T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sayı : 87838906- 10.02.2016
Konu : Asgari Ücret Desteği
GENELGE
2016-4
6661 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' un 17 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanuna geçici 68 inci madde eklenmiştir.
Anılan madde ile;
“(1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce:
a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hâzinece karşılanır.
(2) Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi 1 Iazine katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2016 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hâzinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.
(3) İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2016 yılına ilişkin olarak, aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi; Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hallerinde bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü 1 hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece bu fıkra hükmünden yararlandırılır.
(4) Birinci fıkranın (a) bendinin uygulanmasında, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki bildirimler esas alınır. 2015 yılından önce bu Kanun kapsamına alınmış ancak 2015 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanır.
(5) Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin Hâzinece karşılanacak tutardan az olması halinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işlemi yapılır.
(6) 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun Ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit" ve “ Taşkömürü" çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendinde belirtilen 85 TL günlük kazanç iki kat olarak 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50 sini geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.
(7) Bu madde hükümleri, 5018 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanmaz.
(8) 4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında; ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.
(9) 2016 yılı Ocak ila Aralık aylarına/dönemlerine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmaz.
(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı vc Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.”
Hükümleri getirilmiştir.
Sözkonusu hükümlere istinaden kurumca yürütülecek olan işlemler aşağıda açıklanmıştır.
1- KAPSAMA GİREN İŞVERENLER
5510 sayılı Kanunun Geçici 68 inci maddesine göre söz konusu destekten, anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran özel sektör işyeri işverenleri ile 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler hariç olmak üzere diğer kamu işyeri işverenleri dc destekten yararlanacaktır.
Bu bakımdan, mahiyet kodu (1) ve (3) olarak tescil edilen işyerlerinden 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idareleri ile 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idareleri niteliğinde olduğu halde mahiyet kodu (2) olarak tescil edilen işyeri işverenleri söz konusu indirimden yararlanamayacaklardır.
2- 01/01/2016 TARİHİNDEN ÖNCE TESCİL EDİLMİŞ OLAN İŞYERLERİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER
2.1- 01/01/2016 tarihinden önce tescil edilmiş olan işyerlerinde kapsama giren sigortalılar
2.1.1. Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen ve bu genelgenin ekinde yer alan 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34. 35, 36 ve 37 nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi tutulmayan sigortalılar bakımından söz konusu uygulamadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Buna karşın belge verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır.( Bu genelgenin 7. Maddesinde açıklanmıştır.)
Öte yandan, uygulama işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı ve işveren primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır.
Örnek 1: 2016 yılı Ocak ayında;
(1) nolu belge türünden 5 sigortalı
(2) nolu belge türünden 3 sigortalı
(13) nolu belge türünden 2 sigortalı
(23) nolu belge türünden 2 sigortalı
bildirildiği varsayıldığında, 2016 yılı Ocak ayında (1) ve (13) nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan dolayı destekten yararlanılacaktır.
2.2- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
2015 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’ sen düzenlenen asıl, ek belgelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vs. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.
Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 29/2/2016 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2015 yılının ilgili ayma ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki (S.S.Î.Y.’nin 102 nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.
Örnek 2: 2015 yılı Ocak ayı için tüm sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 numaralı belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 85 TL nin altında olan 6 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 150 gün olduğu, ancak 03.03.2016 tarihinde 2015 yılı Ocak ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15 er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin tespit edilmiş olması nedeniyle, bu iki sigortalı için yapılacak olan 15 er günlük gün ve kazanç ilavesi toplam prim ödeme gün sayısını 180 güne çıkarmakta ise de bu ek bildirim her halükarda 29.02.2016 tarihinden sonra işleme alınacağından bu işverenin sigorta primi desteğine esas azami gün sayısı yine 150 gün olacaktır.
Örnek 3: 2016/Ocak ayında destekten yararlanacak işyerinin, 2015/Ocak ayı için uzun vadeli sigorta kollarını içeren 1 nolu belge türünden;
-15 sigortalının yasal süresinde asıl ile 450 gün,
-5 sigortalının yasal süresinde iptal ile 150 gün,
-3 sigortalının yasal süresinde ek ile 60 gün,
-6 sigortalının yasal süresinde günlük prime esas kazancı 90 TL üzerinden ek ile 180 gün, prim ödeme gün sayısı ile bildirildiği varsayıldığında; 450-150+60= 360 gün prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınacaktır. 6 sigortalı için bildirilen 180 günün, prime esas kazancı 85 TL’nin üzerinde olduğu için destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesabında dikkate alınmayacaktır.
Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;
-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,
-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alman bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,
- Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin, yukarıda belirtilen 29.02.2016 tarihinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 29.02.2016 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.
Örnek 4: 2015 yılı Şubat ayı için bütün sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 numaralı belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 85 TL nin altında olan 5 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 120 gün olduğu, ancak 21.01.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına giren ve 29.02.2016 tarihinden önce işleme alınan belgede 2015 yılı Şubat ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15 er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin anlaşılmış olması nedeniyle yapılacak olan 15 er günlük gün ve kazanç ilavesine ilişkin bilgi/belge 29.02.2016 tarihinden önce işleme alındığından, ek prim hizmet belgesindeki gün sayısı, her bir sigortalının günlük prime esas kazanç tutarı 85 TL nin altında olması koşuluyla, asgari ücret desteğine esas gün sayısı 120+30=150 gün olarak hesaplanacaktır. Ek prim hizmet belgesi ile sigortalının sigorta primine esas kazanç tutarı günlük 85 TL' nin üstüne çıkması halinde asgari ücret desteğine esas hesaplamada bu sigortalıların gün sayısı dikkate alınmayacaktır.
2.2.1. 2015 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren ve genelge ekinde belirtilen belge türlerinden bildirilen ve günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 85 TL nin altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2015 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2015 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2015 yılının en son bildirim yapılan ayından 2015 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında Kanunun birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanacağından, bu gibi işyerleri bakımından uygulama bu genelgenin “3- 2016 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş Ve İşlemler” bölümündeki usullere göre yürütülecektir.
Öte yandan, 2015 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;
-(0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,
-yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde,
bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın APHB deki bildirimleri esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2016 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.
Örnek 5: 2016 yılı Ocak ayı için yararlanılacak olan gün sayısının tespitinde 2015 yılının aynı ayında ( 2015 Ocak ayı) uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılar için Kuruma verilmiş olan APHB’nin esas alınması gerektiğinden o işyerinden 2015/ Ocak ve Şubat aylarında sigortalı çalıştırılmamış ve 2015/Mart ayında bir sigortalı ve 30 gün olarak bildirim yapılmış olduğu varsayıldığında, değerlendirmeye esas olmak üzere 2015/Mart ayındaki APHB deki gün sayısı olan 30 gün 2016/Ocak ve Şubat ayları hesaplamasında dikkate alınacaktır.
Örnek 6 - İşyerinde 2015/Ocak, Şubat ve Mart aylarında sigortalı çalıştırıldığı ve 31 Mart 2015 tarihinden sonra sigortalı çalıştırılmadığı varsayıldığında uygulanacak olan asgari ücret desteği için 2016 yılının Ocak. Şubat ve Mart aylarında 2015 yılının aynı ayları baz alınacak, 2016 yılının Nisan ve müteakip aylarında ise 2015 yılında baz alınacak ay/aylar olmadığından, söz konusu aylarda işveren 2016 yılında yeni tescil edilmiş işyerlerinde olduğu gibi APHB bildirilen gün sayılarının günlük 3,33 TL ile çarpılması suretiyle bulunacak olan destek tutarından 2016 yılında tescil edilmiş işyerleri yönünden belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yararlanacaktır. Ayrıca bu dönemler için “3- 2016 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş Ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.
2016 yılında yapılan bildirimler
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Bu durumda 2016 yılı Ocak ve Şubat ayları için 2015 yılı Ocak ve Şubat ayları. 2016 yılı Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları için 2015 yılı Eylül ayı, 2016 Ekim ve Kasım ayları için 2015 yılı Kasım ayında bildirilen günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 85 TL nin altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2016/Aralık ayı için 2015 yılında Kuruma bildirim yapılmadığından 2016/Aralık ayında Kuruma verilen APHB bildirilen gün sayısının günlük 3,33 TL ile çarpılması suretiyle bulunacak olan destek tutarından yararlandırılacaktır. Ayrıca bu ay için “3- 2016 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş Ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak destekten yararlanılacaktır.
Örnek 8- Örnek 7'de 2015 yılı Oeak ve Şubat aylarında, işyerinde sadece bir sigortalının çalıştığı ve çalışan bu sigortalının da raporlu olması nedeniyle 0 gün 0 kazanç bildirilmiş olduğu varsayıldığında, 2016 yılı Ocak ve Şubat ayları için verilecek destek hesabında 2015 yılının ilk bildirim yapılan ayı olan 2015/Eylül ayı APHB deki gün sayısı esas alınacaktır.
Örnek 9- Örnek 7’dc yalnızca 2015/Ocak ayında bildirim yapılmış olması halinde, 2016/Ocak ayı için 2015 yılı Ocak ayı baz alınacak olup, diğer aylar bakımından 2016 yılının APHB de bildirilen gün sayıları üzerinden destekten yararlanılacaktır. Ayrıca bu dönemler için “3- 2016 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş Ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.
2.2.2. 2015 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden ve günlük prime esas kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplanı prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır.
Örnek 10: 2015 yılı Mart ayında 1 numaralı belge türü ile 4 sigortalı ve 120 gün, 2 numaralı belge türü ile 2 sigortalı ve 60 gün, 24 nolu belge türü ile 1 sigortalı ve 30 gün bildirim yapılan bir işyerinde;
