e-FATURA UYGULAMASI
GÜMRÜK İŞLEMLERİ KILAVUZU
Versiyon : 1.0
1- TANIMLAR VE KISALTMALAR
Başkanlık : T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı
e-Fatura : Elektronik Fatura
Gönderici Birim : e-Faturanın düzenlenmesinden ve gönderilmesinden sorumlu birim
GÇB : Gümrük Çıkış Belgesi
GTB : Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
HTTP : (Hyper Text Transfer Protocol) Hiper Metin Transferi Protokolü
HTTPS : (Hyper Text Transfer Protocol Secure) Hiper Metin
Transferi Protokolü – Güvenli
Merkez : Gönderici Birim ile Posta Kutusu arasındaki iletişimi sağlayan ve denetleyen birim
Posta Kutusu : Gönderilen e-faturanın alınmasından sorumlu birim
Schematron : XML şeması kontrol yazılımı
SOAP : (Simple Object Access Protocol) Basit Nesne Erişim Protokolü. Dağıtık uygulamalarda ve web servislerinin haberleşmesinde kullanılmak üzere tasarlanan, sunucu/istemci mantığına dayalı iletişim protokolü
SSL : (Secure Sockets Layer) Bilginin bütünlüğü ve gizliliği için, internet üzerinde iki taraf arasında oluşan trafiğin şifrelenerek, gizliliğinin ve bütünlüğünün korunmasını sağlayan bir protokol
Şema : XML dosyalarında taşınan verilerin nasıl yorumlanacağının belirtimi
TCKN : T.C. Kimlik Numarası
VKN : Vergi Kimlik Numarası
Veritabanı : Çeşitli kaynaklardan elde edilen verilerin depolandığı veri yapısı
VTYS : Veritabanı Yönetim Sistemi
W3C : WWW Birliği
Web Servisi : Bilgisayarlar arasında ağ üzerinden etkileşimi ve uyumluluğu sağlayan yazılım sistemi
WSDL : (Web Services Description Language) Web Servislerinin tanımlandığı, erişim ve işlev bilgilerinin detaylı olarak sunulduğu XML tabanlı metin işaretleme dili
WS-I : (Web Services Interoperability) Değişik web servis belirtimlerinin birlikte çalışabilmesini sağlayan endüstri konsorsiyumu
WS-I Basic Profile : SOAP, WSDL, UDDI gibi temel web servis belirtimlerinin birlikte çalışabilmesini sağlayan profil
XML : (Extensible Markup Language) Verinin tanımlanması ve tarif edilmesi için kullanılan genişletilebilir işaretleme dili
XSD : (XML Schema Definition) XML belgelerinin uyması gereken kuralların belirlendiği metin işaretleme dili
XSLT : (Extensible Stylesheet Language Transformations) Genişletilebilir Biçimlendirme Dili Dönüşümleri, XML dokümanlarını dönüştürmek için kullanılan ve orijinal dokümanı değiştirmeden, yeni bir doküman oluşturmaya olanak sağlayan XML tabanlı dil
ZIP : Veri sıkıştırma ve arşivleme formatı
UBL : (Universal Business Language) Evrensel İş Dili
UBL-TR : UBL Türkiye Özelleştirmesi
Uygulama : Elektronik Fatura Uygulaması
2- GİRİŞ
Bu kılavuz, Elektronik Fatura Uygulamasında yolcu beraberi eşya ihracı ve mal ihracı faturalarını e-fatura sistemine entegre edecek ve uygulamaya ilişkin yazılım geliştireceklerin teknik konularda ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri vermek amacıyla hazırlanmıştır.
Katma Değer Vergisi Uygulaması Genel Tebliğinde yer alan yolcu beraberi eşya istisnasından faydalanmak için verginin alıcıya iade edilmesi usullerinden yalnızca “yetki belgesine sahip aracı kurumlar tarafından iade yöntemini” seçen mükellefler için uygulanacaktır.
Kılavuzda mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı faturalarının elektronik olarak, e-fatura sistemindeki işleyişi ve iş akışı açıklanacak, mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı faturasında olması gereken ek bilgiler ve kurallar anlatılacaktır.
3- İHRACAT FATURASI
İhracat faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece Gümrük Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı faturaları için geçerlidir. Diğer belgelerin ( Serbest Bölge İşlem Formu, transit ticaret formu vb.) ekinde yer alan ihracat faturaları e-fatura kapsamında değildir.
3.1 - İHRACAT FATURASININ İŞ AKIŞI VE ROLLER
İhracat faturasının elektronik gerçekleştirimi, kullanılan e-fatura formatının ek bilgilerle desteklenmiş özelleşmiş halinin aşağıda tariflenen iş akışı ile yapılmasıdır.
Uygulamayı kullanarak fatura düzenlemek isteyen mükellefler;
1- e-fatura sistemine kayıtlı olmalıdır,
2- Düzenleyecekleri ihracat faturalarında alıcı bilgilerine ilaveten Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgilerine de yer vereceklerdir,
3- Düzenlenen faturalar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sisteminde görünecektir,
İhracat faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 4 farklı rol vardır.
konusu roller ve tanımları ilgili başlıklar altında yer almaktadır.
3.1.1- FATURA DÜZENLEYEN
İhracatta mükelleflerin karşılaşabileceği özellikli durumlar ve sorunlara hızlı bir şekilde aksiyon alınması gerekliliği, uygulamanın mobil araçlar vasıtasıyla da kullanımını önemli hale getirmektedir. Bu kapsamda GİB Portal uygulaması yeterli mobiliteye sahip olmadığından ve manuel olarak ihracat ve yolcu beraberi eşya faturasına ilk etapta destek veremeyeceğinden ( Portal yönteminde yükleme modülü ile İhracat ve yolcu beraberi eşya ihracında e-Fatura düzenlenmesinde bir engel bulunmamaktadır) kullanımı tavsiye edilmemektedir. Bu nedenle e-fatura mükelleflerinden ihracat yapan ve GİB portal uygulamasından yararlanan mükelleflerin; karşılaşabileceği özellikli durumlar ve sorunlara hızlı bir şekilde aksiyon alınmasını sağlamak bakımından ivedilikle alternatif yöntemleri değerlendirmesi önerilmektedir.
İhracat faturasını düzenleyen; standarda uygun olarak oluşturulan elektronik faturayı düzenleyen, uygulamaya özel entegratör, entegrasyon veya GİB Portalı yolu ile dahil olmuş gerçek ya da tüzel kişiliktir.
Fatura düzenleyenin rol tanımı aşağıdaki şekildedir:
e-Faturayı ve sistem yanıtını;
o Oluşturmaya imkân verir/oluşturur,
o Elektronik olarak imzalar veya Mali Mühür ile onaylar,
o Saklar,
o Faturayı iletir,
o İhracat için faturada gereken ek bilgileri sağlar.
Merkez’den gelen uygulama yanıtını ve sistem yanıtını;
o Alır,
o Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,
o İşler,
o Elektronik imza veya Mali Mühür doğrulaması yapar,
o Saklar.
Fatura düzenleyen tarafından oluşturulan belgeler, öngörülen şemalara, şema kurallarına, diğer veri kurallarına ve standartlara uygun olmak zorundadır. Ayrıca fatura düzenleyen, kullandığı uygulama ile ilgili her adımda loglama yapmak zorundadır.
3.1.2- GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Kendisine gelen ihracat faturalarını gümrük beyannamesi ekinde alan kurumdur.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı:
İhracat faturasını;
o Elektronik ortamda sistemine alır,
o Alınan fatura için, 23 haneli bir referans numarası üretir.
o 23 haneli referans numarasını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı portalı aracılığıyla ihracat faturasını düzenleyen yükümlüye bildirir.
o Bildirilen 23 haneli referans numarası ile belge tarihi gümrük beyannamesinin 44 no’lu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında yükümlü tarafından beyan edilir..
o Gümrük beyannamesinin tescilinden önce / sonra faturada değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklik yapılacak olan fatura ve bu fatura için alınan referans numarası iptal edilir. İptal edilen fatura için alınan referans numarası beyannamenin tescilinde kullanılamaz.
o Gümrük işlemleri mevzuat dahilinde tamamlanır.
3.1.3- MERKEZ
Faturaların elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik olarak imzalanması veya Mali Mühür ile onaylanması, saklanması, iletilmesi ile fatura bilgilerinin veri standartları ve formatına uygun biçimde aktarılması ve muhatabı tarafından alınmasına ilişkin belirlenen usul ve esasları uygular ve denetler. Merkezin rol tanımı ve sorumlulukları şu şekildedir:
Veri aktarımında kullanılacak Veri Aktarım Protokolünün tasarımını yapar.
Veri Aktarım Protokolü ile tanımlanan sistemin sunucu tarafının teknik altyapısının hazırlanmasından ve gerçekleştirilmesinden, iletişim protokolünde meydana gelebilecek değişikliklerin sunucu tarafına yansıtılmasından ve sunucu tarafının yönetiminden sorumludur.
Kendisine gelen e-faturayı ve uygulama yanıtını;
o Alır,
o Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu
denetler,
o İşler,
o İlgili adrese iletir,
o Sistem yanıtı oluşturur ve ilgili adrese iletir.
Kendisine gelen sistem yanıtını;
o Alır,
o Veri aktarım protokolü ile belirtilen veri kurallarına uygunluğunu denetler,
o İşler,
o İlgili adrese iletir.
Merkez, uygulama ile ilgili her adımda loglama yapar.
3.1.4- ALICI KURUM
İhracat faturasındaki malı/malları satın alan kurumdur. İhracat e-faturasını kendi ülkesindeki işlemleri için satıcı kurumdan talep edebilir.
3.2 - FATURA VE UYGULAMA YANITI FORMATI
3.2.1- FATURA FORMATI
E-Fatura UBL TR 1.2 temel standardından farklı “İhracat Faturası”nda bulunması gereken bilgiler aşağıda belirtilmiştir.
Fatura bilgilerinde ProfileID: IHRACAT girilmelidir.
3.2 .2 - UYGULAMA YANITI FORMATI
E-Fatura UBL TR 1.2 temel standardından farklı ihracat faturasına dönülen uygulama yanıtında bulunması gereken bilgiler senaryolara göre aşağıda belirtilmiştir.
Uygulama yanıtı bilgilerinde ProfileID: IHRACAT girilmelidir.
GTB tarafından gönderilecek uygulama yanıtlarının zaman aşımı süresi yoktur. Entegratörlerce ihracat faturasına yönelik GTB tarafından gönderilen uygulama yanıtları dönüş süresine bakılmaksızın kabul edilmelidir...
Kaynak ve Kılavuzun Devamı için tıklayınız.
