Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecil Edilmesi
Yusuf Özer
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
yusuf@ozerymm.com
24 Şubat 2018 tarih
ve 30342 sayılı Resmî Gazete’de, vergiye uyumlu mükelleflerin borçlarının, 6183
Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 48/A maddesi
kapsamında tecil edilmesine ilişkin olarak 22.01.2018 tarih ve 2018/11284
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştır.
1.Uygulamanın Konusu ve Kapsamı:
2018/11284 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, vergiye uyumlu olan ve anılan kriterlere göre
çok zor durum halinde bulunan amme borçlularının, 01.01.2018 tarihinden
itibaren vadesi gelen borçlarına uygulanmak üzere, söz konusu Karar’a göre
hesaplanacak Tecil Faiz Oranları esas alınarak borçları tecil
olunacaktır.
Karar’da, çok zor durum
halinde olmak kaydı şartıyla, söz konusu düzenleme kapsamında borçlarını tecil
edebilecek mükellefler;
·
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar
vergisi mükellefi olan borçlular
·
Bilanço esasına göre defter tutanlar,
·
İşletme/zirai işletme esasına göre defter tutanlar
·
Ticari kazancı basit usulde tespit edilenler
·
Serbest meslek kazanç defteri tutanlar
şeklinde belirlenmiştir.
2. Çok Zor Durum Halinin Tespitinde Kullanılacak Mali
Veriler:
Karar’da, söz konusu
tecil uygulamasından yararlanmayı düşünen mükelleflerin çok zor durum
hallerinin tespitinde uygulanmak üzere birinci ve ikinci sınıf tüccarlar için
ayrı kriterler belirlenmiştir.
2.1. Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler İçin Kriterler
Bilanço esasına göre
defter tutan yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin çok zor durum
halinin tespitinde kullanılacak mali göstergeler aşağıda belirtilmiştir.
|
Nakit
Oran
|
:
|
Hazır Değerler + Menkul Kıymetler
|
|
KV Yabancı Kaynaklar
|
||
|
|
||
|
Likidite
Oranı
|
:
|
Dönen Varlıklar -
Stoklar
|
|
KV Yabancı Kaynaklar
|
||
|
|
||
|
Kaldıraç
Oranı
|
:
|
KV + UV Yabancı
Kaynaklar
|
|
Aktif Toplamı
|
||
2.2 İşletme/Zirai İşletme Hesabı Esasına Göre Defter
Tutanlar, Basit Usule Tabi Olanlar ile Serbest Meslek Kazanç Defteri Tutan
Mükellefler İçin Kriterler
İşletme/zirai işletme
hesabı esasına göre defter tutanlar, basit usule tabi olanlar ve serbest meslek
kazanç defteri tutan mükelleflerin çok zor durum halinin tespitinde aşağıdaki
mali göstergeler kullanılacaktır.
|
Nakit
Oran
|
:
|
Kasa + Banka
|
|
Kısa Vadeli Borçlar
|
||
|
|
||
|
Likidite
Oranı
|
:
|
Kasa + Banka + KV
Alacaklar
|
|
KV Borçlar
|
||
|
|
||
|
Kaldıraç
Oranı
|
:
|
KV + UV Borçlar
|
|
Toplam Varlıklar
|
||
3. Çok Zor Durum Halinin Göstergesi Nedir?
Mükelleflerin yukarıda
belirtilen kriterlere göre mali durumlarının değerlendirilmesi sonucu;
·
Nakit Oranının, 0,1 veya 0,1’den küçük,
·
Likidite Oranının, 0,7 veya 0,7’den küçük,
·
Kaldıraç Oranının 0,7 veya 0,7’den büyük,
olması ve bu şartların birlikte bulunması
halinde, 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı göre bu mükelleflerin çok zor
durumda oldukları kabul edilecektir.
4. Mali Durum Analizlerinde Uyulacak Esaslar
Mezkûr Bakanlar Kurulu
Kararı kapsamında, tecil müessesesinden yararlanmayı düşünen mükelleflerin mali
durum analizleri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 175 inci ve mükerrer 257
inci maddeleri uyarınca, tek düzen hesap planı ve muhasebe ve finansal
raporlama standartlarına uygun olarak gerçekleştirilecektir.
5. 2018/11284 No.lu Karar Kapsamında Uygulanacak Tecil
Süreleri ve Faiz Oranları
2018/11284 sayılı
Karar’da, belirtilen finansal rasyolara göre mükelleflerin çok zor durum
dereceleri, 5 derece şeklinde belirlenmiştir. Mükelleflerin çok zor durum
halleri, mali durum analizleri yapılarak hesaplanacak likidite ve kaldıraç
oranlarının bulunduğu aralığa göre belirlenmektedir.
Likidite ve kaldıraç
oranlarına göre çok zor durum dereceleri aşağıda mevcut tabloda görüldüğü
gibidir.
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
Buna göre, mükelleflerin
likidite ve kaldıraç analiz tablolarına göre ayrı ayrı tespit edilen dereceleri
toplanarak “Çok Zor Durum Derecesi” bulunacaktır. Bu dereceye göre azami tecil
süresi ile 6183 sayılı Kanun’un 48’inci maddesine göre belirlenen tecil faizinin
(Yürürlükteki Tecil Faiz Oranı = TFO) belirli bir yüzdesi esas alınarak
bulunan faiz oranı “Tecil Süresi ve Faiz Oranı Belirleme Tablosu” ndan tespit
edilecektir.
|
Tecil
Süresi ve Faiz Oranı Belirleme Tablosu
|
||
|
Çok
Zor Durum
Derecesi
(L+K)
|
Azami
Tecil Süresi
|
Tecil
Faiz Oranı
|
|
2-3
|
18 aya kadar
|
TFO x 0,75
|
|
12 aya kadar
|
TFO x 0,7
|
|
|
6 aya kadar
|
TFO x 0,65
|
|
|
4-5
|
24 aya kadar
|
TFO x 0,7
|
|
18 aya kadar
|
TFO x 0,6
|
|
|
12 aya kadar
|
TFO x 0,5
|
|
|
6 aya kadar
|
TFO x 0,4
|
|
|
6-7
|
36 aya kadar
|
TFO x 0,7
|
|
24 aya kadar
|
TFO x 0,6
|
|
|
18 aya kadar
|
TFO x 0,5
|
|
|
12 aya kadar
|
TFO x 0,4
|
|
|
6 aya kadar
|
TFO x 0,3
|
|
|
8-9
|
48 aya kadar
|
TFO x 0,6
|
|
36 aya kadar
|
TFO x 0,5
|
|
|
24 aya kadar
|
TFO x 0,4
|
|
|
18 aya kadar
|
TFO x 0,3
|
|
|
12 aya kadar
|
TFO x 0,2
|
|
|
6 aya kadar
|
TFO x 0,1
|
|
|
9-10
|
60 aya kadar
|
TFO x 0,5
|
|
48 aya kadar
|
TFO x 0,4
|
|
|
36 aya kadar
|
TFO x 0,3
|
|
|
24 aya kadar
|
TFO x 0,2
|
|
|
18 aya kadar
|
TFO x 0,15
|
|
|
12 aya kadar
|
TFO x 0,1
|
|
|
6 aya kadar
|
TFO x 0,05
|
|
6183 sayılı Kanun’un
48/A maddesi kapsamında tecil edilecek gecikme zammının TÜİK tarafından her ay
için belirlenen Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak Yİ-ÜFE tutarı
olarak hesaplanacaktır.
