S.M.M.M. Abdülkadir ÖZTÜRK -- Gülbenk Müşavirlik
Bir avukat yanında, avukatlık ortaklığında veya avukatlık bürosunda ücret karşılığı birlikte çalışan avukatların çalışma esasları hakkında yapılan düzenlemelerin sonuncusu 26.12.2015 tarihi ve 29574 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik olmuştur. Son düzenleme, 09 Eylül 2013 Tarihinde TBB Yönetim Kurulu tarafından kabul edilerek 01 Ekim 2013 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren yönergedeki hükümlerle benzerlik göstermektedir.
Bu yazımızda, söz konusu yönetmelikle getirilen düzenlemelerin önemli noktalarına temas edilecek, ayrıca hâlen geçerli diğer mevzuatla ilişkisi ele alınacaktır.
ÜCRET HAKKI
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 1 inci fıkrası ücret hakkıyla ilgili düzenlemeleri içermektedir.
“(1) İşveren avukat, işgören avukata ücretini, tarafların bağlı olduğu baro tarafından, her yıl için belirlenecek asgari ücret tutarının altında olmayacak şekilde, ücreti takip eden ayın ilk iş günü öder. Ücrete ait SGK primi, gelir, damga, muhtasar ve benzeri vergiler ile diğer yasal kesintiler ve Baro aidatı işveren avukat tarafından ayrıca ilgili yerlere ödenir.”
Bu fıkrada dikkati çeken husus, ücret karşılığı çalışacak avukata ödenecek asgari tutarının tarafların bağlı olduğu baro tarafından belirleneceğidir. İşveren avukat, işgören avukata baro tarafından belirlenen ücretin altında ücret ödeyemeyecektir.
Ankara Barosu Yönetim Kurulu’nun 23.12.2015 tarih ve 73/26 sayılı kararı ile kabul edilerek, avukatlara tavsiye niteliğinde duyurulmasına karar verilen “2016 Yılı Avukat - İş Sahibi Arasındaki En Az Ücret Çizelgesi”nin “J. Diğer Dava ve İşler” başlıklı bölümünün 22 nci fıkrasında “Bir Avukat Yanında, Avukatlık Ortaklığında veya Avukatlık Bürosunda Ücret Karşılığı Birlikte Çalışma Ücreti” 2.420.-TL olarak belirlenmiştir.
Yine Ankara Barosu Yönetim Kurulu’nun 29.12.2015 tarih ve 74/243 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile ödenecek asgari
ücret 2.250,00.-TL olarak belirlenmiştir.
Dolayısıyla 2016 yılında uygulanmak üzere iki ayrı ücret belirlenmiş olup, yönetmelik uygulamasına esas olmak hangisinin dikkate alınacağı belirsizdir.
Buna ek olarak; gerek tarifede, gerekse yönetim kurulu kararında ücretin net veya brüt olduğuna ilişkin bir belirleme yer almamaktadır. Yönetmelik ve yönetmelik ekinde yer alan tip sözleşmeler incelendiğinde de aynı belirsizliğin devam ettiği görülmektedir.
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 4 üncü fıkrasında ek ücretlerle ilgili düzenlemeler yer almaktadır.
“(4) İşveren avukat, işgören avukata yol ve yemek için ayrıca ödeme yapar. Günlük yemek ücreti miktarı, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi ile o yıl için belirlenen miktardan az olamaz.”
İşgören avukata, esas ücretine ilaveten yol ve yemek için ayrıca ödeme yapılacağı düzenlenmiştir. Ödenecek yemek ücreti belli olup, 2016 yılında günlük KDV hariç 13,70 TL’dir.
Gelir Vergisi Kanunu’nda, hizmet erbabına yemek yardımı yapılması ile ilgili bir zorunluluk getirilmemiş olup, yemek yardımı yapılması durumunda söz konusu yardımın hangi hallerde vergiden istisna olduğu düzenlenmiştir. İstisnanın uygulanabilmesi için işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin KDV hariç 13,70 TL’yi aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir.
Bu hükümler dikkate alındığında, işgören avukata yönetmelik gereği esas ücretine ilaveten “nakden ödenmesi gereken” yemek yardımının gelir vergisi istisnasından yararlanması mümkün değildir. Esas ücrete ilave edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
Aynı fıkrada belirtilen diğer ödeme ise yol için ödemedir. Bu tutarın nasıl tespit edileceği belirlenmiş değildir. Uygulamada belirsizliğe yol açması muhtemeldir.
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 6 ncı fıkrasında her nevi ücret ödemesinin banka kanalıyla yapılacağı hükme
bağlanmıştır.
“(6) Her nevi ücret ödemesi işgören avukatın banka hesabına yapılır.”
18.11.2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik”in 10 uncu maddesine göre; işyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması hâlinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.
Dolayısıyla 10’dan az işçi çalıştıran işverenlerin ücretleri bankadan ödeme yükümlülüğü olmamakla birlikte, bu hüküm yönetmelik uygulamasında dikkate alınmayacak; bir tane işgören avukat bile çalıştıran işveren avukatlar ücretleri mutlaka banka kanalıyla ödeyeceklerdir.
İZİN HAKKI
Yönetmeliğin 7 nci maddesi izin hakkını düzenlemektedir.
“(1) İşgören avukat, çalışma dönemi süresince, her takvim yılı için, yılsonundan itibaren asgari 21 takvim günü ücretli izin kullanır. Bu süre 4857 sayılı Kanunda belirlenen sürelerden az olamaz. Bu iznin en az 11 günü adli tatil içerisinde kullandırılır.”
4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesinde; işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresinin, hizmet süresi; bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden az olamayacağı hükme bağlanmıştır.
Ancak yönetmelik hükümlerine göre, yeni başlayan işgören avukatlara dahi en az 21 takvim günü yıllık izin verilmesi gerekmektedir. Bu süre, İş Kanunu’nda düzenlenen sürelerden fazladır. Ancak beş yıldan fazla hizmet süresi olan işgören avukata verilecek izin süresi hesaplanırken, yönetmelik hükmüne göre İş Kanununda belirlenen 20 işgünü esas alınmalıdır. Bir diğer ifadeyle; beş yıl dahil hizmet süresi olan işgören avukatlar 21 takvim gününden, beş yıldan fazla hizmet süresi olan işgören avukatlar ise 20 işgününden az olmamak üzere yıllık izin kullanırlar.
Yönetmeliğin 7 nci maddesinin 2 inci fıkrasında ücretsiz izin hakkı düzenlenmektedir.
“(2) İşveren avukat, işgören avukatın talebi halinde, kendisine, topluca veya farklı günlerde kullanılabilecek şekilde bir yıl içinde en az 10 takvim günü ücretsiz izin vermeyi kabul eder.”
4857 sayılı İş Kanununda...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://www.gulbenkmusavirlik.com/tr_bir-avukat-yaninda-avukatlik-ortakliginda-veya-avukatlik-burosunda-ucret-karsiligi-birlikte-calisan-avukatlarin-calisma-esaslarina-iliskin-yeni-duzenlemeler-5839.html
