Trafik Cezaları Gider Olarak Yazılabilir Mi?
Eda Kaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Bilim Uzmanı
edakaya_88@hotmail.com
5520 sayılı
KVK’nun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6. maddesinde; kurumlar
vergisi mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi
kurum kazancı üzerinden tespit edileceği, safi kurum kazancının tespiti
ise, GVK’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı
belirtilmiştir.
Kurumlar vergisi
mükellefleri açısından safi kazancın belirlenmesindeki temel ölçü, ticari
kazancın bilanço esasına göre belirlenmesindeki usul olan dönem sonu ve dönem
başı öz sermayedir. 193 sayılı GVK’nun 40. maddesinde, safi kazancın
tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmıştır.
Yine aynı kanunun
5.bendinde "Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte
kullanılan taşıtların giderleri" nin safi kazancın tespitinde
indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükme göre, taşıtların ticari
işletmeye dahil olması ve işte kullanılması şartıyla taşıta ait zorunlu trafik
sigortası ve kasko bedelinin kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider
olarak indirilmesi mümkündür.
197 sayılı MTV Kanunu’nun
14 maddesinde “ Bu Kanuna bağlı (I) ve (IV) sayılı tarifelerde
yer alan taşıtlardan (Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile
taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri
taşıtlar hariç) alınan vergi ve cezalar ile gecikme zamları gelir ve kurumlar
vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez.” hükmü yer
almaktadır. Bu nedenle, bu tür ödemelerin KKEG olarak dikkate alınması
gerekmektedir.
Buna göre,
(I) sayılı tarifeye göre
otomobil, kaptıkaçtı, panel ve arazi taşıtları,
(IV) sayılı tarifeye
göre de uçak ve helikopterler,
için ödenen MTV, trafik cezaları ve gecikme zamları gelir ve kurumlar
vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmemektedir.
Ancak, söz konusu taşıtlardan uçak ve helikopterlerin ticari amaçla
kullanılması durumunda bu taşıtlar için ödenen MTV kurum kazancından
indirilebilecektir.[1]
(I) veya (IV)
sayılı tarifede yer alan taşıtların kiralanması faaliyeti ile iştigal
eden kurumlar kiralamaya konu taşıtlar için ödenen MTV gider olarak
yazılabilecektir. MTVK’nun II sayılı tarifesinde yer alan minibüs,
panelvan ve motorlu karavanlar, kamyon, kamyonet, çelici vb. kara taşıtları için
ödenen MTV gider olarak dikkate alınabilmektedir.
Diğer yandan, 5520
sayılı KVK’nun 11/1-f maddesine göre; kiralama yoluyla edinilen veya işletmede
kayıtlı olan bazı motorlu deniz taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava
taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların
giderleri ile amortismanlarının indirimi yapılmamaktadır. Burada
dikkat edilmesi gereken husus, işletmede kullanılıp kullanılmadığı ve
işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olup olmadığıdır. İşletmenin
esas faaliyet konusuna giren, işletmede kullanılan taşıtlara ait
giderler kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılabilmektedir.
[1] Ayrıntılı
açıklamalar için bkz. 2018 Beyanname Düzenleme Rehberi, Vergi Müfettişleri
Derneği Yayını, Ankara.
