İndirimli Orana Tabi İşlemlerde KDV İadesi
Sercan Erdoğan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
sercan@armaakademi.com
1. Giriş
İade hakkı
doğuran işlemlerden birisi de indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerdir.
Mükelleflerin yüklendikleri ve indirim yoluyla gideremedikleri KDV’leri iade
alabilecekleri dolayısıyla mükelleflere finansman kaynağı sağlayan bir iade
şeklidir. İadesi belli kurallara bağlı olan indirimli orana tabi işlemlerde KDV
iadesi örneklerle aşağıda açıklamıştır.
2.
Yasal Düzenleme
5035 sayılı
Kanun’un 9. maddesiyle değiştirilen ikinci fıkrasına
göre; “Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı,
mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi
toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve
iade edilmez. Şu kadar ki 28 inci madde uyarınca Bakanlar Kurulu
tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve
hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar
Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal
sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan
borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha
fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden
temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir.
Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Maliye Bakanlığı
bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.” denilmiştir.
KDV
Kanunu’nun 29 uncu maddesinde 5035 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle;
indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla
giderilemeyen KDV tutarlarının Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan
kısmı kadarı yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle mahsuben iade
edilecek veya yılı içinde mahsuben iade edilemeyen tutarlar ise izleyen yıl
içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden ya da mahsuben iadesi
gerçekleşecektir.
İndirimli orana
tabi işlemlerden doğan iade alacağının yılı içinde mahsup edilmeyen kısmı,
izleyen yıl içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden veya mahsuben iade
edilir. İade talebi en erken Ocak dönemine ait olup Şubat ayı içerisinde, en
geç Kasım dönemine ait olup Aralık ayı içerisinde verilecek KDV beyannamesi ile
iade talep edilecektir.
3.
Asgari Tutar
İndirimli orana
tabi işlemlerde iade yapılacak asgari tutarlar Bakanlar Kurulunca
belirlenmektedir. Buna göre indirimli orana tabi işlemler nedeniyle
indirilemeyen ve iade alınabilecek vergi tutarı asgari tutar ile mukayese
edilecek, aşan kısım kadar iade alınabilecektir. İndirimli orana tabi işlemler
ile ilgili asgari tutar 2018 yılı için 11.400,00 TL olarak belirlenmiştir.
4.
Mahsup Talebinin Yerine Getirilmesi
Mahsup talebi bir
dilekçe ile yapılacaktır. Dilekçede;
a) Mükellefin
iadeye mahsus takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar yapılan
alışlarına ilişkin belgelerin listesi.
b) İndirimli
Orana Tabi Satışlara ilişkin belgelerin listesi.
c) Takvim yılı
başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar iade edilecek verginin
hesaplanmasına ilişkin hazırlanacak tablo.
d) Mahsup
hakkının doğduğu dönemden itibaren sadece mahsup talep edilen vergilendirme
dönemine ait İndirilecek KDV listesi, indirimli orana tabi işlemlere ait satış
faturalarının listesi ve yüklenilen KDV tablosu.
Ayrıca indirim ve yüklenim
listeleri iade tablosu ile birlikte internet vergi dairesi sistemi üzerinden
yüklenmesi gerekmektedir.
5.
Yüklenilen KDV’nin Hesaplanması
Mükellefin yapmış
olduğu iş dolayısıyla düşük oranlı teslimlerden tahsil ettikleri KDV tutarı,
yüksek oranlı alışlardan dolayı yüklendikleri KDV tutarından daha düşük kaldığı
durumda aradaki fark kadar KDV yükünü üstlenmiş olmaktadır.
KDV Genel
Tebliğlerindeki açıklamalar dikkate alındığında, bir mükellefin belirli bir
dönemde yapmış olduğu indirimli orana ilişkin teslimlerden dolayı üzerinde yük
kalan vergiyi eğer ilgili dönemde indirim yoluyla gideremiyorsa bu dönemde iade
hakkı doğmuş olmaktadır.
Buna ilişkin
olarak mükellef ya ilgili takvim yılı içinde iadesini mahsuben talep edecek ya
da en erken bir sonraki takvim yılı itibariyle Ocak ayı KDV beyannamesinde
beyan etmek suretiyle iadesini nakden veya mahsuben alabilecektir.
Mükellef ilgili
dönemde yüklendiği KDV tutarını aşağıdaki şekilde hesaplayacaktır.
Mükellef
yüklendiği KDV’nin hesabında öncelikle aylık imalat rakamları üzerinden o
döneme ilişkin alımlarla satışlarını kıyaslayarak orantı yolu ile yüklenilen
KDV’yi bulacaktır. Her ayın imalata verilen ilk madde ve malzemeleri için
mükellefin yüklendiği KDV tutarı her dönem için ayrı ayrı hesaplanır ve ayrıca bu
hesaplama da üretim faaliyetlerinin devamını sağlamak amacıyla yapılan
harcamalar (Genel Yönetim, Genel üretim ve Pazarlama Dağıtım Giderleri) için
yüklenilen KDV tutarı da bu hesaplama da dikkate alınır.
Bu hesaplama
sonucunda aylık olarak bulunan yüklenilen KDV tutarları aşağıdaki tabloda
yerleştirilir. Bu tablo üzerinde ilgili dönem yüklenilen KDV’si ile Hesaplanan
KDV’si arasında bir fark var ise ve ilgili dönemde yeterli indirim hakkı mevcut
ise iade talep edilebilmektedir.
AYRICA
BEYANNAME ÜZERİNDE %18 SATIŞ KALEMLERİ BEYAN EDİLDİYSE BU TUTARLAR KADARI
YÜKLENİLEN LİSTEYE İLAVE EDİLMEMELİDİR. SATIŞTAN İADE OLAN FATURALAR LİSTELERE
KONU OLMAMALIDIR.
XXY FİRMASINA AİT
ÖRNEK İADE HESAPLAMA TABLOSU AŞAĞIDAKİ GİBİDİR;
6.
İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
Aylık mahsuben iade
talepleri, KDV beyannamesinin 9 numaralı tablosu olan ‘Diğer İade Hakkı Doğuran
İşlemler’ kısmına 406 kod’lu satır aracılığıyla beyan edilecektir.
Limitin aşıldığı
dönemde, 406 kodla açılan satırın “Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa yılın
başından limitin aşıldığı dönemde dahil olmak üzere indirimli oran kapsamında
gerçekleştirilen ve bu kapsamdaki işlem bedellerinin KDV hariç toplamı ve
“İadeye Konu Olan KDV” sütununa ise yukarıda da açıkladığımız üzere indirimli
orana ilişkin yüklenilen KDV tutarı yazılacaktır.
Yılı içinde mahsup
edilemeyen vergilerin izleyen yılda nakden veya mahsuben talep edilmesi
halinde, Şubat ayında verilecek Ocak dönemi KDV beyannamesinden başlamak üzere
Kasım ayı KDV beyannamesine kadar olmak suretiyle talebin yapıldığı dönem
beyannamesinin 9 numaralı tablosuna 450 kodla bir satır açılacak, bu satırın
“Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa önceki yıldaki toplam işlem bedeli, “İadeye
Konu Olan KDV” sütununa ise yine bu dönemlere ilişkin yüklenilen KDV tutarı
iade olarak yazılacaktır.
İnternet ortamında
verilecek beyannamelere kayıt ise aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
Yıl içindeki mahsuben
iade taleplerinde “İstisnalar” kulakçığındaki “Diğer İade Hakkı Doğuran
İşlemler” tablosunda 406 kodlu satır seçilecek, satırın “Teslim ve Hizmet
Bedeli” sütunu ile “İadeye Konu Olan KDV” sütununa yukarıdaki gibi kayıt
yapılacaktır.
Yılı içinde mahsuben
iade edilemeyen vergiler için izleyen yılda yapılacak iade taleplerinde ise
aynı tabloda 450 kodla bir satır açılacak ve kağıt ortamında verilen
beyannamelerde olduğu gibi kayıt yapılacaktır.
RAPOR
TESLİMİ AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR;
·
Mal Alımı Yapılan Firmalara %80 Oranında Karşıt
İnceleme Yapılması Ve Tutanakların Eksiksiz Olması Gerekmektedir.
·
Rapor Açıklamalarında Üretim –Maliyet Analizi
Yapılmalıdır.
·
Düzeltme Beyanı Var İse Rapora Konu Edilmelidir.
·
Yüklenim Listesine Konu Edilen Ham Madde Kg/Adet
Bazında Aylık Olarak Belirtilmelidir.
·
İade Tablosu Eksiksiz Olarak Doldurulmalıdır.
