Yatırım Teşvik Belgesi Nedir? Nasıl Alınır? Nereden Alınır? Gerekli Belgeler Nelerdir?

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir? Nasıl Alınır? Nereden Alınır? Gerekli Belgeler Nelerdir?

Dr. Ufuk ÖZDEMİR
Yeminli Mali Müşavir
ufuk@proymm.com

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Yatırım teşvik belgesi; yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir ve gayri maddi bir haktır.

Kimler Yatırım Teşvik Belgesi Alabilir?

     1.    Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları,

     2.    Kamu kurum ve kuruluşları,

     3.    Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,

     4.    Dernekler ve vakıflar,

     5.    Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri

Yatırım teşvik belgesi almak için; Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne veya Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı 10 Milyon TL’yi aşmayan ve Tebliğle belirlenen yatırım konuları için tercihe bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki Kalkınma Ajansları veya Sanayi Odalarına (yerel birimler) müracaat edilmelidir.

Daha önce yapılmış mevcut yatırımlar için veya mevcut istihdam için yatırım teşviklerinden faydalanılamaz. Mevcut tesise ilave yatırım yapılacak olması ve bu yatırım için YTB alınması halinde yatırım teşviklerinden faydalanılabilir.

Yatırım Teşvik Belgesi Alabilmek İçin Yapılacak Müracaatlarda Hangi Belgeler İstenir?

      1.    Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi,

      2.    Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri veya kamu kurumları, şahıs şirketleri ve gerçek kişiler için imza beyannamesi. Her sayfası yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı ve kaşeli yatırım bilgi formu, taahhütname ve makine-teçhizat listeleri.

     3.    Bakanlığa yapılacak müracaatlarda, dört yüz Türk Lirası tutarındaki meblağın Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine ait hesaba yatırıldığına dair belge; yerel birimlere yapılacak müracaatlarda, yukarıda belirtilen meblağın yüz Türk Lirası tutarındaki kısmının ilgili yerel birim hesabına yatırıldığını gösterir belge ile bakiye kısmının Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırıldığına dair belge,

      4.    Firmanın ortaklık yapısı, sermaye miktarı ve faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi veya Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi aslı veya noterden veya sicil merciinden tasdikli örneği.

      5.    Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak müracaatlar hariç olmak üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkotlu çıktı.

      6.    2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden, sadece ÇED Yönetmeliği eki listelerde yer alan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan Karar veya Karara ilişkin yazı.

      7.    Yatırımın Karakteristiğine Bağlı Olarak Teşvik Belgesi Talebinde Bulunulmadan Önce İlgili Mevzuatı Gereği Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Alınması Gereken Bilgi ve Belgeler.

      8.    Stratejik yatırımlar için ayrıca, yatırım yapılacak konu ile ilgili olarak Karar’ın 8 inci maddesinde belirtilen kriterler ile ilgili teknik, mali ve sektöriyel analiz ve hesaplamaları içeren fizibilite raporu.

Öncelikli Yatırım Konuları Nelerdir?

Aşağıda belirtilen yatırım konularının 1. 2. 3. 4. ve 5. Bölgelerde yapılması durumunda 5. Bölge için sağlanan bölgesel desteklerden, 6. bölgede yapılması durumunda ise kendi bölgesinin desteklerinden yararlanabilecektir.

Denizyolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.

Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları.

Test merkezleri, rüzgâr tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar).

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.

Asgari elli bin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç).

Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.

Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I.  grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç).

Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakım evleri ile okul öncesi eğitim,  ilkokul,  ortaokul ve lise eğitim yatırımları.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.

Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları,  aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 inci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.

Ek4’te yer alan “Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar” hariç olmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek,  birim ürün başına en az  %20 oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar.

Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç).

Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.

Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353).

Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.

Bu yatırımlar, 5. Bölge desteklerinden yararlanmakla birlikte, asgari kapasite ve asgari sabit yatırım tutarı açısında yatırımın yapıldığı bölge şartlarına tabidirler.

    Organize sanayi bölgelerinde (OSB) gerçekleştirilecek yatırımlar ve Aynı sektörde faaliyet gösteren en az 5 gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilecek ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak yatırımlar bu kapsamda olup, Vergi İndirimi ve Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği açısından bir alt bölgede uygulanan oran ve sürelerde söz konusu desteklerden yararlanırlar.

    Asgari sabit yatırım tutarı da dahil olmak üzere, teşvik belgesindeki kayıt ve koşulları yerine getirmeyen yatırımcıların teşvik belgeleri iptal edilebilir. Bu durumda sağlanan destekler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınır.

Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar

 Tarım ve Tarımsal sanayi

1- Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), nişasta ve nişasta bazlı şeker.

2-  Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek).

3-  Küp şeker.

4-  5 dekarın altındaki seracılık yatırımları.

5- Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç).

6- Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları.

7-  5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları.

 İmalat, Enerji Ve Madencilik Yatırımları

1- Tuğla ve kiremit üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar.

2- Kütlü pamuk işleme yatırımları.

3- İplik ve dokuma (yün ipliği, 15 Milyon Türk Lirasının üzerindeki iplik yatırımları, 5 Milyon Türk Lirasının üzerindeki dokuma yatırımları, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil, halı, tafting, dokunmamış/örülmemiş kumaş ve çuval üretimine yönelik yatırımlar hariç) konularında modernizasyon yatırımları dışındaki yatırımlar.

4- Doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımları.

5- Rödovans sözleşmesine istinaden gerçekleştirilecek madencilik yatırımları (Kamu kurum ve kuruluşları veya bunların doğrudan iştirakleri ile yapılan anlaşmalara istinaden kamuya ait maden sahalarında yapılan madencilik yatırımları bu kapsamda değerlendirilmez).

6- Kömür istihracına yönelik yatırımlar (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonunun uluslararası kodifikasyon sistemine göre “düşük C” kategorisinde yer alan kömürler hariç).

7- Ek-5’de yer alan demir çelik ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar (Ancak, bu üretim konularında aşağıdaki kriterleri birlikte sağlayan işletmeler sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir.

a) Ortaklık yapısındaki bir veya birden fazla tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun hisseleri toplamının %25 veya daha fazla olmaması.

b) Başka bir işletmenin sermayesinin %25 veya daha fazlasına sahip olmaması.

c) Çalışan sayısı yıllık 250 kişiden az olması.

ç) Yıllık net satış hasılatı 50 milyon Avro veya mali bilançosu değeri 43 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşmaması.

Bu kriterler, 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden düzenlenen belgelere de uygulanabilir).

8- Sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar (Ancak, söz konusu modernizasyon yatırımları ile 7 inci maddede belirtilen kriterleri birlikte sağlayan işletmelerin sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik yatırımları sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir).

Hizmetler Sektörü

1- İlkokul, ortaokul, lise, yüksekokul, üniversite, yükseköğretim ve teknik ve mesleki öğretim dışında kalan eğitim yatırımları ile yetişkinlerin eğitilmesine yönelik (kurslar, dershaneler vb.) yatırımlar.

2- Hastane yatırımları, tıp merkezleri, diyaliz merkezleri, tahlil laboratuvarları ve manyetik görüntüleme merkezleri dışında kalan sağlık yatırımları.

3- Turizm yatırım/işletme belgeli oteller, butik oteller, tatil köyleri, özel konaklama tesisleri ve dağ/yayla evleri dışında kalan turizm konaklama tesisleri.

4- Ülke genelinde yayım yapan günlük gazete basım hizmetleri, televizyon/radyo yayıncılığı ve baskı, basım, matbaa ve ambalaj yatırımları dışındaki basın ve yayın yatırımları.

5-  Sinema salonu yatırımları.

6-  Müteahhitlik hizmetleri ve konut üretimine yönelik yatırımlar.

7- Yolcu ve yük taşımacılığına yönelik otobüs ile çekici ve treyler yatırımları (Belediyelerin yapacakları yatırımlar hariç).

8- Hipermarket, ticaret merkezi, alışveriş merkezi ve otopark yatırımları dâhil toptan ve perakende ticarete yönelik yatırımlar.

9-   Kara taşıtları bakım, onarım ve servis istasyonu yatırımları.

10- Petrol ürünleri (LPG dâhil) dağıtım yatırımları, akaryakıt istasyonu yatırımları.

11- Karayolları dinlenme tesisi yatırımları, mola noktaları.

12- Lokantalar, kafeteryalar, eğlence yerleri, günübirlik tesisler, termal kür tesisleri, sağlıklı yaşam tesisleri, yüzme havuzları.

13- Yat ithali yatırımları.

14- Taşıt kiralama yatırımları.

15- Halı yıkama yatırımları.

16- Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (Yazılım, AR-GE faaliyetleri, veri tabanı faaliyetleri, veri işleme, teknik test ve analiz faaliyetleri, ambalajlama faaliyetleri ile gösteri, sergi ve kongre faaliyetleri hariç).

17- Finansal kiralama faaliyetleri hariç olmak üzere mali aracı kuruluşların yatırımları.

18- Kapalı alanı 500 m2’nin altında olan soğuk hava deposu yatırımları.

19- Komple yeni ve tevsi niteliğindeki tersane yatırımları.

Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları

 Tarım Ve Tarımsal Sanayi

1- Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş.

2- Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş.

         3- Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari 150 büyükbaş/dönem.

4- Kanatlı entegre yatırımlarında 100.000 adet/dönem.

5- Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dâhil) 1.000 küçükbaş/dönem şartı aranır.

  İmalat Sanayi 

1- Düz örme konusunda yapılacak yatırımlarda toplam makine sistem sayısının asgari 60 olması şartı aranır.

2- Hazır beton yatırımlarında asgari 100 m3/saat ve üzerindeki komple yeni yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenebilir. 

 Hizmetler Sektörü

1- Bir veya birkaç yerde gümrükleme ve sigortacılık hizmetlerinin de sunulduğu antrepo, elleçleme-paketleme ve otomasyon hizmetlerini birlikte içeren, asgari toplam kapalı alanı 10.000 m2 olan entegre lojistik yatırımları için, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından alınmış L2 belgesinin yatırım süresi sonuna kadar ibraz edilmesi kaydıyla,  teşvik belgesi düzenlenebilir. Söz konusu teşvik belgeleri kapsamına yük taşımacılığına yönelik araçlar dâhil edilmez.

2- Boru hattıyla taşımacılık, petrol ve doğalgaz ürünleri, dolum ve depolama tesisi yatırımlarında dağıtım araçları ve tüpler hariç olmak üzere, sadece sabit tesise yönelik harcamalar için teşvik belgesi düzenlenebilir.

     1.    Kültür yatırımları için, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak kültür belgesine istinaden teşvik belgesi düzenlenebilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez.

     2.    Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak turizm belgesini haiz eğlence merkezi ve temalı tesis gibi konaklama içermeyen turizm yatırımları teşvik belgesine bağlanabilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez.

     3.    Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak Kültür veya Turizm Belgesini haiz fuar, kongre, sergi ve gösteri merkezi yatırımları için teşvik belgesi düzenlenebilir.  Fuar ve sergi merkezlerinde, otopark hariç asgari kapalı alanın 5000 m2, kongre merkezlerinde asgari koltuk sayısının 1000, gösteri merkezlerinde ise asgari koltuk sayısının 2500 olması şartı aranır.

6- Spor tesisi yatırımlarında asgari 10 Milyon TL sabit yatırım şartı aranır.

7- Havaalanı yer hizmeti yatırımlarında teşvik belgesi kapsamına trafiğe çıkmayan ve sadece apronda kullanılan motorlu taşıtlar dâhil edilebilir. Binek otomobilleri proje kapsamına dâhil edilmez.

8- Havayolu işletmeciliği ve kargo taşımacılığı yatırımlarında temin edilecek uçaklarda birim başına asgari kapasitenin 50 koltuk, kargo uçaklarında ise asgari kargo kapasitesinin 30.000 kg olması şartı aranır.  Faaliyet konusu bizatihi havayolu işletmeciliği ve/veya kargo taşımacılığı olan yatırımlar dışında genel amaçlı ve hava taksi işletmeciliği amaçlı yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenmez.

9- Uydu, telsiz, kablo vb. iletişim ortamlarından gelen haberleşme, radyo, televizyon ve veri sinyallerini birleştirip tek bir paket halinde nihai tüketiciye iletimini sağlayan hizmet yatırımlarında nihai hizmeti alanlar tarafından kullanılan yatırım malları destek unsurlarından faydalandırılmaz.

10- Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idareleri, birlik, kooperatif vb. kuruluşların görev alanlarına yönelik olarak yapacakları yatırımlar proje bazında değerlendirilerek teşvik belgesi düzenlenebilir.

11- Sadece vinç hizmetlerine yönelik yatırımlarda her bir vinç için asgari 100 ton kaldırma kapasitesi aranır. 500 ton kaldırma kapasitesinin altında kullanılmış vinç ithaline izin verilmez.

12- Çamaşır yıkama ve kurutma yatırımlarında asgari 2 Milyon TL sabit yatırım şartı aranır.

13- Yat inşa yatırımlarında teşvik belgesi düzenlenebilmesi için yat boyunun asgari 24 metre olması şartı aranır.

   Yeni yatırım teşvik programı kapsamında tasarlanan dört farklı teşvik uygulaması, dokuz farklı teşvik aracı ile değişen şekillerde desteklenmektedir. Teşvik araçlarının yatırımcıya sağladığı katkılar, yatırımın niteliğine ve tabi olacağı uygulamalara göre değişkenlik göstermektedir. Yatırımcıların teşvik araçlarından sağlayacakları katkıları netleştirmek için bu bölümde teşvik araçlarının kapsamı hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Bu amaçla teşvik araçlarının uygulanmasına ilişkin bilgilendirme amaçlı ve varsayımsal örnekler verilmiştir.

Destek Unsurları	Genel Teşvik Uygulamaları	Bölgesel Teşvik Uygulamaları	Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki	Stratejik Yatırımların Teşviki
KDV İstisnası	•	•	•	•
Gümrük Vergisi Muafiyeti	•	•	•	•
Vergi İndirimi	-	•	•	•
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği	-	•	•	•
Gelir Vergisi Stopajı Desteği*	•	•	•	•
Sigorta Primi Desteği*	-	•	•	•
Faiz Desteği**	-	•	-	•
Yatırım Yeri Tahsisi	-	•	•	•
KDV İadesi***	-	-	-	•

* Yatırımın 6. Bölgede gerçekleştirilmesi halinde sağlanır

** Bölgesel teşvik uygulamalarında, yatırımın 3., 4., 5. veya 6 . bölgelerde gerçekleştirilmesi halinde sağlanır.

*** 500 Milyon TL üzerindeki stratejik yatırımlara sağlanır.

KDV İstisnası

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Vergi İndirimi

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Faiz Desteği

Sigorta Prim Desteği (İşçi Payı)

Gelir Vergisi Stopajı Desteği

Yatırım Yeri Tahsisi

KDV İadesi

KDVK 13/d kapsamında teşvik belgesinde sağlanan kriterlere göre, Yerli ve ithal makine teçhizat listesinde yer alan makine ve teçhizat teslimleri KDV istisnası içerisindedir, bu istisnadan faydalanmak için öncelikli olarak yurt içi teslimler ile ilgili düzenlenen yerli makine ve teçhizat listesinde olan makine veya teçhizat olmalıdır, akabinde 26.07.2017 tarih ve 30135 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile 2012/1 sayılı Tebliğde yapılan değişiklikler ile İthal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde her bir makine ve teçhizat için belirtilen miktarın aşılmaması kaydıyla, listede belirtilen tutarın üzerinde veya altında kalan alımlarda liste tadilatı yapılmaksızın doğrudan işlem yapılabilir. Yatırım teşvik belgelerinde, makine ve teçhizatların miktarlarında aşım olmaması şartıyla, tutarsal farklılıklar herhangi bir yüzdesel sınırlama olmaksızın belgede belirtilen tutarların üzerinde veya altında kalan alımlar kabul edilecek ve liste tadilatı olmaksızın işlem yapılabilecektir. Yatırım teşvik belgesi sahibi her yatırımcı KDV istisnasından yararlanır diye genel bir kanı var ama bu doğru değil.KDV istisnasından yararlanmak için satın alınacak makine ve teçhizatın yatırım teşvik belgesi eki olan harcama listelerinde yer alması gerekiyor.

 Yatırım teşvik belgesi almak için başvururken, verilen fizibilite raporunda alınacak makine ve teçhizat ithal ve yerli olarak detaylı olarak listelenir ve bu listeler teşvik belgesinin eki olur.

 İşte ancak bu listede yer alan ve Hazine Müsteşarlığınca KDV istisnası teşviğinden yararlanabileceği belirtilmiş olan makine ve teçhizatın alımında ya da ithalinde istisnadan yararlanılabilir.

 Yerli listede yer alan makine ve teçhizat yurtiçinden, ithal listede yer alanlar ise mutlaka yurtdışından alınmalıdır. Aksi takdirde istisna yine uygulanamaz.
 Bu nedenle yatırımın iyi planlanması ve listelerin buna göre hazırlanması çok önemlidir. Ancak listeler kolay bir prosedürle revize edilebilmektedir. İstisnadan yararlanmak için zorunlu unsurlardan birisi de yatırımcıların kendi vergi dairelerinden istisnadan yararlanabileceklerine dair bir yazı almalarıdır.

 Satıcıların KDV siz makine ve teçhizat satabilmek için bu yazının noter ya da yeminli mali müşavir onaylı bir örneğini mutlaka istemeleri gerekmektedir. İthalatta ise bu yazı gümrük idaresine ibraz edilir. Satıcılar istisna belgelerini gördükten sonra sattıkların malın teşvik belgesi ekindeki tanıma ve miktarına uygunluğunu kontrol ettikten sonra satış yapmalıdırlar.  İstisna yazısı dışında teşvik belgesi ve eklerinden de birer örnek alıp saklamalıdırlar. Ayrıca satıcılar harcama listesindeki ilgili bölümü de kaşe ve imzalayarak onaylarlar. Yeni düzenlemede satıcıların sadece sattıkları miktara yönelik bir kontrol yapmaları gerekiyor. Yani yatırım teşvik belgesi eki harcama listesinde örneğin iki adet makine öngörülmüşse sadece iki adet makine KDV siz olarak satılabiliyor.

Örnek fatura kesilmesi;

XXXX A.Ş.                                         FATURA                                                         22.1.2018                                            Seria A no:22254 XXXXX MAKİNASI                       40.000 TL Yalnız KırkBin TL. Makinalar yeni ve kullanılmamışlardır Makinalar 2017 modelidir. …/../.. Tarih ve… Sayılı Teşvik belgesi kapsamında 3065 sayılı KDV kanunun 13/d maddesi gereğince istisna uygulanmıştır.

Satanın muhasebe kaydı;

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................28.01.2018...................................... 600-yurt içi satışlar hs. 120-Alıcılar	40.000	40.000

Alanın Muhasebe kaydı;

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................28.01.2018...................................... 258-devam etmekte olan yatırımlar                                    320-satıcılar	40.000	40.000

Makine ve teçhizatı Alan kullanıma başlamadan sakın amortisman ayırmasın, çok hata yapılıyor, ezbere iş yapan çok arkadaş var, faturayı demirbaş programına girip hemen amortisman ayırmak doğru değil, kullanmaya başladığınız zaman ihtimal teşvik belgesi alımları tamamlanıp ,kullanmaya başlanması, tamamlama vizesi ile olacağından, o zaman ki muhasebe kaydı;

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................28.01.2018...................................... 258-devam etmekte olan yatırımlar 253-Makine ve tesisler hs.	40.000	40.000

Kaydı yapıp, artık tesisi kullanmaya başladığınız için amortisman da ayırmaya başlayabilirsiniz. Aman dikkat! Aksi takdirde fatura var diyerek amortisman ayırmayın!

Satan KDV bildiriminde, KDV beyannamesinde arka yüzde;

8 nolu tabloda, 308 kodu 13/d ile bildirimi yapılacak ve tam istisna kapsamında yapılan teslimle ilgili yüklenilen KDV var ise belirtilecektir.

İade ve mahsup işlemi şartları aynen ihracat daki iade mahsup şartları mantığı içerisinde düşünülecektir. Farklılık teşvik belgesi, global liste, teşvik sahibinin kendi vergi dairesinden aldığı KDV istisna yazısı da eklenecektir,191 listelerinin yüklenmesi, diğer yüklenim listesi ve tablolardan sonra iade/mahsup işlemlerine geçilecektir.

Beyanname verildikten sonra iadenin alınabilmesi için,
- Standart iade talep dilekçesi
- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Satış faturaları listesi
- Makine ve Teçhizat istisnası bildirim formu (Tebliğ ek 9/B)
-Alıcının KDV istisnasından yararlanma hakkı bulunduğunu gösterir istisna belgesinin onaylı örneği (Tebliğ ek 9/A)
- Yatırım teşvik belgesi ile eki global listenin onaylı örneği

Kaynak ► http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ufuk/068/