SON YAZILAR

5 Kasım 2015 Perşembe

Ar-Ge destekleri hedefine ulaşıyor mu?

Unknown | 09:03 | | | | | | | | | | | | | |
Ar-Ge destekleri hedefine ulaşıyor mu?

 Yahya ARIKAN


Yirmi birinci yüzyılda dünya ölçeğinde rekabet edebilecek seviyeye ulaşmanın yolu bilişim ve teknolojiden geçmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin rekabet ortamında öne geçebilmesinin, dünya ticaretinde pastadan en büyük payı almasının ve dolayısıyla vatandaşlarının refah düzeyini arttırmasının yolu bilişim ve teknoloji yatırımlarından geçmektedir. 


Bu kapsamda, devletler; bilişim ve teknoloji yatırımlarının gelişmesi için araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ağırlık vermişlerdir. Geçmişten günümüze baktığımızda; Ar-Ge faaliyetleri ya doğrudan devlet kurumları eliyle ya da özel sektör eliyle yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir.
Dünyada Ar-Ge faaliyetlerine en fazla önem veren ülkeler OECD ülkeleri ve günümüz itibarıyla en fazla Ar-Ge harcaması yapan ülke Amerika Birleşik Devletleri. Ancak, önümüzdeki 20 yıl içinde Çin’in Ar-Ge faaliyetleri ve harcamaları açısından dünya lideri olacağı öngörülmekte.

Türkiye’nin durumu! 

Türkiye’nin kalkınması ve refah düzeyinin gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşması ancak teknoloji alanında yapacağı gelişmeler ile mümkün olabilir. Bunun yolu da teknoloji, AR-GE ve inovasyon alanlarındaki harcamalara bağlı. Ülkemizde de dünya ülkelerinde olduğu gibi devlet ve özel sektör tarafından Ar-Ge faaliyetlerine kaynaklar ayrılmakta, ancak ayrılan bu kaynaklar oldukça yetersiz kalmakta.
Özel sektörün Ar-Ge harcamalarını teşvik etmek ve arttırmak amacıyla gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine Ar-Ge indirimi hakkı getirilmiş. Düzenleme; Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da yer almakta. Özü itibarıyla mükelleflerin yapacakları Ar-Ge harcamalarının yüzde 100 kadar tutarı gelir ya da kurum matrahından indirebilmesine imkân sağlamakta. Ayrıca ilgili Ar-Ge işinde görev yapan personelin ücretinden alınması gereken stopaj ve SGK priminin belli kısmı alınmamakta.

Teşvik yeterli mi?
Verilen bu teşvikin Ar-Ge faaliyeti için yeterli olmadığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın istatistiklerinden belli olmaktadır. 2013 yılı kurumlar vergisi beyannamesi istatistiklerine bakıldığında; Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında 247, 5746 sayılı kanun kapsamında 562 mükellefin Ar-Ge indiriminden yararlandığı görülmekte. 2013 yılı sonu itibarıyla 600 binin üzerinde kurumlar vergisi mükellefinin olduğu ülkemizde Ar-Ge faaliyetinde bulunarak Ar-Ge indirimi teşvikinden yararlanan mükellef sayısı sadece ve sadece 809. Bunların toplam harcaması ise 1.390.748.395 TL. OECD’nin
2013 yılı verilerine göre Ar-Ge harcamasının büyüklüğü açısından Türkiye 50 ülke arasında 35’inci sırada yer almakta. Ar-Ge harcamalarının GSYİH’ye oranı Güney Kore’de yüzde 4.36, AB ülkelerinde yüzde 1.98, OECD ortalaması yüzde 2.40 iken Türkiye’nin oranı yüzde 0.95 olup...