İşverenlere Kod Sorgusu
Prof. Dr. Cem KILIÇ
İşverenler sigortaya çalışanlarını bildirirken her meslek çalışanı için ayrı bir ‘kod’ vermek zorunda. Yani her bir meslek için SGK’da bir kod bulunmakta. 2015 yılında yaklaşık 5 bin meslek için kod sistemi devreye girmiş durumda.
Meslekler için belirlenen bu kodlarlarla SGK’ya bildirimler e-bildirge işlemleri yoluyla gerçekleştiriliyor. Meslek kodlamasının yaklaşık üç yıldır kullanılmasının sigortalıları SGK’ya bildirmenin dışında çok önemli bir başka işlevi daha var. O da ‘kayıt içinde kayıtdışılıkla’ mücadele etmek.
Kayıt içinde kayıtdışılık, çalışanların aldıkları ücretten daha düşük rakamlarla SGK’ya bildirilmeleri anlamına geliyor. Böylece işverenler gerçekte ödedikleri rakamın altında ücretleri SGK’ya beyan ederek daha düşük sigorta primleri ödüyor. Türkiye’de sigorta prim oranlarının yüksek oluşu işverenleri böyle bir uygulama içerisine itiyor. Çalışanlar ise mevcut işsizlik koşulları altında işverenlerinin bu uygulamasına ses çıkaramıyor. Ücretlerinin genellikle asgari ücret kadar bölümünü banka kanalıyla, geri kalanını ise işverenden elden nakit olarak alıyorlar.
Emekli aylığı düşer
Kayıt içinde kayıtdışılık hem devletin, hem de çalışanın kaybetmesine neden oluyor. Devlet SGK için toplaması gereken primlerden oluyor, çalışan da gelecekte alacağı emekli aylığının önemli bir bölümünü şimdiden kaybediyor. Özellikle Ekim 2008 sonrasında çalışılan süre uzadıkça, aylık bağlama oranının düşmesi nedeniyle, asgari ücret veya bu seviyeye yakın ücretlerde çalışıyor görünenlerin gelecekte alacakları emekli aylığı miktarı bugünün rakamlarıyla yılda 24 - 25 TL azalıyor. Asgari ücretin üzerinde gösterilse bile, ücretlerin gerçek miktarının altında gösterildiği her durumda çalışan kaybediyor, emekli aylığı olması gerekenin çok altında bağlanıyor.
‘Eksik primleri yatır’
SGK meslek kodları uygulamasını yaklaşık üç yıl önce başlatarak her meslek için belirlemiş olduğu asgari ücret seviyeleri ile çalışanların SGK’ya işverenleri tarafından bildirilen ücretlerini karşılaştırmaya başladı. Bu karşılaştırmayı yaparak...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.milliyet.com.tr/isverenlere-kod-sorgusu/ekonomi/ydetay/2086565/default.htm
