15 Milyon Dolar Borcu Olan Firmalar Dikkat?
Mustafa Turan Müslehiddinoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçisi
Sun Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş
mustafa@pkfizmir.com
Yazıma klişe olarak başlamak istemem ancak “ülkemizde bağımsız denetimin
önemi her geçen gün hızla artıyor” demek zorundayım.
17 Şubat 2018 tarihli ve
30335 sayılı Resmi Gazete’de “Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik” yayımlandı. Yönetmelik; yurt içinden ve yurt dışından sağlanan
yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı ilgili
hesap döneminin son iş günü itibarıyla 15 milyon ABD doları ve üstünde olan
firmalara bağımsız denetim yükümlülüğü getirdi. Aşağıdaki başlıklar altında
yönetmeliğe ilişkin hususlar açıklanmıştır:
Firmalar Kapsama Girip Girmediğini Nasıl Belirleyecek?
Firmaların, yabancı para
nakdi kredileri ile dövize endeksli kredileri toplamı hesaplanırken TFRS,
BOBİFRS veya vergi mevzuatına göre hazırlanmış mali tabloları geçerli
olacaktır. Bu kapsamda olan firmalar, yükümlülüğün başladığı tarihi izleyen 60
gün içinde denetçi ile sözleşme yapmak zorundadırlar.
Bildirim Nasıl Yapılacak?
Firmalar tarafından
finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanan veriler, veri formu
kullanılmak suretiyle Merkez Bankası’na bildirilecektir. (Veri formunun şekil
ve içerik şartlarını Merkez Bankası belirleyecektir.)
Bildirim Ne Zaman Yapılacak?
Finansal raporlama
çerçevesine uygun olarak hazırlanan bildirimler, ilgili yılın 31 Mart, 30
Haziran ve 30 Eylül tarihlerinde sona eren ara hesap dönemleri için takip eden
birinci ayın sonuna kadar ve 31 Aralık tarihinde sona eren yıllık hesap dönemi
için takip eden üçüncü ayın sonuna kadar tamamlanacaktır.
Denetçi, Bağımsız Denetimi Ne Zaman
Tamamlayacak?
Yıllık hesap dönemine
ilişkin bildirilen verilerin denetimi, bu verilerin ara dönemlerde bildirilen
veriler ile tutarlılığının denetimi de dahil, denetçi tarafından KGK
düzenlemelerine uygun olarak izleyen yılın 31 Mayıs tarihine kadar tamamlanacak
ve bağımsız denetim raporu aynı tarihe kadar Merkez Bankasının sistemine
yüklenecektir.
Denetim Hangi BDS’lere Göre Yapılacak?
Söz konusu kapsama giren
şirketleri denetleyen denetçiler, bu denetimlerde, “Özel Hususlar – Tek Bir
Finansal Tablonun Bağımsız Denetimi ile Finansal Tablolardaki Belirli
Unsurların, Hesapların veya Kalemlerin Bağımsız Denetimi” başlıklı BDS 805 ile
birlikte denetimle ilgili tüm BDS’lere uyarak denetimlerini bu kapsamda
yapacaklardır.
Denetçi Denetimi Yapamazsa Ne Olur?
Bildirilmesi zorunlu
olan verilerin denetiminin mümkün olmaması halinde denetçi denetimden çekilecek
ve bu durumun nedenlerini yazılı olarak Merkez Bankası sistemine yükleyecektir.
Sistem Genel Olarak Nasıl İşleyecek?
Merkez Bankası “Sistemik Risk Veri Takip Sistemi”
kuracaktır. Bu sistemin kullanıcıları Merkez Bankası, firmalar ve
denetçilerdir. Aşağıda sistemin nasıl yürüyeceği anlatılmıştır:
1.
Bağımsız denetim yükümlülüğü getirilen firma, sisteme girmiş olduğu
verileri denetleyecek denetçiyi sistem üzerinden kullanıcı olarak belirleyecek
ve denetçi ile imzaladığı sözleşmenin bir örneğini sisteme yükleyecektir.
2.
Firmalar, Merkez Bankası tarafından belirlenen veri formunun Sisteme
girişini belirlenen dönemlerde Sistemin genel ağ adresi olan
www.tcmbveri.gov.tr üzerinden gerçekleştirecektir.
3.
Firmanın girişini yaptığı verilerin denetimi tamamlandıktan sonra
denetçi tarafından aynı adres üzerinden verilerin onay işlemi
gerçekleştirilecektir.
4.
Sistemin kullanıcıları, Sistemin genel ağ sitesi üzerinden elektronik imza
oluşturma aracı ile kayıt olarak aktif kullanıcı olacaktır. Sistemin MERSİS
entegrasyonu ile firma ön bilgileri dolu olarak getirilecektir.
5.
Merkez Bankası, Sisteme ilişkin veri formunu, kullanıcıları veya Sistem ile
ilgili açıklama formunu gerektiğinde değiştirebilecektir.
2016/8549 Sayılı
Bakanlar Kurulu Kararına göre Bağımsız Denetim için belirlenen ve halen
yürürlükte olan Genel Ölçütler aşağıdaki gibidir.
a) Aktif toplamı 40
milyon ve üstü Türk Lirası.
b) Yıllık net satış
hasılatı 80 milyon ve üstü Türk Lirası.
c) Çalışan sayısı 200 ve
üstü.
Merkez Bankası’nın
getirdiği bağımsız denetim zorunluluğu kapsamındaki şirketlerin, yukarıdaki
ölçütlerden aktif büyüklük ölçütünü büyük bir olasılıkla geçeceği
görülmektedir. Buna göre, kapsamdaki firmalar, büyük bir olasılıkla öteden beri
bağımsız denetim yükümlülüğü altında olan firmalardan oluşacaktır. Söz konusu
yönetmelikle birlikte firmalar, ek olarak, finansal tablolarını 3’er aylık
dönemler itibariyle, finansal raporlama çerçevesine uygun olarak
hazırlayacaklardır.
