Basit Usulde Vergi İndirimini Unutmayın!
İlkay Üzel
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
uzel2006@hotmail.com
Basit usule tabi olma
genel ve özel şartları GVK’nun 47 ve 48. maddelerinde açıklanmış olup bu
şartlara topluca sağlayanların ticari kazançları basit usulde vergilendirilir.
Basit usulde ticari kazanç, GVK 46.maddesinde “bir
hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış
bedelleri arasındaki müspet farktır” şeklinde tanımlanmıştır. Hesaplanan bu
fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre
alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin
belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanarak tespit ve beyan olunan kazanç
vergi tarhına esas alınır. Kazancın tespitinde emtia ticareti ile uğraşanlar;
Yılsonundaki emtia mevcudunun değerini hâsılata, Yılbaşındaki emtia mevcudunun
değerini giderlere ilave eder. Basit usule tabi olanlar kullandıkları sabit
kıymetleri gider yazamaz, VUK hükümlerine göre amortisman ayıramaz.
Basit usulde ticari
kazancını vergilendiren mükellefler gelirlerinden GVK’nun 89’uncu maddesinde
belirtilen gider kalemlerini indirim yapabilmektedir.
2017 vergilendirme
dönemi için yeni bir değişiklik olan 6824 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 121 inci maddesinde değişiklik yapılmış ve
vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi imkanı verilmiştir.
Vergi indiriminden
yararlanacak mükellefler;
·
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi
olanlardan,
·
Kurumlar vergisi mükelleflerinden; finans ve bankacılık sektörlerinde
faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri
ve emeklilik yatırım fonları hariç olanlardan,
GVK 121 maddesinde
açıklanan aşağıdaki belirtilen şartları taşıyanlar yararlanacaktır;
1. İndirimin
hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait
vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması ve bu beyannameler
üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir
beyanname itibarıyla 10 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın
ihlali sayılmaz.),
2. (1) numaralı bentte
belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla
ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Yapılan
tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış
olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),
3. İndirimin
hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi cezaları dahil
1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekir.
Vergi indirimi yapılacak tutar; yıllık gelir veya kurumlar vergisi
beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'i dir.
Hesaplanan vergi indirim tutarı ödenmesi gereken gelir veya kurumlar
vergisinden indirilir. Hesaplanan indirim tutarı her halde 1 milyon TL’den fazla olamaz.
Eğer hesaplanan vergi
indirim tutarı ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda vergi
indirimden kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin
verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine
tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup
edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez.
Vergi indiriminden
yararlanan mükelleflerin, GVK 121 Maddede belirtilen şartları taşımadığının
sonradan tespit edilmesi hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim
uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın
tarh edilir. Kazancını basit usulde vergilendiren mükellef 2017 yılında aşağıda
belirtilen tarifeye göre ödeyeceği vergisini hesaplarken, vergi indirim
tutarını nasıl hesaplayacağını bir örnekle açıklayalım;
|
2017 Takvim Yılı Gelirlerine Uygulanacak Vergi Tarifesi
|
|
|
13.000 TL'ye kadar
|
% 15
|
|
30.000 TL’nin 13.000 TL’si için 1.950 TL, fazlası
|
% 20
|
|
70.000 TL’nin 30.000 TL’si için 5.350 TL, fazlası
|
% 27
|
|
70.000 TL’den fazlasının 70.000 TL’si için 16.150 TL, fazlası
|
% 35
|
Örnek: 2017 yılında Basit usulde
vergilendirilen bir mükellef vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını
taşımaktadır. 2017 takvim yılına ilişkin gelir vergisi matrahı 50.000 TL’dir.
Buna göre, Mükellef (K) vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır.
Mükellef 2017 yılı Vergi
tarifesine göre gelir vergisini aşağıdaki şekilde hesaplar;
Gelir Vergisi
Matrahı 50.000,00 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi
10.750,00 TL
Vergi İndirimi Tutarı =
Hesaplanan Gelir Vergisi * % 5
Vergi İndirimi Tutarı =
(10.750 x % 5= 537,50 TL)
Ödenmesi Gereken Gelir
Vergisi (10.750 – 537,50) 10.212,50 TL
KAYNAKÇA
1.
193 Sayılı GVK 47/48/89/121. Maddeler
2.
6824 Sayılı Kanun
