Dağıtılan Kar Payının Sonradan Tekrar Şirkete Nakit Sermaye Olarak Konulması İşlemi Nedeniyle Sermaye Artırımı İndiriminden Faydalanılamaz
Mehmet Diri
Vergi Müfettişi
mehmet.diri@vdk.gov.tr
Sermaye şirketlerinin
sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10
uncu maddesine 01.07.2015 tarihinden geçerli olmak üzere 6637 sayılı Kanunun 8
inci maddesiyle (ı) bendi eklenmiş olup, söz konusu bende göre; finans,
bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu
iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap
dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış
sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye
şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için
en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere
uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili
hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'si"nin, kurumlar
vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca
gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılabilecektir.
Konuya ilişkin
açıklamaların yapıldığı 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin
"10.6.1. İndirimin kapsamı" başlıklı bölümünde;
Sermaye şirketlerinin
sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla getirilen bu düzenleme uyarınca
indirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında, 01/07/2015 tarihinden itibaren
ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye
tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya bu tarihten itibaren yeni kurulan
sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı
üzerinden, ilgili hesap döneminin sonuna kadar Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10
uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmüne göre hesaplanacak tutarın
dikkate alınacağı,
İndirime konu edilecek
tutarın hesaplanmasında; mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış
sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye
şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate
alınacak olup sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı için indirim
uygulamasından yararlanılamayacağı açıklanmıştır.
Bununla birlikte;
- Sermaye şirketlerine
nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışlarının,
- Sermaye şirketlerinin
birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye
artışlarının,
- Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden
kaynaklanan sermaye artışlarının,
- Ortaklarca veya
Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan
kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen
sermaye artışlarının,
- Şirkete nakdi sermaye
dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle
gerçekleştirilen sermaye artışlarının,
- Bilanço içi kalemlerin
birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışlarının,
indirim tutarının
hesaplamasında dikkate alınmayacağı aynı tebliğde açık bir şekilde ifade
edilmiştir.
Bu bağlamda bilançoda
yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesi suretiyle gerçekleştirilen
nakdi sermaye artırımları dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde düzenlenen indirim uygulamasından
faydalanılması mümkün olmadığından, bir öz sermaye kalemi olan şirket karının
önce ortaklara dağıtılıp daha sonra da tekrar şirkete sermaye olarak konulması
işlemi dolayısıyla ve dağıtılan bu kar payı tutarıyla sınırlı olmak üzere söz
konusu indirim uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.
Konuyu bir örnek
yardımıyla açıklamaya çalışırsak örneğin, (A) sermaye şirketi genel kurulunun
30.07.2015 tarihinde yapmış olduğu genel kurul toplantısında, geçmiş yıl
karlarının 31.12.2015 tarihine kadar dağıtılması ve ayrıca yapılması düşünülen
yatırımların finansmanını teminen şirket sermayesinin 600.000,00 TL nakit
olarak artırılması kararlaştırılmıştır. Bunun üzerine sermaye artırımına
ilişkin ana sözleşme değişikliği 14.08.2015 tarihinde tescil edilmiş olup,
23.08.2015 tarihinde Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmiştir. Söz
konusu sermaye artırımının 250.000,00 TL’lik kısmı ana sözleşme değişikliğinin
tescilinden önce nakit olarak ödenmiş, kalan kısım ise daha önce 2015 yılı
sonuna kadar ortaklara dağıtımı yapılması kararlaştırılan ve bu kapsamda
ortaklara dağıtımı yapılan karlardan karşılanmıştır.
Bu durumda bir öz
sermaye kalemi olan geçmiş yıl karlarının yatırımların finansmanında
kullanılmak amacıyla önce ortaklara dağıtılıp daha sonra da tekrar şirkete
nakit sermaye olarak konulması suretiyle Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-ı
maddesinde belirtilen sermaye artırımı indirimden sermayeye ilave edilen kar
payı tutarıyla sınırlı olmak üzere faydalanılması mümkün değildir. Diğer bir
ifadeyle örnekte yer alan sermaye şirketinin dağıtılan kar payından karşılanan
350.000,00 TL’lik nakit sermaye artışı için sermaye artırımı indiriminden
faydalanması mümkün değildir.
Dolayısıyla nakit
sermaye artırımı yapacak olan sermaye şirketlerinin, ileride ilave bir tarhiyat
ve vergi zıyaı cezasıyla karşılaşmamaları için bu hususa dikkat etmelerinde
fayda bulunmaktadır.
