Prof. Dr. Cem KILIÇ
Milliyet Gazetesi
Sosyal güvenlik sisteminde ölüm riskine karşılık sağlanan bazı yardımlar var. Bunlardan en önemlisi ölüm aylığı. Halk arasında yetim veya dul aylığı olarak bilinen ölüm aylığının alınması için bazı kriterler söz konusu. Dul aylığı denilince yalnızca kadınların bu aylığı alabileceği düşünülür. Halbuki kriterler karşılanıyorsa, dul erkekler de dul aylığı alabilir. Yani SGK, dul eşler arasında cinsiyet ayrımı yapmaz.
Ölüm aylığı alınabilmesi için ölen sigortalının en az 1.800 gün priminin bulunması gerekir. Yani, en az 5 yıl adına prim ödenmiş bir sigortalının vefatı halinde, geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilir. Bunun dışında, eğer ölen sigortalı eski adıyla SSK’lı, yeni adıyla 4/a’lı ise, her türlü borçlanma süresi hariç en az 5 yıldır sigortalı ve adına 900 gün prim ödenmişse de, geride kalanlara aylık bağlanması mümkün. Dolayısıyla, ölüm aylığı konusunda SSK’lıların avantajı söz konusu.
İmam nikahlı eş
Ölen kişinin prim ödeme gün sayısı yeterliyse, geride kalan dul eşe aylık bağlanır. Ancak geride kalan dul eşe aylık bağlanabilmesi için, ölüm anında çiftin arasında “yasal evlilik bağı”nın bulunması şart. Dini nikahla evlenmiş olma veya birlikte yaşama halinde geride kalan dul eşe aylık bağlanmaz.
Bunun yanında, ölmeden önce boşanmış bir çiftten, geride kalan ve henüz evlenmemiş olan eşe de aylık bağlanması mümkün değil. Evlilik bağının ölüm anında sürüyor olması şart. Dolayısıyla, boşanmış bir kadın veya erkek, boşanmış olduğu kocasından veya karısından ölüm aylığı alamaz.
Dul aylığı alabilmenin koşulları arasında çalışmamak veya SGK’dan gelir veya aylık almıyor olmak yoktur. Bu yüzden, dul eş çalışsa da aylık alabilir. Ancak dul eşin çalışıp çalışmaması, alacağı aylığın miktarını değiştirir. Dul eş çalışıyorsa bile, ölüm aylığının yüzde 50’sini alır. Aynı şekilde, emekli dul eş de aynı oranda aylık alır. Ancak, dul eşten başka aylık alma şartlarını sağlayan bir çocuk yok ve dul eş de çalışmıyor ya da emekli değilse, bu durumda dul eşe ölüm aylığının yüzde 75’i bağlanır.
Aynı şekilde emekli dul eş, emekli ve dul aylığını birlikte alabilir. Dul eşin aylığının oranını, aylık alan çocuklar etkiler ancak anne veya baba etkilemez. Yani, dul eşle birlikte ölen kişinin anne veya babasına aylık bağlanacaksa, aylık alacak çocuk yoksa, dul eş aylığın yüzde 75’ini, anne veya baba yüzde 25’ini alacaktır.
Evlilik aylığı keser
Dul aylığı alan eş evlenirse, dul aylığı kesilir. Diğer yandan, bu durum yalnızca resmi nikah halinde söz konusu. SGK son dönemde...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.milliyet.com.tr/dul-ayligi-herkes-icin-/ekonomi/ydetay/2255562/default.htm
