Milliyet Gazetesi
Ülkeler arasındaki gelişmişlik farkını karşılaştırmak için son yıllarda kullanılan önemli bir veri seti var. Sosyal Gelişme Endeksi... Sosyal Gelişme İndeksi (SGİ) kullanılarak ilk kez 2013 yılında Oxford Üniversitesi’nde Scoll Vakfı tarafından düzenlenen bir forum sırasında, ülkeler sosyal gelişme düzeyleri açısından küresel düzeyde sıralanmıştı.
SGİ’de esas olarak 3 soruya cevap aranıyor:
Bir ülke, vatandaşlarının temel ihtiyaçlarını karşılayabiliyor mu?
Bireylerin ve toplumun bütününün refah içinde yaşaması ve bu refahı sürdürmesi için gerekli koşullar oluşturulmuş mu?
Bireylere sahip oldukları potansiyeli hayata geçirebilecekleri fırsatlar sağlanıyor mu?
133 ülkeyi kapsıyor
133 ülkeyi kapsıyor
SGİ’de 2016 itibariyle ülkeler küresel çapta 4. kez sıralanmış durumda. Endeks, dünya nüfusunun yüzde 94’ünü temsil eden 131 ülkeyi kapsıyor. Buna ek olarak, daha az sayıda değişken üzerinden hesaplamalara dahil edilen 27 ülke daha olduğu dikkate alındığında, araştırmanın temsil gücü dünya nüfusunun yüzde 99’una ulaşıyor.
Çıkan sonuçlar, ekonomik ve sosyal gelişmişliği yeniden düşünmemize yol açıyor. Bu anlamda, SGİ gösteriyor ki, benzer gelir düzeylerine sahip, yani kişi başına düşen GSYİH’leri yakın olan ülkelerin sosyal gelişme düzeyleri arasında büyük farklılıklar mevcut. SGİ sıralamasında Finlandiya, Kanada, Danimarka, Avustralya ve İsviçre zirvede yer alırken; Orta Afrika Cumhuriyeti, Afganistan, Çad, Angola ve Nijer gibi ülkelerin listenin sonunda oldukları görülüyor.
Çıkan sonuçlar, ekonomik ve sosyal gelişmişliği yeniden düşünmemize yol açıyor. Bu anlamda, SGİ gösteriyor ki, benzer gelir düzeylerine sahip, yani kişi başına düşen GSYİH’leri yakın olan ülkelerin sosyal gelişme düzeyleri arasında büyük farklılıklar mevcut. SGİ sıralamasında Finlandiya, Kanada, Danimarka, Avustralya ve İsviçre zirvede yer alırken; Orta Afrika Cumhuriyeti, Afganistan, Çad, Angola ve Nijer gibi ülkelerin listenin sonunda oldukları görülüyor.
Tek ülke olsaydık
SGİ sıralamasına dahil edilen tüm ülkelerin skorları toplayarak ve nüfus yoğunluğu da dikkate alarak dünyanın ortalama sosyal gelişme düzeyini belirleyebilmek mümkün. Buna göre, eğer dünya tek bir ülke olsaydı, mevcut sıralamaya göre Moğolistan ile Kırgızistan arasında bir yerde olurdu. Araştırma kapsamındaki 133 ülke arasında nüfus büyüklüğü açısından 17. sırada yer alan Türkiye’de kişi başına GSYH 18.869 dolar. Bu anlamda, GSYİH büyüklüğü sıralamasında Türkiye 45. sırada. Türkiye’nin 2016 yılı SGİ’ndeki skoru 67.82 ve bu skorla sıralamada 58. sırada olduğu görülüyor. Alt bileşenlere bakıldığında ise Türkiye;
Temel insani ihtiyaçlar açısından 84.72 puanla 52. sırada,
Refah esasları açısından 70.03 puanla 68. sırada,
Fırsatlar açısından ise 48.69 puanla 69. sırada yer alıyor.
Türkiye, bir önceki yıla göre özellikle refah açısından önemli bir gelişim göstermiş durumda.
Bu endeks ne anlama geliyor?...
