı hiçbir suretle 1 milyon liradan fazla olamaz.
Örneğin, 2017 yılına
ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde 500 bin lira matrah beyan eden ve 90
bin lira geçici vergi ödemesi bulunan bir kurumun, indirim şartlarını sağladığı
varsayımına göre, 2018 Nisan ayında vereceği kurumlar vergisi beyannamesinde
yararlanacağı indirim ve ödeyeceği kurumlar vergisi tutarları aşağıdaki gibi
hesaplanacak.
2017 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrahı
|
500.000,00
|
Hesaplanan kurumlar vergisi (% 20)
|
100.000,00
|
Ödenen geçici vergiler (-)
|
90.000,00
|
Ödenmesi gereken kurumlar vergisi (100.000-90.000)
|
10.000,00
|
Mahsup edilecek vergi indirimi (100.000 * % 5)
|
5.000,00
|
Ödenecek kurumlar vergisi (10.000-5.000)
|
5.000,00
|
SONUÇ
1.1.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken
yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi" uygulaması
getirilmiştir. Söz konusu indirimden faydalanma hakkına sahip olan mükelleflerin
yukarıda sayılan şartların hepsini bir arada sağlaması gerekiyor.
Yani, indirim hakkına
sahip olan mükellef bir defaya mahsus olsa da vergi beyannamesini zamanında
vermemiş ise ya da ödemesini bir defaya mahsus olarak geciktirir ise indirim
hakkını kaybedecektir. Örnek vermek icap ederse, geçici vergi çıkmadığı için
verilen gelir vergisi geçici vergi beyannamesi üzerindeki 33.90 TL tutarındaki
damga vergisinin ödenmesinin unutulduğu bir durumda uygulamadan
yararlanılamayacağı sonucu çıkmaktadır.
Belki mükellefler
nezdinde en önemli risk arz eden durum, indirimden yararlanılan yıla ilişkin
olarak sonradan yapılan vergi incelemesinde tarhiyat yapılır ve kesinleşir ise,
vergi zıyaı cezası kesilmese de yararlanılan indirim tutarı mükelleften
talep edilmesidir ki bunun anlamı da; mali idare indirimden yararlanmak isteyen
mükelleflerin sadece bugünü ve geçmişi değil aynı zamanda geleceği de görebilme
ve kontrol etmelerini beklemektedirler ki bununda indirimden faydalanmak
isteyen mükellefler açısından çok riskli olduğunu düşünmekteyiz.
