S.M.M.M. Lütfi GÜLBENK -- Gülbenk Müşavirlik
Yazımızda işveren veya çalışanlar tarafından ödenmiş sigorta primlerinin Ücret Bordosunda Gelir Vergisi ve SGK matrahının hesaplanmasında sağlayacağı avantajlar açıklanmıştır.
1- İŞVERENLERCE BES’NE YAPILAN KATKI PAYI ÖDEMELERİNİN GV KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ;
İşverenlerce ücretliler adına Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) ödenen katkı payları, GV Kanunu’nun 40/9 maddesi gereği ücretle ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmektedir. Bu madde kapsamında sadece BES’ne ödenen katkı payları ticari kazancın tespitinde aşağıda belirtilen kurallar dahilinde gider olarak yazılabilecek olup, bunun dışında ödenecek şahıs sigorta primleri (hayat, ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum vb.) çalışanların ücret bordrosuna yansıtılmadan gider kaydedilemeyecektir.
İşveren tarafından BES’ne ödenen katkı payının gider yazılabilmesi için;
a - Ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin (maaş, prim, ikramiye, sosyal yardım ve zam gibi sürekli nitelikteki ödemeler toplamının) %15’ini aşmaması
b - Yıllık olarak ödenen katkı payının da asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması gerekmektedir.
Örneğin İşveren A işyerinde çalışan Bayan Z için aylık 200 TL BES’ne prim ödemektedir.
Bayan Z nin Aylık Brüt Ücreti 2.000.-TL ise aylık olarak elde edilen gelirin %15’i 200 TL’nı ve yıllık olarak ödenen 3.600 TL da yıllık asgari ücret tutarını aşmadığından işveren A her ay ödediği 200.-TL BES katkı payı tutarını defterine gider olarak yazabilecektir.
Katkı payının ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilmesi için bireysel emeklilik şirketlerinin emeklilik branşında ruhsat almış olmaları gerekmektedir.
2- ÇALIŞANLAR TARAFINDAN BES’NE ÖDENEN KATKI PAYLARININ GELİR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ;
Çalışanlar tarafından BES’ne ödenen primlere 6327 sayılı kanunun 29. maddesi ile ilave %25 de devlet katkısı sağlandığından, bu prim tutarları ayrıca (Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde yapılan değişiklik ile) ücretliler için vergiye tabi ücret matrahının tespitinde dikkate alınmamaktadır.
3- İŞVERENLERCE ŞAHIS SİGORTA PRİM ÖDEMELERİNİN GELİR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ;
İşverenlerce çalışanlar adına ödenen şahıs sigorta primleri (hayat, ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ) ücret olarak değerlendirilecek, herhangi bir oran ya da tutar sınırlaması olmaksızın ticari kazancın tespitinde ücret bordrosunda vergilendirilerek ücret gideri olarak dikkate alınabilecektir.
4- ÇALIŞANLAR TARAFINDAN ŞAHIS SİGORTA PRİM ÖDEMELERİNİN GELİR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ;
Çalışanlar tarafından ödenen şahıs sigorta primlerinin vergiye tabi ücret matrahının tespitinde dikkate alınabilmesi için;
a - Ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin (maaş, prim, ikramiye, sosyal yardım ve zam gibi sürekli nitelikteki ödemeler toplamının) %15’ini aşmaması. (Ücretlilerin ödediği prim ve katkı payının ilgili olduğu ayda indirilemeyen kısmı, izleyen aylara ait ücret matrahından indirilemeyecektir.)
b - Yıllık olarak ödenen katkı payının da asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması gerekmektedir.
Vergiye tabi ücret matrahının tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri; sigortanın Türkiye’de kain ve merkezi
Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla;
-Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin % 50 si ile,
-Ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin tamamından oluşmaktadır.
147 nolu GV Genel Tebliğinin ‘’4. Ücret matrahının Tayininde Nazara Alınacak Diğer İndirimler’’ başlıklı bölümünün şahıs sigorta primlerinin gayrı safi ücret tutarından indirilmesine ilişkin kısmında;
‘’Diğer taraftan, şahıs sigorta priminin birkaç aylık veya yıllık dönemler itibariyle defaten ödenmesi halinde, yapılan ödemenin bir aylık tutarı tespit edilip, her bir aya isabet eden miktarı o aylara ait hizmet erbabı hissesi olarak hesaplanan emekli aidatı veya sigorta primi tutarını aşmaması şartı ile ücretin gayrisafi tutarından indirilebilecektir. Şu kadar ki, aylık olarak hesaplanan indirime konu prim tutarı, ödeme belgesinin işverene ibraz edildiği ayda dahil olmak üzere, ödemenin ilişkin olduğu müteakip aylarda ücretin matrahının tayininde nazara alınacaktır. Bu uygulamada, şahıs sigorta priminin bir kaç aylık veya yıllık dönemler itibariyle defaten ödenmesi halinde yapılan prim ödemesinin tutarı, ait olduğu aylara bölünmeyip, ödeme belgesinin işverene ibraz edildiği tarihten sonraki primin ait olduğu aylara bölünmek suretiyle, indirime konu olabilecek aylık tutarı tespit edilecektir.’’ denilmektedir.
Aynı ay içerisinde, işveren tarafından BES’ne katkı payı ödenmesi ve çalışan tarafından da şahıs sigorta primi ödenmesi durumunda ise aylık brüt ücretin % 15’ini aşmamak üzere, indirimin öncelikli olarak ücret matrahının tespitinde mi kullanılacağı yoksa ticari kazancın tespitinde mi kullanılacağına taraflar karar verir.
5- İŞVERENLERCE ÖZEL SAĞLIK SİGORTALARINA VE BES’NE ÖDENEN KATKI PAYLARININ SGK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ;
5510 sayılı SGK’nun 80.maddesinin b bendine göre...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.gulbenkmusavirlik.com/tr_bireysel-emeklilik-sistemi-ve-sahis-sigortalarina-isveren-ve-isci-tarafindan-odenen-katki-paylarinin-gv-kanunu-ve-sgk-acisindan-degerlendirilmesi-2653.html
