Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili ve Bakanlar Kuruluna Tanınan Tecil Yetkisi
|
ÖZET
|
:
|
6183 sayılı AATUH Kanuna eklenen 48/A maddesinde vergiye uyumlu mükelleflerin borçlarının
tecil için özel bir düzenleme yapıldı. Bu kapsamda Bakanlar Kuruluna tecil süresini 60 aya
kadar uzatmaya ve farklı faiz oranları
belirleme konusunda yetki verildi
|
27 Mayıs 2017 tarihli ve 30078 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Ve
Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7’nci
maddesi ile 6183 sayılı Kanuna 48 inci maddesinden sonra gelmek üzere
“Vergiye uyumlu mükelleflerin borçlarının tecili:” başlığını taşıyan
48/A maddesi eklenmiştir.
Maddeye göre Devlete ait olup Maliye Bakanlığına bağlı tahsil
dairelerince takip edilen ve 213 sayılı Kanun kapsamına giren vergi, resim,
harç ve cezalar ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammının
vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya
çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı
ile istenmiş olmak ve aşağıdaki şartları taşımak koşuluyla vadesi bir yılı geçmemiş alacaklar, Maliye Bakanınca 36 ayı
geçmemek üzere faiz ve teminat alınarak tecil olunabilecektir.
Bu düzenlemenin temel özelikleri aşağıdaki gibidir:
1)
Yararlanma koşulları
Madde hükmünden yararlanacak borçlunun;
1. Başvuru tarihi itibarıyla en az 3 yıl süreyle; ticari, zirai
veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi
mükellefi olması,
2. Başvuru tarihinden geriye doğru 3 yıla ait vergi
beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş olması (Kanuni süresinde verilen bir
beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya
pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.),
3. Bu madde kapsamına giren ve başvuru tarihi itibarıyla vadesi 1
yılı geçmemiş borcunun borç ödemede hüsnüniyet sahibi olmasına rağmen
ödenememiş olması,
gerekmektedir.
Bu madde ile 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil
edilen veya özel kanunlara göre ödeme planına bağlanan borcun bulunması madde
hükmünden yararlanılmasına engel teşkil etmemektedir.
2)
Uygulanacak faiz oranı
Tecil edilen alacaklara, 48 inci maddeye göre belirlenen oranda
faiz tatbik edilecektir. Halen bu
oran, % 1 oranında uygulanmaktadır.
3)
Teminat aranılması
Amme borçlusunun alacaklı tahsil daireleri itibarıyla tecil edilen
borçlarının toplamı beşyüz bin Türk lirasını (bu tutar dâhil) aşmadığı takdirde
teminat şartı aranmaz.
Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde, gösterilmesi
zorunlu teminat tutarı beşyüz bin Türk lirasını aşan kısmın %25’idir.
4) Bakanlar Kuruluna Tanınan Yetki
Bakanlar Kurulu;
1. Teminatsız tecil tutarını; yarısına kadar indirmeye, yeniden
kanuni tutarına getirmeye, zorunlu teminat oranını %50’ye kadar artırmaya,
sıfıra kadar indirmeye, yeniden kanuni orana getirmeye,
2. Borçlunun çok zor durum hâlinin tespitinde kullanılmak üzere
varlıklar, yükümlülükler ve nakit akımlarını esas alan mali göstergeler ile
mali durumu tespite yarayan diğer ölçütlere dayalı kriterleri belirlemeye,
belirlenen kriterler çerçevesinde çok zor durum hâlini derecelendirmeye ve bu
dereceleri dikkate alarak;
a) Tecil süresini 60 aya kadar uzatmaya,
b) Farklı faiz oranları belirlemeye,
3. Tecil edilecek gecikme zammını, Türkiye İstatistik Kurumunun her
ay için belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinin (Yİ-ÜFE) aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplatmaya,
4. Madde hükmünü, alacaklı diğer amme idarelerini, alacak
türlerini ve uyumlu borçlu kapsamına girebilecek borçlu kriterlerini
belirleyerek uygulatmaya (Devlete ait olup Maliye Bakanlığına bağlı olanlar
dışındaki tahsil dairelerince takip edilen alacaklar dâhil),
yetkilidir.
Diğer amme idarelerince
(4) numaralı benddeki yetkinin kullanılması hâlinde bu madde ile Maliye
Bakanına tanınan yetkiler 48 inci maddede tanımlanan alacaklı amme idarelerinin
tecile yetkili makamları tarafından kullanılır.
5)
Maliye Bakanına Tanınan Yetki
Maliye Bakanı;
1. Tecil edilecek amme alacağını tür ve tutar olarak belirlemeye,
2. Tecilde taksit zamanlarını, ödemelerin başlayacağı ayı, tecil
talep tarihini takip eden aydan başlamak üzere 12 ayı geçmeyecek şekilde
belirlemeye, ödeme dönemlerini, azami altı ayda bir yapılacak şekilde
düzenlemeye,
3. Tecilde diğer şartları belirlemeye,
yetkilidir.
6)
Tecil Komisyonlarının Yetkisi
Maliye Bakanı, tecil yetkisini, sınırlarını açıkça belirtmek ve
yazılı olmak şartıyla oluşturulacak tecil komisyonlarına devredebilir.
Komisyonların teşkili ile çalışma usul ve esasları Maliye Bakanınca belirlenir.
7)
Haciz durumunda uygulama
Haciz yapılmışsa mahcuz mal, değeri tutarınca teminat yerine
geçer. Tecil edilen amme alacakları ile ilgili olarak daha önce tatbik edilen
ve borcun tamamını karşılayacak değerde olan hacizler, yapılan ödemeler
nispetinde kaldırılır ve buna isabet eden teminat iade edilir. Ancak, mahcuz
malların değeri tecil edilen borç tutarından az, zorunlu teminat tutarından
fazla olması hâlinde, tatbik edilen hacizler, tecil şartlarına uygun olarak
yapılan ödemeler neticesinde kalan tecilli borç tutarı mahcuz mal değerinin
altına inmediği müddetçe kaldırılmaz. Tecilli borca karşılık alınan teminat
ise, tecil şartlarına uygun olarak yapılan ödemeler neticesinde kalan tecilli
borç tutarının zorunlu teminat tutarının altına inmesi durumunda, yapılan ödemeler
nispetinde kaldırılır.
Tecil edilen amme alacağının ikimilyon Türk lirasını (bu tutar
dâhil) aşmaması, mahcuz malın 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (5) numaralı
bendinde sayılan mal olması ve bu Kanuna göre belirlenmiş değerinin %50’sinden
aşağı olmamak üzere satış bedelinin %50’sinin tahsil dairesine ödenmesi
şartıyla mahcuz malın satışına izin verilir. Bu takdirde, kalan tecilli borç
tutarı için zorunlu teminat tutarını karşılayacak mahcuz mal ve/veya teminat
bulunması şartıyla satılan mal üzerindeki haciz kaldırılır. Bu hüküm ikimilyon
Türk lirasını aşan tecilli borçlarda, değeri ikimilyon Türk lirasına kadar olan
mahcuz mallar için uygulanır.
8)
Tecil koşullarına uyulmaması
Tecil şartlarına riayet edilmemesi nedeniyle muaccel olan amme
alacağının tecili, talep edilmesi hâlinde en fazla iki defa geçerli
sayılabilir.
Tecil şartlarına riayet edilmemesi hâlinde tecil talep tarihinden
itibaren 5 yıl geçmedikçe bu madde hükümlerinden, sekizinci fıkra hükümleri
saklı kalmak kaydıyla, yararlanılamaz.
Bu madde kapsamında tecil edilen amme alacakları hakkında 48
inci maddenin yedinci fıkrası hükümleri[1]
uygulanır ve tecil edilen gecikme zammının (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları
esas alınarak hesaplanmış olması hâlinde gecikme zammı hesabı 51 inci maddeye
göre düzeltilir.
9)
Vergi borcun bulunmadığına ilişkin koşulların durumu
Muhtelif kanunlarda vergi borcu bulunmadığına ilişkin şartları
içeren hükümler çerçevesinde 48 inci maddeye yapılan atıflar bu maddeye de
yapılmış sayılır.
Saygılarımızla…
[1]
Bu düzenleme şöyledir:
“Tecil şartlarına riayet
edilmemesi, değerini kaybeden teminatın veya mahcuz malların tamamlanmaması
veya yerlerine başkalarının gösterilmemesi hallerinde amme alacağı muaccel
olur. (Ek: 25/5/1995-4108/13 md.) Tecil edilen amme alacağının gecikme zammı
tatbik edilmeyen alacaklardan olması halinde, ödenen tecil faizleri iade veya
mahsup edilmez.”
