SIKÇA
SORULAN SORULAR
1- Otomatik
katılım uygulaması kimleri kapsıyor?
Türk vatandaşı veya mavi kartlı olup, 45 yaşının
altındaki tüm 4a ve 4c kapsamındaki çalışanlar ve çalışmaya yeni başlayacaklar uygulamaya
dahildir. Özel sektör çalışanları bağlı bulundukları işyerinin büyüklüğü göz
önünde bulundurularak, Bakanlar Kurulu Kararı ile tedrici olarak sisteme dahil
edilecektir.
2- İşverenler
otomatik katılım çerçevesinde kapsama dahil olup olmadıkları açısından, çalışan
sayısını nasıl hesaplamalıdır?
Çalışanların otomatik katılıma dahil olma şartlarını
taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın (45 yaş altı ve üstü çalışan sayısı
ayrımı yapılmaksızın) işverene bağlı tüm çalışan sayısı dikkate alınır.
3- Bir
işyerinde çalışan sayısının, otomatik katılım kapsamında yer alacak işyeri
kriterinin dışında kalacak şekilde azalması durumunda nasıl bir yol izlenir?
Bir defa kapsama alınan işyerinin çalışan sayısında,
kapsama alınma tarihini müteakip gerçekleşen değişiklikler dikkate alınmaz.
4- Şirketler
topluluğu veya holding niteliğinde olan yapılarda şirketler topluluğunun tek
bir çatı altında Otomatik Katılım kapsamında değerlendirilmesi söz konusu
olacak mı?
Otomatik katılım kapsamında her bir işveren bazında
çalışan sayısı dikkate alınır.
5- İçinde
aynı veya farklı lokasyonlarda birden fazla işyeri barındıran işverenlerin tek
bir çatı altında Otomatik Katılım kapsamında değerlendirilmesi söz konusu
olacak mı?
Çalışan
sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan işverenler için bütün
işyerlerindeki çalışanların toplamı göz önünde bulundurulur.
6- İşveren olarak otomatik katılım uygulaması kapsamındaki
yükümlülüklerim nelerdir?
a.
Emeklilik şirketinin seçimi: 5510 sayılı
Kanunun 12 nci maddesi kapsamındaki her işveren, çalışanları adına, bir
emeklilik şirketi ile sözleşme yapmakla yükümlüdür. Şirket seçiminde, hizmet
kalitesi, kesinti ve diğer hususlar göz önünde bulundurarak tercihte bulunulmalıdır.
b.
Fonların Seçimi: İşveren,
sisteme giriş esnasında çalışandan faizli/faizsiz fon tercihini alır, tercihte
bulunmayan çalışanları için söz konusu tercihi yapar.
c.
Katkı payının ödenmesi: İşveren,
katkı payını çalışanın ücretinden kesip emeklilik şirketine aktarmakla
yükümlüdür. Maaş ödemelerini Maliye Bakanlığınca işletilen Kamu Harcama ve
Muhasebe Bilişim Sistemi kullanarak yapan Kamu Kurumları aynı sistemi
kullanarak katkı payı ödemelerini gerçekleştirebilecektir.
d.
Devir İmkanı: İşveren
operasyonel gereklilikleri dikkate alarak, şirket seçimi ve katkı payının
kesilmesi hariç diğer yükümlülüklerinin icrasını emeklilik şirketine
bırakabilir.
7- Oto
katılımda sisteme dahil olmak üzere işverenler tarafından hangi formlar
doldurulacak?
İşverenle
şirket arasında tarafların yükümlülüklerini detaylandıran bir sözleşme
imzalanacaktır.
8- Oto katılımda
sisteme dahil etmek üzere işverenler çalışanlarından hangi formları imzalamalarını
isteyecektir?
Otomatik katılım kapsamında işverenler çalışanlarından
herhangi bir imza almayacaktır.
9- İşveren katkı
payını şirkete zamanında iletmezse, eksik iletirse ya da sehven çalışandan katkı
payı kesintisinde bulunmazsa cezai müeyyide var mıdır? Cezalar nelerdir?
İşverene; katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya
geç/eksik aktarırsa, çalışanlarını sisteme dahil etmezse, çalışanın birikiminde
oluşan parasal kaybından sorumludur ve her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığınca yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
10- Otomatik
katılım kapsamında işverene ek fayda ya da promosyon uygulaması yapılabilir mi?
Hayır yapılamaz.
11- İşveren
çalışanı adına katkı payı ödemesi yapabilir mi?
İşveren
otomatik katılım sistemi kapsamında çalışanı adına katkı payı ödemesi yapamaz. Diğer
taraftan, işveren grup emeklilik sözleşmesi (İGES) kapsamında çalışana katkı
payı ödemesi yapılabilir.
12- İşveren
çalışana fayda sunmak amacıyla, otomatik katılım sistemi kapsamında ödenecek
katkı paylarını çalışan ücretinden kesmek yerine kendisi ödeyebilir mi?
Hayır. Bu
kapsamda ödeme yapmak isteyen işveren İGES kurmak zorunda olup, çalışanı
herhalükarda otomatik katılım sistemine dahil etmek durumundadır.
13- Çalışanlar,
sisteme giriş esnasında herhangi bir fon tercihi bulunmazsa katkı payların
hangi fonlarda yatırıma yönlenecektir? Fon dağılım değişikliği yapmasının bir
sınırı var mıdır?
Çalışanlar
tarafından faizli/faizsiz fon tercihinin yapılmaması durumları için, işveren
anlaşma yapacağı emeklilik şirketine ön tanımlı bir tercihte bulunabilir. Bu
kapsamda, katkı payları yapılan tercih doğrultusunda öncelikle 2 aylık süre
boyunca faizsiz fonlarda değerlendirilir, akabinde ise standart fonda yatırıma
devam ederi. Çalışanlar yılda 6 defa fon dağılım değişikliği yapabilir.
İşveren iki
yıl süresince emeklilik şirketini değiştiremez. İzleyen dönemde ise emeklilik
şirketini yeniden değiştirebilmesi için ilgili şirkette en az bir yıl kalması
gerekir.
15- Birden
fazla işverenle çalışanlar için otomatik katılım kapsamında her bir işvereni
ile birden fazla emeklilik sözleşmesi açılabilir mi?
Çalışanın her
bir işvereni nezdinde otomatik katılım sözleşmesi açılacaktır.
16- Mevcut
işyerinde SGK’dan emekli ve 45 yaşın altında halen çalışan varsa otomatik
katılım ile sisteme dahil edilecek midir?
Evet dahil
edilecektir.
17- Çalışanın
maaşı üzerinde haciz/nafaka gibi yasal kesintiler varsa (Maaşın %25’i
düzeyinde) katkı payı ödemesi için maaşından kesinti yapılabilir mi?
Prime esas
kazanç ve emeklilik keseneği etkilenmediği sürece ödenecek katkı payı tutarı
değişmez.
18- Çalışanlar
otomatik katılım kapsamında mevzuatta belirlenenin oranın üzerinde bir oranda katkı
pay kesilmesini talep edebilir mi?
Evet, talep
edebilirler.
Çalışanın ücretinden yapılacak kesinti dışında
katkı payı ödemesi yapılamaz.
20- Katkı
payı neye göre hesap edilecektir?
Prime esas
kazanç ve emeklilik keseneği referans alınarak hesaplanacaktır.
21- Çalışan
işsiz kaldığında otomatik katılım kapsamındaki sözleşmesi devam edebilir mi?
Çalışan
ilgili emeklilik planına devam etmek isterse bu sözleşmeye ilişkin tasarrufta
bulunma hakkı çalışandadır.
22- İş yeri
değiştirdiğinde; yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı
yoksa mevcut emeklilik planına devam edebilir mi?
Çalışan iş
değiştirdiğinde yeni işvereninde otomatik katılım kapsamında bir emeklilik
planı yok ise, mevcut emeklilik planına devam edebilir.
23- İş yeri
değiştirdiğinde; yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı
varsa nasıl bir yöntem izlenecektir?
Çalışan,
işyeri değişince yeni işyerindeki plana birikim transferi ya da plan
değişikliği ile geçiş yapar.
24- Otomatik
katılım dışında, bireysel emeklilik sisteminde (BES) sözleşmesi olan çalışanlar
otomatik katılıma dahil olacak mıdır?
Evet,
otomatik katılım sistemine dahil olma şartı taşıyan tüm çalışanlar sisteme
dahil olacaktır.
25- Çalışanlar
otomatik katılım kapsamı dışındaki BES sözleşmesiyle otomatik katılım sistemine
devam edebilir mi?
Hayır,
otomatik katılım ile yeni sözleşme başlatılacaktır.
26- Katkı
payı ödemeleri nasıl takip edilecektir?
Takip ve
tahsil işlemleri, emeklilik şirketleri ve/veya bu amaçla yetkilendirilecek bir
şirket tarafından takip edilecektir.
27- İşverenin
iflası durumunda çalışanın katkı payı ödemeleri nasıl takip edilir?
Çalışan katkı
payı, işverenin taraf olduğu 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas
Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı
niteliğinde imtiyazlı bir alacaktır. İşverenler otomatik katılım uygulaması
kapsamındaki yükümlülükleri bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
tarafından denetlenir.
28- Otomatik
katılım kapsamında çalışandan sisteme girişte, sistemde kaldığı sürece ve
sistemden çıkışta hangi ücretler alınır?
Otomatik
katılım kapsamında çalışanlardan sisteme girerken giriş aidatı, sistemden
ayrılma durumunda ise herhangi bir ertelenmiş aidat ya da ücret ödemesi alınamaz.
Sistemde bulunduğu sürece çalışanların emeklilik hesabındaki birikimleri
üzerinden Fon İşletim Gider Kesintisi (FİGK) dışında bir kesinti yapılmaz.
29- Otomatik
katılım kapsamı dışında BES sözleşmesi olan bir katılımcı için uygulanan devlet
katkısı limiti bu sözleşmeler için de geçerli olacak mıdır? Yoksa otomatik
katılım için devlet katkısı üst sınırı ayrıca mı belirlenmektedir?
Otomatik
katılım kapsamındaki sözleşmeler için Devlet katkısı üst sınırı BES
sözleşmelerinin devlet katkısı limitinden ayrı hesaplanacaktır. Örneğin, 2016
yılı için otomatik katılım kapsamı dışındaki sözleşmesi için azami 4.941 TL
devlet katkısı hesaplanırken, otomatik katılım kapsamındaki sözleşmesi için
ayrıca 4.941 TL devlet katkısı hesap edilir.
30- Otomatik
katılım kapsamında sunulacak Devlet katkılarına hak ediş süresi bulunmakta
mıdır?
%25
oranındaki Devlet katkısı teşviki ile 1.000 TL’lik bonus Devlet katkısı teşviki
için hak kazanma süreleri aynı olup, hak ediş süreleri aşağıda yer alan tabloda
açıklanmıştır.
|
Sistemde tamamlanan yıl sayısı
|
Devlet katkısı hak ediş oranı
|
|
0-3
|
%0
|
|
3-6
|
%15
|
|
6-10
|
%35
|
|
10-Emeklilik Öncesi
|
%60
|
|
Emeklilik Dönemi
|
%100
|
31- Otomatik
katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve Devlet katkısına esas süreler,
diğer BES sözleşmeleri kapsamında elde edilen emeklilik ve Devlet katkısına
esas süreler ile birleştirilebilir mi?
Otomatik
katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve Devlet katkısına esas süreler ile
diğer hak ve yükümlülükler otomatik katılım kapsamında kurulmamış BES
sözleşmeleri ile birleştirilemez.
Çalışan işten
ayrılması durumunda, doğrudan emeklilik şirketi ile tüm iş ve işlemlerini
gerçekleştirecektir. Çalışan katkı payı ödemeye dışarıdan devam edebilir veya
hesabını sonlandırabilir.
