6663 Sayılı Yeni Torba Yasa İle İş Kanununda Yapılan Değişiklikler
Av. Esma GÜLBENK
Gülbenk Müşavirlik
29.01.2016 tarihinde TBMM de kabul edilen ve 10.02.2016 tarihli, 29620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6663 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile İş Kanunu’nun kısmi zamanlı çalışmayı düzenleyen 13. Maddesi ile analık halinde çalışmayı düzenleyen 74. Maddesinde değişiklik yapılmıştır.
Yapılan düzenlemelerle işçilere yeni bazı haklar getirilmiştir.
1- ÇOCUĞU OLANLARA VE EVLAT EDİNENLERE KISMİ ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI
6663 sayılı Yasa’nın 21. Maddesi ile İş Kanunu 13. Maddesine yeni fıkralar eklenmiş ve çocuğu olanlara kısmi zamanlı çalışma hakkı tanınmıştır.
a)Doğum sonrası kısmi zamanlı çalışma, 74. Maddede öngörülen izinlerin bitiminden sonra uygulanacaktır.( analık halinde kullanılan izinler) Maddedeki “ 74. Maddede öngörülen izinler” ifadesinden hareketle, doğum sonrası talep edilmesi halinde kullandırılmak zorunda olan ücretsiz izinlerin de bu kapsama girdiği kabul edilmelidir. Kadın çalışan, 16 veya 18 haftalık analık izninden sonra ayrıca 74.madde uyarınca, doğum sonrası ücretsiz izin kullanırsa, ücretsiz izinden sonra kısmi zamanlı çalışma talep edilebilecektir.
b) Kısmi zamanlı çalışma hakkından, mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar yararlanılabilecektir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu 22. Maddesi’nde “Mecburi ilköğretim çağı 6-13 yaş grubundaki çocukları kapsar.Bu çağ çocuğun 5 yaşını bitirdiği yılın eylül ayı sonunda başlar, 13 yaşını bitirip 14 yaşına girdiği yılın öğretim yılı sonunda biter.” Hükmü bulunmaktadır. Bu yasal düzenlemeye göre, çocuğun doğduğu aya bakılmaksızın, 5 yaşını bitirdiği yılın eylül ayı sonunda mecburi ilköğretim çağı başlamaktadır. Buna göre çocuğun 5 yaşını doldurduğu yıl Ekim ayı başında kısmi zamanlı çalışma hakkı sona erecektir.
c) Ebeveynlerden birisi kısmi zamanlı çalışma talebinde bulunabilecektir. Bu düzenleme ile çocuğu olan erkek işçilere de kısmi zamanlı çalışma talep edebilme hakkı tanınmıştır. Ancak her ikisinin ayrı ayrı bu haktan yararlanması mümkün değildir. Yalnızca ana ya da baba kısmi zamanlı çalışma hakkını kullanabilecektir.
d) Bu kapsamda yapılacak kısmi zamanlı çalışma isteği, işveren tarafından karşılanmak zorundadır; işverenin takdirine bırakılmamıştır.
e) Kısmi zamanlı çalışma talebinde bulunan işçinin bu nedenle işten çıkarılması halinde, bu durum geçerli fesih nedeni sayılmayacaktır. 30 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenler bu gerekçe ile işçi çıkarmaları halinde işe iade davası ile karşılaşabilecektir.
f) Bu haktan faydalanarak kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, mecburi ilköğretim çağını beklemeden, isterse tam zamanlı çalışmaya dönebilecektir. Ancak bu halde aynı çocuk için tekrar bu haktan yararlanılması mümkün olmayacaktır.
g) Kısmi zamanlı çalışma hakkından faydalanmak isteyen ya da faydalanmaya başladıktan sonra tekrar tam zamanlı çalışmaya dönmek isteyen işçinin en az 1 ay önce yazılı olarak işverene talebini iletmesi gerekmektedir.
h) Kısmi zamanlı çalışan işçi tam zamanlı çalışmaya başladığı zaman, yerine alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecektir. Bu nedenle kısmi zamanlı çalışanın yerine işçi alırken iş sözleşmesinde bu durumun belirtilmesinde fayda bulunmaktadır.
ı) İşçinin eşi çalışmıyorsa kısmi zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacaktır.
j) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten başlayarak kısmi zamanlı çalışma hakkından faydalanabilecektir.
Getirilen bu yeni düzenleme kapsamında hangi sektör veya işlerde kısmi zamanlı çalışma yapılabileceği Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenecektir.
2- ÜCRETSİZ İZİN KULLANMA HAKKI
İş kanunu 74. Maddesinin mevcut düzenlemesine göre kadın işçiler, doğum öncesi ve sonrası toplam 16 hafta, çoğul gebelikte ise toplam 18 hafta doğum izni kullanmaktadır. Bunlara ilaveten kadın işçi isterse bu sürelerin tamamlanmasından sonra altı aya kadar da ücretsiz izin verilmek zorundadır. Bu düzenlemeler aynen korunmuş, 6663 sayılı Yasa 22. Maddesi ile ilave bazı haklar getirilmiştir.
a) 74. Maddenin 1. Fıkrasında yapılan yapılan yeni düzenlemeye göre, doğumda veya doğumdan sonra annenin ölümü halinde, annenin kullanamadığı doğum sonrası izinler babaya verilecektir.
b) Üç yaşından küçük çocuğun evlat edinilmesi halinde eşlerden birine ya da evlat edinene, çocuğun aileye teslim edildiği tarihten itibaren 8 haftalık analık izni kullandırılacaktır.
c) Doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren kadın işçiye istemesi halinde, çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuk hayatta olmak şartıyla, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecektir.
Çoğul doğumlarda bu süreler sırasıyla 90, 150 ve 210 gün şeklinde uygulanacaktır. Doğan çocuğun engelli olması halinde 360 gün bu haktan yararlanılacaktır.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilerde aynı haktan yararlanabilecektir.
Bu düzenlemeye göre...
Kaynak ve Yazının Devamı ► http://gulbenkmusavirlik.com/tr_6663-sayili-yeni-torba-yasa-ile-is-kanununda-yapilan-degisiklikler-5846.html
